Kendi çalışmalarını 575 sayfalık bir kitapta toplayıp 2017'de Prof. Dr. Semavi Eyice'ye takdim ettiğini söyleyen Yılmaz, çalışma yöntemi ve usul olarak merhum Ekrem Hakkı Ayverdi'yi örnek aldığını ifade etti. Yaklaşık 20 yıldır Türk mimari eserleriyle ilgili araştırmalarda bulunan Yüksek Mimar Mehmet Emin Yılmaz, yurt içi ve yurt dışında birçok restorasyon projesine katıldı. Türk mimari eserleriyle ilgili çalışmalarını kurumsal yapıya dönüştürmek için "Türk Mimari Araştırma Merkezini" kuran Yılmaz, 2010-2020 yılları arasında yaptığı araştırma sonucunda "Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri" kitabını basım aşamasına getirdi.
18 ülkede 329 eser kilise yapıldı
Ayasofya'nın 86 yıl sonra yeniden ibadete açılmasından rahatsız olan Batının iki yüzlülüğü Yüksek Mimar Mehmet Emin Yılmaz'ın 18 ülkede yaptığı araştırma ile bir kez daha gözler önüne serildi. Yılmaz, araştırma yaptığı 18 ülkede toplam 329 Osmanlı eserinin kiliseye çevrildiğini tespit etti. İşte Yılmaz'ın anlatımı ile o eserler ve hikayeleri...
113
329 MİMARİ ESER TESPİT ETTİ
Çalışmasına önce Balkanlardan başladığını ifade eden Yılmaz, bulduğu veriler ışığında araştırma sahasını genişlettiğini belirterek, "Önce Macaristan, Bulgaristan ve Yunanistan'a yoğunlaştım. Çünkü en çok kiliseye dönüştürülen yapılar bu 3 ülkede bulunuyor. Daha sonra Cezayir, Ukrayna, Kırım, Gürcistan, Ermenistan, Bosna Hersek, Güney Kıbrıs, Hırvatistan, Kırım, Kosova, Makedonya, Moldova, Romanya, Sırbistan ve Türkiye ile birlikte toplamda 18 ülkede cami, mescit, tekke, türbe gibi Türk eseri olup da çeşitli tarihlerde kiliseye dönüştürülen toplam 329 mimari yapı tespit ettim." diye konuştu.
213
MEDRESELER, CAMİİLER, TÜRBELER, ÇEŞMELER
Ülke ülke kiliseye dönüştürülen eserlerle ilgili araştırma yapan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bulgaristan'da 117 cami, 7 tekke-türbe ve 1 medrese kiliseye, 3 saat kulesi çan kulesine; Hırvatistan'da 8 cami, 1 kule kiliseye; Kırım'da 6 cami ve 1 türbe kiliseye, Kosova'da 1 cami kiliseye, 1 saat kulesi çan kulesine, Ukrayna'da 2 cami kiliseye, bir minare çan kulesine, Makedonya'da 3 cami, 2 türbe, 2 saat kulesi kiliseye; Sırbistan'da 15 cami ve 2 türbe kiliseye, Gürcistan ve Azerbaycan'daki 1'er cami Rus işgalinde kiliseye, Bosna Hersek'teki 3 cami Avusturya işgali sırasında kiliseye, Cezayir'de 3 cami Fransız işgalinde kiliseye, Ermenistan'da ise 2 cami kiliseye dönüştürüldü.
313
Güney Kıbrıs'ta 1 çeşme, Moldova'da 4 cami ve Romanya'da da 5 cami kiliseye dönüştürüldü. Macaristan'da 23 cami, 5 türbe, 1 hamam ve 1 mektep kiliseye dönüştürüldü ancak Avrupa'da Türk eserlerini kiliseye dönüştürmeyen tek millet Macarlardır. Orada dönüştürülen eserlerin tamamı Avusturya işgali sırasında gerçekleştirilmiştir."
413