4857 sayılı iş kanunu nedir? Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır? 2021 Kıdem tazminatı tavan fiyatı
4857 sayılı iş kanunu şartları doğrultusunda belirlenen kıdem tazminatı, çalışanları maddi güvence altında sağlama alırken işverenler için de sirkülasyonunun önüne geçme imkanı sunar. Peki, kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
İş kanununda belirtilen esaslar doğrultusunda en az 1 yıl süre ile aynı iş yerinde çalışmış olan ya da çalışan kişilerin işten çıkması durumunda işveren tarafından kendilerine ödenen tazminat ‘Kıdem tazminatı’ olarak adlandırılır. Kıdem tazminatı jhesaplamasında bazı belrileyici faktörler yer almaktadır.
KIDEM TAZMİNATINI HAK ETMENİN YOLLARI
Kıdem tazminatından hak elde edebilmek için bazı esaslar bulunmaktadır. Çalışanın her şeyden önce sigortalı olarak ay iş yerinde en az 1 yıl süreyle çalışıyor olması gerekmektedir. Bu şartlar karşılandığı takdirde her çalışan mutlaka kıdem tazminatının ilk şartını karşılamış olmaktadır.
Ancak bu şart kesinlikle tek başına yeterli değildir. Kıdem tazminatı alabilmek için bazı özel durumlarında gerçekleşme gerekmektedir.
- İşverenin, iş kanununda yer alan haklı nedenlerin hiçbirine gerçekleşmeden çalışanını işten çıkarması,
- İş sözleşmesinde yer alan işin, çalışanının sağlığını ya da hayat şartlarını tehlikeye sokması,
- İşveren ya da beraber çalışmak zorunda olduğu başka bir çalışanının taşıdığı bulaşıcı hastalığa yakalanması,
- İşverenin, iş sözleşmesinin imzalanması esnasında çalışanına işin nitelikleri ile ilgili yanlış bilgi vermesi,
- Çalışana veya çalışanın aile bireylerinden herhangi birine işveren tarafından hakaret edilmesi ya da onur kırıcı söylemlerde veya cinsel tacizde bulunulması,
- İşverenin, çalışanından yasadışı bir iş yapmasını istemesi,
- Çalışanının başka bir çalışan tarafından cinsel tacize uğramasının akabinde bu durumu işverene bildirmesine rağmen işverenin bu konuda herhangi bir önlem almaması,
- İş yerinde bir haftadan daha uzun bir süre ile işin durmasına neden olacak bir durumun meydana gelmesi,
- Kadın çalışanının evlendikten sonraki süreçte 1 yıl içerisinde işten ayrılmak istemesi,
- Erkek çalışanının askerlik görevini yerine getirmek için silah altına alınması,
- Emekliliğinin gelmiş olması,
- Malullük durumunun oluşması,
- Çalışanının ölmesi.
Yukarıda yer alan durumlardan herhangi birinin yaşanması durumunda çalışan derhal fesih yolu ile sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmektedir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumlarında ise mahkeme yoluna gidilerek yasak faizi ile bu ücret alınabilmektedir.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı, son iş yerindeki her 1 yıl için 30 günlük son brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Bu yıl dışında kalan süre içinde 30 gün üzerinden oranlama yapılarak kıdem tazminatı miktarı ortaya çıkarılmaktadır. Burada esas konu ise kıdem tazminatının tavan tutarı miktarıdır.
2020 yılı ikinci yarısı için belirlenen kıdem tazminatı tavan tutarı; 7.117, 17 TL’dir. Yani brüt ücreti bu rakamdan yüksek olan işçilerin alabileceği tazminat yıllık olarak bu tutardan daha yukarı asla olmayacaktır.
- Öncelikle çalışanın çalıştığı toplam süre belirlenir.
- Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt ücret çarpılır. (Buna yol, yemek ve ek ücretler de dahildir)
- Tam yıl sürenin dışında kalan sürenin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt ücretle çarpılır.
- Ortaya çıkan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilerek, geriye kalan tutar, kıdem tazminatı tutarını gösterir ve çalışana bu tutar ödenir.