Tarihi, M.Ö. 3000 yıllarına kadar uzanan Bayburt, Azzi kabilesi tarafından, M.Ö. 8. yüzyılda kurulmuştur. Bayburt M.Ö. 770-665 yılları arasında Kimmer ve İskitlerin akınlarına uğramıştır. Xenophon, Anabasis adlı eserinde Bayburt'tan büyük, kalabalık ve zengin bir şehir olarak bahsetmektedir. O zamanki adı Gymnias olan Bayburt bir İskit şehridir. Bayburt, daha sonra Haldiler, Medler, Persler, Romalılar, Emeviler, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından ele geçirilmiştir.
8 bin yıl önce Azzi Kabilesi kurdu! Şimdiyse...
Marco Polo ve Evliya Çelebi'nin ziyaret ettiği, Anadolu platosunun yüksek dağlarla çevrili, günümüz Türkiye'sinin yüz ölçümü olarak küçük illerinden olan Bayburt, İpek Yolu üzerinde stratejik bir noktadı. Bundan tam 8 bin yıl önce Azzi Kabilesi tarafından kurulan Bayburt'ta yerin hem altında hem üstünde görülecek çok yer var...
1927'ye kadar Erzurum'a bağlı olan Bayburt bu tarihte Gümüşhane'ye bağlandı. 21.06.1989 tarihinden itibaren 3578 sayılı yasa ile il statüsüne kavuştu.
BAYBURT KALESİ Türkiye’nin en büyük üçüncü kalesi olan Bayburt Kalesi’ne, Zigana ve Kop dağlarını aşarak ulaşılır. Kale, Dede Korkut hikayelerinden “Kam Büre Oğlu Bamsı Beyrek Boyunu Beyan Eder” adını taşıyan hikayede Beyrek (Bey Böyrek veya Bamsı Böyrek)'in fethedip ün kazanmak için yola çıktığı kaledir. Bayburt Kalesi’nin kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Bağrat sülalesi zamanında (885–1044) varlığından söz edilen Bayburt Kalesi'nin M.Ö. 58 yıllarından önce yapıldığı öne sürülmektedir.
Kale Türklere geçmeden önce Roma, Ermeni, Bizans, Arap ve Kommenos hakimiyetlerinde kalmıştır. Zengin bir tarihe sahip olan kalenin birden fazla onarım gördüğü duvarlarındaki farklı inşaat teknikleri ve tarihi kaynaklardan anlaşılmaktadır. 1647'de Bayburt'u ziyaret eden Evliya Çelebi kale için de 300 evlik bir mahalle ile Ebü'l Feth Camii'nin bulunduğu yazmaktadır. 1828 yılında Osmanlı-Rus savaşında tahribata uğrayan kaleye “Çinimaçin” kalesi de denilmektedir.