ABD'den yaptırım kararı: Türkiye'den iki isim var

Türkiye'de ev hapsinde bulunan ABD vatandaşı Pastör Andrew Brunson'ın serbest bırakılmaması gerekçesiyle Washington'un, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'e yaptırım uygulaması sonuçları ne olacak sorusunu akıllara getiriyor. ABD'nin yaptırım kararları iki ana başlıkta. Biri sadece kişileri ya da kuruluşları ilgilendirirken, bir diğeri tüm ülkeyi ve o ülkedeki halkları ilgilendiriyor. Ve bu yaptırım özellikle yoksul halkı vuruyor.

ABD'nin yaptırımları sadece iki bakanı kapsıyor ve Türkiye'ye yönelik genel bir yaptırım özelliği taşımıyor. Bu nedenle bu yaptırımların ekonomiye etkisinin sınırlı kalacağı görüşü hakim. ABD'de yaptırım programlarını uygulamaya koyan kuruluş Hazine Bakanlığı'na bağlı olan Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC).

OFAC'ın uyguladığı yaptırımlar iki ana gruba ayrılıyor:

1. Hükümetlere yönelik olan ve tüm ülkeyi kapsayan yaptırımlar

2. Gerçek ya da tüzel kişilerin yurtdışı varlıklarına yönelik yaptırımlar

1₈

ABD'den yaptırım kararı: Türkiye'den iki isim var - Sayfa 2

Türkiye'de iki bakana yönelik olarak açıklanan yaptırımlar ikinci grupta yer alıyor. İlk gruptaki yaptırımlar ise söz konusu ülkenin ekonomisini hedef alan ve daha geniş kapsamlı sonuçları olan adımlar olarak kabul ediliyor.

2₈

ABD'den yaptırım kararı: Türkiye'den iki isim var - Sayfa 3

Ülkelere yönelik yaptırımların etkileri neler?

ABD'nin tüm ülkeyi hedef alan yaptırımları toplamda beş ülke için uygulanıyor. Bu yaptırımların büyük kısmı on yıllardır yürürlükte.

3₈

ABD'den yaptırım kararı: Türkiye'den iki isim var - Sayfa 4

İran örneği:

Uzun yıllardır devam eden yaptırımlar söz konusu ülkelerin tüm sektörlerinin uluslararası ekonomiye erişimini önemli ölçüde engellediği için reel ekonomide önemli sonuçlar doğuruyor.

2006'da İran'ın nükleer programı gerekçe gösterilerek Tahran'a yönelik ekonomik ambargo niteliğinde yaptırımlar ABD öncülüğünde devreye sokulmuştu. 2015'te ise bu yaptırımlar varılan nükleer anlaşma uyarınca kademeli olarak kaldırılmıştı.

Yaptırımların uygulandığı 2006 - 2015 döneminde İran ekonomisinde büyüme hız kesmiş, petrol üretimi yavaşlamış ve kişi başına düşen milli gelir 6.600 dolar seviyesinden 5.900 dolar seviyesine gerilemişti.

Yaptırımların kalkmasıyla birlikte ekonomide büyüme yeniden hızlandı ve kişi başına düşen milli gelir de 2017 sonu itibarıyla 6.900 dolara yükseldi. ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesiyle birlikte yaptırımların bu ay içerisinde yeniden yürürlüğe girmesi gündemde.

4₈