Açık yaraya ilk yardım nasıl yapılır?
Yaralanmalarda hastaneye gidene kadar basit ama etkili müdahalelerle oluşak hasarı en aza indirmek mümkündür. Bunun için basit ilk yardım tekniklerini bilmek yeterlidir. İşte hayat kurtaran o teknikler...
Yaralanmanın birden fazla çeşidi vardır. Yaralanmanın nerde ve nasıl olduğuna bakılarak ilk yardım uygulaması yapılabilir.
Yara, herhangi bir nedenden dolayı deri mukozasının bütünlüğünün bozulması sonucu oluşur. Deriyle beraber, damar yapısı ve sinirlerin de yapısı bozulabilir. Yaralanmalarda enfeksiyon riski vardır bu nedenle en kısa zamanda sağlık kuruluşuna gitmek en iyisidir.
KAPALI YARALANMALAR
Üstteki deri tabakasında herhangi bir hasar veya doku kaybı olmamasına rağmen, alt dokularda meydana gelen kanamalardır. Ekimoz ve hematom olarak sınıflandırılırlar.
Ekimoz: Deri altındaki sınırsız kanamalar sonucu oluşan morluk ve çürüklerdir.
Hematom: Deri altındaki sınırlı kanamalar, yani kan toplanmasına denir. Yumuşak doku yaralanmasının yanında, kırıklar ya da herhangi bir damar yaralanmasından sonra da görülebilir.
KAPALI YARALANMALARDA İLK YARDIM
Soğuk uygulama, yüksekte tutma ve dinlendirme şeklindedir. Bir bez veya havluya sarılmış buz, kanayan bölgeye uygulanırsa kanama azalacaktır. Fakat aradan uzun bir süre geçerse bunun bir faydası olmayacağından, bölgeye ağrıyı azaltması açısından sıcak uygulama yapılabilir.
AÇIK YARALANMALAR
Sıyrık, kesik, yırtık ve delinme şeklinde yaralanmalardır.
-Sıyrıklar kuru ve temiz tutulduğu sürece hemen iyileşirler.
-Kesiklerde kesilmiş düzgün veya parçalı bir yara bulunur.
-Yırtıklarda derinin bir parçası tamamen kopmuş veya bir parça sayesinde deriye bağlı kalıyordur.
-Delinmelerde yara girişi küçükse çok fazla kanama olmaz fakat delinme karın bölgesinde veya göğüste ise öldürücü olabilecek tehlikededir.
AÇIK YARALANMALARDA İLK YARDIM
Öncelikle kanama durdurulur ve yaranın daha fazla kirlenmemesine özen gösterilir. Yaralı bölge çok fazla hareket ettirilmemelidir. Yara çok kirlenmiş ise temiz bir suyla yıkanmalıdır. Bu su soğuk olmamalıdır. Açık yara paslı demir-metallerle veya toprakla temas etmişse hemen tetanos aşısı/serumu yaptırılmalıdır.
Yabancı cisim batmalarında;
-Batan cisim kesinlikle çıkarılmaya çalışılmamalı
-Yabancı cisim sabitlenmeli. Bunun için kalın pansuman malzemesi kullanılabilir.
-Yaralı hemen hastaneye götürülmeli
YARA ÇEŞİTLERİ
Kesik yaralar: Herhangi bir kesici aletle oluşan basit yaralardır. Çoğu zaman dış kanama gözlenir.
Ezikli yaralar: Bir yere şiddetli çarpma sonucu oluşur. Böyle yaralarda çok kanama gözlenmez fakat ezilen yerde hassasiyet oluşur.
Parçalı yaralar: Tüm dokuların zarar gördüğü bu yaralar çekme sonucu oluşur.
Delici yaralar: Tetanos tehlikesinin de olduğu bu yaralar sivri aletler dolayısıyla oluşur. Doku ve içersindeki organlar da zarar görebilir.
Enfekte (kirli) yaralar: Enfekte olarak sayılan yaralar; 6 saatten uzun bir süredir var olan, ayrılmış, kirli ve derin yaralardır. Silah yaraları da bu gruba girer. Aynı zamanda sokma ve ısırmayla da oluşan yaralardır.
CİDDİ YARALANMALARDA İLK YARDIM NASIL OLMALIDIR?
-Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz,
-Yarada kanama varsa durdurulur,
-Yara içi kurcalanmamalıdır,
-Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez),
-Yara üzerine bandaj uygulanır,
-Tıbbi yardım istenir (112).
BÜYÜKBAŞ HAYVANLARIN DARBELERİNDE İLK YARDIM
Büyükbaş hayvanların kesim törenlerine katılan kişiler hayvanın tekme, boynuz ve kafa darbelerine maruz kalabilirler. Alınan şiddetli darbelerde karın içerisinde, göğüs bölgesinde, iç organ yaralanmaları ve iç kanama gibi durumlarla karşı karşıya gelebilirler. Kol, bacak bölgesine alınan şiddetli darbelerde o bölgelerde kırıklar veya açık yaralar meydana gelebilir. Bu duruma maruz kalan kişi, tehlikeli bölgeden hemen uzaklaştırılmalıdır. Kanama varsa yara üzerine temiz bir gazlı bez ile kompres yapılmalı, kırık ve çıkıklara karşı bölge sabitlenerek kişi hemen en yakın hastaneye götürülmelidir
*Bu bilgilerin hepsi bir sağlık kuruluşuna gidene kadar alınabilecek basit önlemlerdir. Sağlık kuruluşuna gitmek en doğrusudur.
