Açlık mı, ısınma mı? Avrupalı liderlerin zor sınavı...
Rusya'nın enerji akışını kesmesiyle rekor seviyeye ulaşan doğal gaz fiyatları, Avrupa'daki gübre üretimini vurdu. 2021 yılında 1 ton amonyak üretimi 250 dolara mal olurken, bu maliyet 2 bin dolara ulaştı. Tarım için hayati öneme sahi gübreyi üreten tesisler bir bir kapanırken, Avrupalı liderlerin enerji krizi ile gıda krizi arasına sıkışacağı tahmin ediliyor.
Ukrayna'daki savaş nedeniyle Batı ile gerilim yaşayan Rusya, bakım ve onarım çalışmalarını gerekçe göstererek Kuzey Akım 1 boru hattından Avrupa'ya gaz akışını ikinci kez kesti. Rus enerji devi Gazprom'un Cuma günü Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden Almanya'ya doğal gaz akışını süresiz olarak durduracağını açıkladı. Açıklamanın ardından, Avrupa'da doğal gaz fiyatları yüzde 35'lik artışla rekor seviyeler ulaştı.
Gazprom CEO Yardımcısı Vitaly Markelov, Avrupa'ya arıza nedeniyle kesilen doğal gaz akışının Siemens'e bağlı olduğunu belirtse de açıklama, G7 ülkelerinin Rus petrolüne tavan fiyat uygulayacaklarını duyurmasıyla aynı gün geldi.
Newsweek'te yer alan bir makaleye göre, Kuzey Akım 1'in kapatılması, Avrupa'daki tüketicilere ve ağır sanayiye daha da yüksek maliyetlerin kapısını araladı.
ACI GERÇEK NETLEŞİYOR: ENERJİ KRİZİ GIDA KRİZİNE DÖNÜŞÜYOR
Artan doğal gaz fiyatlarının, özellikle üretim kapasitesinin yüzde 70'ini kapatan Avrupa'daki gübre sektörüne ağır bir darbe indirmesi bekleniyor.
Newsweek'e göre gübre üretimi yapan tesisler bir bir kapanırken, Avrupa'nın enerji krizinin acı gerçeği netleşiyor: Enerji krizi olarak başlayan durum bir gübre krizine dönüştü ve yakında bir gıda krizine dönüşecek.
Avrupa doğal gaz fiyatlarının bugünkü seviyelerin oldukça altında kaldığı Temmuz ayında, Uluslararası Gübre Birliği, Rusya ile Ukrayna arasında uzun süreli bir çatışma sonucu yüksek maliyetler nedeniyle gübre kullanımının azalmasının, küresel mısır, buğday, pirinç ve soya fasulyesi üretiminde yaklaşık yüzde 2'lik bir kayba yol açabileceğini söylemişti.
Gübre Birliği, Afrika'daki çok sayıda ülkenin yanı sıra Meksika da dahil olmak üzere birçok ülkenin gıda üretiminde büyük düşüşler görülebileceğini açıklamıştı.
AMONYAK MALİYETİ 250 DOLARDAN 2 BİN DOLARA ÇIKTI
Pazar analizi alanında çalışmalar yürüten CRU Group'a göre, bölgedeki gübre üreticileri ürettikleri her bir ton amonyak için yaklaşık 2.000 dolar harcıyor. Amonyağın gübre endüstrisi için temel bir kimyasal olduğu göz önüne alındığında, kıtadaki üreticiler fabrikalarını kapatıyor. Bu da gübre fiyatlarının yükselmesine neden oluyor.
Batı Avrupa'da çiftçiler, 2021'in başlarında bir ton amonyağı 250 dolara mal ediyordu. Aynı gübre bugün ton başına yaklaşık 1.250 dolara satılıyor ve bu fiyatlar daha da yükselebilir.
Geçen ay, Norveçli gübre üreticisi Yara International ASA, amonyak üretimini kapasitesini yaklaşık üçte bire indireceğini söyledi. Macaristan ve Polonya'daki gübre üreticileri de Ağustos ayında üretimi düşürdü. İngiliz ve Litvanyalı gübre şirketleri de amonyak üretimlerinde ciddi kısıtlamaya gitti.
Avrupa'da gübre üretimindeki düşüşe ek olarak, Çin yaklaşık bir yıl önce Rusya ise geçen ay gübre ihracatını kısıtlamaya başladı. Neredeyse her tür mahsul besinini tedarik eden Rusya, yılda küresel gübre üretiminin yaklaşık yüzde 13'üne tekabül eden 50 milyon ton gübre üretiyor.
ISINMAYLA AÇLIK ARASINDA...
Artan enerji fiyatları ile Rusya ve Ukrayna'dan yapılan tahıl ihracatının da kesilmesi yaklaşan gıda krizini daha derinleştireceği tahmin ediliyor.
Avrupalı liderler gelecekteki gıda kaynaklarını düşünmekle bu kış insanlarını sıcak tutmak arasında sıkışmış durumda.
Birçok ülkenin, insanların evlerini ısıtmaya yetecek kadar doğal gaz bulamamaktan endişe duyduğunu ve bu nedenle gübre üretimini ötelediğini belirten Denver merkezli Mercator Energy'nin Başkanı John Harpole, "Gelecekteki gıda üretimi ile ısı arasında seçim yapmak zorundalar ve ısıyı seçecekler." dedi.
