Adnan Menderes'i kim astı? Adnan Menderes niye asıldı?

Adnan Menderes'i kim astı? sorusu Adnan Menderes'in idam edilmesinin 62. yıl dönümünde merak ediliyor. Bu çerçevede Adnan Menderes'i kim ve neden astı soruları arama motorlarında araştırılıyor. Peki, Adnan Menderes kimdir? Adnan Menderes'i kim astı? Adnan Menderes niye asıldı? Adnan Menderes neden asıldı? 

Adnan Menderes niye asıldı?

Türkiye'nin demokratik süreçlerle geçen siyasi yaşamında önemli bir yere sahip olan Adnan Menderes, 27 Mayıs 1960 tarihli askeri darbenin ardından Eskişehir'de tutuklandı. Darbenin liderleri tarafından yakalanan Menderes, önce Ankara'daki Kara Harp Okulu'na götürüldü, ardından 1 Haziran 1960 tarihinde Yassıada'ya getirildi. Yassıada, bu dönemde Demokrat Parti üyelerinin yargılandığı bir mahkeme merkezi haline geldi.

Yassıada'da kurulan Yüksek Soruşturma Kurulu, Demokrat Parti üyelerinin yargılanmasına başladı. Menderes'in ve diğer DP üyelerinin tutukluluk koşulları ve muamelesiyle ilgili çeşitli iddialar ortaya atıldı. İddialara göre, Menderes'in tutulduğu oda sürekli olarak bir asker tarafından gözetleniyor ve ışığı sürekli açık tutuluyordu. Ayrıca, odanın penceresi hiç açılmıyor, yaz aylarında artan sivrisinek, pire ve tahtakuruları ile mücadele için herhangi bir ilaçlama yapılmıyordu.

Adnan Menderes'i kim astı?

Yargılama süreci uzun sürdü ve toplamda 592 Demokrat Parti üyesi yargılandı. Mahkeme heyeti, 15 hakim ve 9 savcıdan oluşuyordu. İlk duruşmada Adnan Menderes'in tutukluluk koşulları iyileştirilmesi talebinde bulundu. Ancak sonuçta 15 Eylül 1961'de mahkeme kararları açıklandı ve 15 kişi idam cezasına, 31 kişi müebbet hapse çarptırıldı.

İdam kararının uygulanabilmesi için Milli Birlik Komitesi'nin onayı gerekiyordu. Komite, Menderes'in idam cezasını onayladı ve aynı gün infaz gerçekleştirildi. Adnan Menderes, İmralı Cezaevi'ne nakledildi ve burada asılarak idam edildi. Bu olay, Türk siyasi tarihinde önemli bir dönemeç olarak hatırlanır.

Adnan Menderes kimdir?

Ali Adnan Menderes (1899, Aydın - 17 Eylül 1961, Bursa), Türk siyasetinin önemli bir figürüdür. 1950-1960 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı görevini üstlenmiş ve aynı dönemde Demokrat Parti'nin Genel Başkanlığını yapmıştır. Menderes, Türkiye tarihinde idam edilen ilk ve tek Başbakan olarak hafızalarda kalmıştır. 1990'da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılan bir yasa ile Menderes ve onunla birlikte idam edilen Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'ya itibarları iade edilmiştir.

Menderes, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılarak İstiklâl Madalyası kazanmıştır. Siyasi kariyerine Serbest Cumhuriyet Fırkası'nda başlamış, ancak parti kendini feshettikten sonra Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) katılmıştır. 1931 Türkiye genel seçimlerinde Aydın milletvekili olarak meclise girmiştir ve ardından 1935, 1939 ve 1943 Türkiye genel seçimlerinde de CHP'den Aydın milletvekili olarak görev yapmıştır. Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünden sonra, İsmet İnönü'nün devletleştirme politikalarına karşı çıkmıştır. 1945 yılında Dörtlü Takrir olayı ve parti içi muhalefet nedeniyle CHP'den ihraç edilmiştir.

Menderes, 1945'te arkadaşlarıyla birlikte Demokrat Parti'yi kurmuş ve parti ilk seçimine katıldığında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 61 sandalye kazanmıştır. 1950 Türkiye genel seçimlerinde DP %52,7 oy oranıyla kazanmış, ancak çoğunluk sistemi nedeniyle DP 420 milletvekili çıkarırken CHP sadece 63 milletvekili çıkarmıştır. Menderes, 19. Türkiye Hükûmeti'ni kurarak başbakanlık görevine başlamış ve bu görevi 1960 yılına kadar on yıl boyunca sürdürmüştür. Başbakanlığı döneminde Türkiye ekonomisi yıllık ortalama %7,8 büyümüş ve Türkiye'nin milli geliri dünya toplamının binde 6,43'ünden binde 7,52'sine yükselmiştir.

Ancak, 27 Mayıs Darbesi sonrasında Yassıada Yargılamaları'nda Menderes ve hükümet üyeleri suçlu bulunarak idam cezasına çarptırılmış, ve 17 Eylül 1961 tarihinde Bursa'nın İmralı adasında idam edilmiştir.