Af çıkacak mı? Af yasası nedir? MHP'nin yasa teklifi ne?

MHP Genel Merkezi, af yasa teklifi ile ilgili çalışmalara başladı. MHP’nin, yeni yasama döneminde, Ekim ayı gibi Meclis’e sunmak üzere çalıştığı teklifin, “devlete karşı işlenen suçlar dışındaki suçlara erteleme veya şartlı salıverme şeklinde getirileceği” belirtiliyor. vatandaşlar konuyla gündeme gelen af yasasıyla ilgili aramalar yapıyor. Af çıkacak mı? Af yasası nedir? MHP'nin yasa teklifi ne? Ayrıntılı bilgileri bu haberde bulabilirsiniz.

AF ÇIKACAK MI? MHP'NİN YASA TEKLİFİ NE?
Olağanüstü halin (OHAL) kaldırılmasının ardından terörle mücadelenin aksamaması amacıyla hazırlanan ve MHP genel başkan yardımcılarının üzerinde çalıştığı “kader mahkumlarına affı” öngören yasa teklifinin Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin daha önceden çizdiği sınırlar üzerinde olacağı belirtiliyor.

AF YASASI NEDİR?
Hürriyet'ten Umut Erdem'in haberine göre; Türk Ceza Yasası’nda (TCK) da yer bulan “tasarlayarak, canavarca hisle veya eziyet çektirerek bir kişinin ölümüne sebebiyet vermek”, “üstsoy veya altsoydan birine, eş veya kardeşe karşı, çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, gebe olduğu bilinen kadına karşı, kan gütme ve töre saikiyle adam öldürmeye teşebbüs” suçları kapsam dışı olacak. Yine FETÖ, PKK, YPG, DHKP-C gibi terör örgütlerine üye olanlar, üye olmakla birlikte cürüm işleyenler, çocukları cinsel yönden istismar eden, çocukları kaçırıp, kasten öldüren, kadınlara yönelik şiddet uygulayan ve ölüme sebebiyet veren kişiler de “af kapsamı” dışında tutulacak.

Bununla birlikte “uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişiler, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişiler” de MHP’nin teklifine göre, aftan yararlanamayacak.

 BORÇLULARA DA AF
MHP’nin teklifinde, daha önce AK Parti hükümetinin de gündeme getirdiği ve “banka borçularına” yönelik de affın geleceği belirtiliyor. Buna göre, iflastan ötürü borçlarını ödeyemediği için cezaevinde bulunan kişiler, “ticari suçlular” da af kapsamında olacak. Bununla birlikte “basit hırsızlık” diye adlandırılan suçlarının da af kapsamı içinde değerlendirildiği belirtiliyor. MHP’nin teklifinde, “suçu ne olursa olsun, haklarında yakalama, tutuklama veya mahkumiyet kararı bulunup da firar halinde olanların, belli bir süre içinde resmi makamlara başvurup, teslim olmayanların da aftan yararlanmasının” söz konusu olamayacağı tartışılıyor. Devletin mülkünde olan ormanlık alanlara zarar veren kişiler de anayasa gereği af kapsamı dışında tutulacak.

GENEL AF NEDİR?

Genel af, Türk Dil Kurumu'nun tanımına göre kamu yararına uygunluğu anlaşıldığında belli bir veya birkaç suç çeşidi için yapılan kovuşturmaların durdurulması, verilmiş cezaların kaldırılması veya azaltılmasıdır.

Türk Ceza Kanunu'nun 65. maddesine göre: Genel af halinde, kamu davası düşer, hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar.

Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilir ya da adli para cezasına çevrilebilir.

Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirir.

74. maddeye göre genel af, özel af ve şikâyetten vazgeçme, müsadere olunan şeylerin veya ödenen adli para cezasının geri alınmasını gerektirmez. Ayrıca, genel af halinde yargılama giderleri de istenemez.

6 Şubat 2003 cezaların ertelenmesini sağlamıştır.

Bir başka örnek ise, 27 Nisan 2002 tarihine kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkûm edilenlerin, 4758 numaralı kanun gereğiyle toplam cezalarından on yıl indirilmesidir.

Genel af halinde, soruşturma yürütülen ve henüz dava açılmayan soruşturmalarlaa ilgili dava açılmaz. Haklarında hüküm verilip henüz kesinleşmeyenler ve davası açılıp mahkemesi devam edenler hakkında davanın düşmesine karar verilir. Haklarındaki hüküm kesinleşip henüz infaza başlanmayanlar ile ilgili cezalar infaz edilmez. İnfaz edilmekte olanlar derhal serbest bırakılır.

Ayrıca genel af halinde adli sicil kaydı silinir.

SİYASİ AFLAR
RAHŞAN ECEVİT AFFI

Asıl adı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası olan 22 Aralık 2000'de Rahşan Ecevit'in önerisiyle çıkarılan, devlete karşı işlenen suçlar dışındaki suçlara erteleme veya şartlı salıverme getiren yasa. Kamuoyunda Rahşan Affı olarak bilinir.

9 Aralık 2000’de ölüm orucu eylemlerini sona erdirmek için başlatılan ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ndan 3 gün sonra (22 Aralık) 4616 sayılı ‘Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası’ çıkarılmıştı. Cezaevlerinde yer kalmadığı için çıkarılan af yasasının ardından 70 bin kişilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düşmüştü. Ancak, 3 yılda mahkûm sayısı 20 bin artarak yeniden 64 bine çıktı.

4616 sayılı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası 23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenen suçları kapsıyordu. Yasa çıktıktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini aşkın tutuklu ve hükümlü aftan yararlanarak tahliye oldu. Daha sonra Anayasa Mahkemesi'nin verdiği iptal kararlarıyla yasanın kapsamının genişlemesi sonucu cezaevinden tahliye olanların sayısı 45 bini buldu. Ancak affın sonuçları bununla sınırlı kalmadı. Suç tarihi 23 Nisan 1999'dan önce olmasına karşılık sonradan açılan ve yargılaması uzun süren davalarda affın etkisi uzun sürmüştür.

Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nün derlediği istatistikler, 2005 yılında 4 bin 715 kişi hakkındaki davanın af yasası çerçevesinde ertelendiğini ortaya çıkardı. Bu yüzden af hala tartışılmaktadır. Rahşan Ecevit daha sonra "Ben affı garibanlar için istedim, katiller yararlandı." demiştir.