Afganistan geri çekilmesi ‘Hans’ın planı mı?

Hans deyince hemen Almanlar zannetmeyin. Yazıyı sonuna kadar okumanızı öneririm.

ABD’nin Afganistan’dan geri çekilme planlarına yönelik ilk yorumum, “Özel savaşı öne çıkaracaklar, gayri nizami harp unsurlarını devreye sokacaklar” olmuştu. Sonrasında iş yoğunluğu nedeniyle konuyla çok ilgilenemedim. O kadar yoğunluk yaşanıyordu ki, biz gazetecilerin bile birçok detayı gözümüzden kaçırdığımızı söyleyebilirim. Hatta gündemimize giren konuları bile daha sonra unutuyoruz.

Hafta sonu oturdum, Afganistan meselesi ile ilgili bir araştırma yapayım dedim. Gerek bazı dostlarla görüştüm gerekse de arşiv ve bilgi taraması yaptım. Açık söyleyeyim, karşıma çıkan sonuçlardan ürktüm.

Bu araştırmaya neden olan ve kafama takılan sorulardan başlayayım. Örneğin “ABD’nin askeri olarak çekildiği bir coğrafyada neden Kabil Havalimanı’nın komutası tutulmak isteniyordu?” Bu soruyu sorunca soru içinden sorular çıkmaya başladı.

Tamam, Kabil Havalimanı stratejik önemdeydi. Söylenen gerekçelerden bir tanesi de şuydu: “Çekilmeden sonra gerçekleşecek olası tahliyelerde havalimanı kritik önemde.”

Eyvallah.

Ama zaten ABD askerleri çekilmiyor muydu?

Çekiliyordu.

Bundan sonrasındaki tahliyeler ne için olacak?

Diplomatlar ve aileleri mi?

Sadece diplomatlar ve ailelerinin tahliyesi için bu kadar yoğun diplomasiye ne gerek vardı?

Bu tahliye başka unsurların tahliyesi olabilir mi?

Evet bunlar ve benzeri çokça soruyu sordum kendi kendime. Bu sorulara göre de araştırmalarımı yaptım. Henüz yüzeydeyken ilginç detaylarla karşılaştım. Deşmeye devam edeceğim. Ben yüzeyden deşmeye başladığımda karşıma çıkan bilgileri sizlerle paylaşayım istedim.

Uzağa gitmeyeceğim… Yıl 2017.

CIA tarafından 2004 yılında “Hans” kod adı verilen önemli bir isim, Beyaz Saray ve Pentagon yetkililerinin karşısında oturmakta. Hans, ABD’nin önemli insanlarına, Afganistan savaşının özelleştirmesini anlatmakta. Bizler özelleştirme deyince hep ekonomiyi düşünürüz. İşte Hans bu tanımı bir savaş için kullanmakta. Türk basınına da yansıyan bu plana göre, ABD askerleri Afganistan’dan geri çekilecek, yerini ABD özel askeri şirketlerinin her türlü istihbarat, gayri nizami harp eğitimi alan personelleri dolduracak. Bu personel doğrudan ABD Başkanı’na bilgi verecek olan ABD’nin Kabil Büyükelçisi’ne bağlı çalışacak. O dönem ABD Başkan’ının Trump olduğunu hatırlatmaya gerek yok.

Hans’ın planının detayları şöyle:

- Afganistan’da yaklaşık 23 bin kişilik çok uluslu bir güç var. Bunların yaklaşık 15 bini Amerikalı, geri kalanı da NATO üyesi ülkelerin güçleri. Ayrıca ABD Savunma Bakanlığı destekli yaklaşık 27 bin kişilik bir özel askeri şirket personeli var. Bu personele Amerikalılar “müteahhit” ismini vermiş. İşte Hans kod adlı mühim kişinin önerisi burada devreye giriyor. Hans, ABD yönetimine saydığımız tüm gücün geri çekilmesini, yerlerine Afganistan’a 6 bin müteahhit ve 2 bin kişilik aktif görevli ABD özel kuvvet unsurunun yerleştirilmesini önerdi. Hans’ın önerisine göre 6 bin kişilik müteahhit gücün yüzde 60’ı eski ABD özel kuvvet personelinden gerisi de eski NATO özel kuvvet unsurlarından oluşacaktı. Burada ilginç bir ayrıntı da var. Hans sözlerine bu ekibe katılacak eski NATO özel unsurlarının “bir NATO birliğinden değil bağımsız bireyler olarak Afganistan’a gideceğini, böylece her bir NATO ülkesindeki sayısız yasal kısıtlamadan etkilenmeyeceklerini” de eklemişti. Yani yapacakları eylemlerle ülkelerini de zora sokmayacaklarının altını çizmişti.

-  Hans kod adlı önemli şahıs, 6 bin PMC (Özel Askeri Şirket’in İngilizcesinin kısaltması - Private Military Company) personeline destek olacak olan 2bin ABD özel kuvvet unsurunun, “öncü unsur olmaya devam edeceğini, ABD'ye tek taraflı doğrudan eylem yetenekleri sağlayacak ve sözleşmeli unsurlar üzerinde kalite güvencesi sağlayacağını” vurguladı.

Çok sayıda maddeden sonra Hans, bu işin maliyetini de Amerikalı yetkililerin önüne koydu. Yaklaşık 5,5 milyar dolar.

Büyük para demeyin. ABD’nin Afganistan’daki işgal gücüne yönelik yaptığı harcamanın çok azı bir paradan söz ediyoruz. Bu teklifin yapıldığı 2017 yılının ABD Savunma Bakanlığı verilerine göre ABD’nin Afganistan’ı işgal ettiği 2001 yılından 2018 yılına kadar harcadığı toplam para 753 milyar dolar. 2018 yılı tahmini harcaması da 45 milyar dolar. Yani Hans’ın teklif ettiği paranın neredeyse 10 katı.

Özetle Hans, Amerikalı yetkililerin önüne bu planı koyar. O dönem Trump’a cazip gelen teklif, 2018 yılında gün yüzüne çıkar. Biraz tartışılır, sonra unutulur.

Ancak 3 yıl sonra Afganistan’dan çekilme yeniden gündeme, hem de NATO zirvesi öncesinde gelir. NATO zirvesinin önemli bir boyutu da bu çekilme planı olur. NATO zirvesinde Türkiye’ye çekilmeden sonra Kabil Havalimanının kontrolü ve komutası önerilir. Şimdi Türk ve Amerikalı yetkililer bu konuda istişarelerde, müzakerelerde bulunuyor.

Yazımız bitmedi ama bugün uzatmayacağım. Birkaç bilgi ile bir sonraki yazımızın girişini yazacağım.

Yazının başlığında da kod adı olarak verilen Hans, 1997’de kurduğu dünyanın en kanlı özel askeri şirketi Blackwater’ın kurucusu Erik Prince’ten başkası değil. Bu kod adını bizzat CIA yönetimi vermiş.

Eğer Biden yönetimi, Prince’in bu teklifini hayata geçiriyorsa ve zaten iç çatışmalarla boğuşan Afganistan’a ABD’nin gayri nizami harp unsurları giriş yapacaksa;

- Sonuçları ne olabilir?

- Blackwater, üs olarak nereyi kullanacak?

Bunların yanıtları da bir sonraki yazımızda.