12 Eylül davasına bakan savcı ve hakimler FETÖ'cü çıktı
Darbenin komutanları Evren ve Şahinkaya'ya dava açan savcı, takipsizlik kararı veren Başsavcı Vekili ve davaya bakan hakimler ihraç edildi. Evren'in ifadesini alan savcı da meslekten atılanlar arasında. Dönemin Genelkurmay Adli Müşaviri de şu an tutuklu.
12 Eylül darbesinin komutanları Orgeneral Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya hakkındaki dava açan savcı Kemal Çetin 15 Temmuz'dan sonra HSYK kararıyla önce açığa alındı, ardından 31 Ağustos 2016 tarihli kararla meslekten ihraç edildi.
Evren ve diğer Konsey üyeleriyle ilgili bir başka konuda takipsizlik kararı veren Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Nuri Yiğit HSYK kararıyla, 15 Temmuz sonrası açığa alınanlar arasındaydı.
12 Eylül davasına ilk bakan mahkeme heyetinde yer alan hakimler Süleyman İnce, Gürcan Acar, Abdulkadir Çakır, Muhammet Alabaş ve Ali Ertan, Ankara Cumhuriyet Savcıları Cemil Tuğtekin ile Selçuk Kocaman HSYK kararlarıyla meslekten ihraç edildi. Dönemin Genelkurmay Adli Müşaviri Albay Muharrem Köse, 15 Temmuz sonrası FETÖ'nün darbe girişiminin planlayıcısı olduğu gerekçesiyle tutuklandı ve Milli Savunma Bakanlığı kararıyla meslekten ihraç edildi. Evren'in ifadesini alan dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Hüseyin Görüşen 15 Temmuz ve öncesinde FETÖ soruşturmasında HSYK kararıyla önce açığa alındı, sonra da 24 Ağustos 2016'da meslekten ihraç edildi.
12 Eylül'ün ardından Türkiye'nin dört bir yanındaki cezaevlerinden işkence, kötü muamele, ölüm haberleri geldi. Ancak mağdurların hiçbir şikâyeti değerlendirilmedi, askeri savcılar, askeri mahkemeler bu iddiaları görmedi, soruşturmadı, dava açmadı, açılan bir iki dava da beraat ile sonuçlandı. Şikâyet eden dayak yedi. Bu arada sivil savcılıklara yapılan şikâyetler de aynı şekilde ya failler bulunamadığı ya da delil yetersizliğinden kapandı.
12 Eylül davasının açılmasına giden süreçte yapılan soruşturmalar Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kararlarıyla takipsizlikle kapatıldı. 2000'li yılların başında Savcı Sacit Kayasu, darbeciler hakkında dava açtığı için mesleğinden oldu.
Savcı Yiğit açığa alındı
25 Kasım 2008'de Alpaslan Arslan isimli bir vatandaş Serik, Abdulhakim Özgen adlı vatandaş ise 9 Mart 2009'da Dörtyol Cumhuriyet Başsavcılığı'na, MGK üyelerini şikâyet etti. Dilekçelerde, Evren hakkında bir dönem soruşturma yapan eski savcı Sacit Kayasu'nun meslekten ihraç edildiği, ancak AİHM'nin savcıyı haklı bulduğu anımsatıldı.
Dilekçelerde, 1980 darbesinin yol açtığı sarsıntı sonrasındaki işkencelerden Evren'in sorumlu olduğu iddia edildi. 12 Eylül ürünü Sıkıyönetim Mahkemeleri'nin ardından önce DGM, ardından Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesiyle yetkili özel mahkemeler kurulmuştu. DGM'lerin kuruluş kanununa, ‘1 Mayıs 1984'ten itibaren işlenen suçlara bakar' hükmü konulduğundan, Evren ve arkadaşlarının DGM'de yargılanamayacağı varsayılıyordu.
Özel yetkili savcılık, Evren ve diğer Konsey üyeleriyle ilgili inceleme yapılmasının soruşturma açılmasının mümkün olmadığına karar verdi. Soruşturma, özel yetkisi olmayan Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Nuri Yiğit tarafından yapıldı. Ancak Yiğit 2006'da Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok gibi, 12 Eylül'ün esasına bile girmeden 25 Mart 2009'da takipsizlik kararı verdi. Kararda, yine Anayasa'nın geçici 15. maddesindeki yasal imkânsızlık vardı. Takipsizlik kararını verenlerden Yiğit, HSYK kararıyla, 15 Temmuz sonrası açığa alınanlar arasındaydı.
Davayı açan savcı
Evren ve Şahinkaya hakkındaki davayı 3 Ocak 2012'de özel yetkili eski Ankara Cumhuriyet Savcısı Kemal Çetin açtı. Çetin, iddianamesinde, hayatta kalan dönemin Milli Güvenlik Konseyi Başkan ve üyesi olan iki şüphelinin “Anayasa'yı değiştirmek” suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılmasını talep etti. Hayatta olmayan MGK üyesi orgenerallerden Osman Sedat Celasun, Nurettin Ersin ve Mehmet Nejat Tümer hakkında takipsizlik kararı verildi. Davayı açan savcı Çetin 15 Temmuz'dan sonra HSYK kararıyla önce açığa alındı, ardından 31 Ağustos 2016 tarihli kararla meslekten ihraç edildi.
Meslekten ihraç edildiler
12 Eylül davasına ilk bakan mahkeme, özel yetkili Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi oldu. Mahkeme heyetine hakim Süleyman İnce başkanlık ederken, hakimler Gürcan Acar, Abdulkadir Çakır, Muhammet Alabaş ve Ali Ertan üye olarak aynı mahkemede görev yaptı. Mahkeme Başkanı İnce, üyeler Acar, Alabaş ve Ertan HSYK'nın 24 Ağustos tarihli kararı, üye hakim Çakır ise HSYK'nın 31 Ağustos tarihli kararıyla meslekten ihraç edildi. Mahkemede, iddia makamında, eski Ankara Cumhuriyet Savcıları Cemil Tuğtekin ile Selçuk Kocaman görev yaptı. Tuğtekin 24 Ağustos 2016, Kocaman 31 Ağustos 2016 tarihli HSYK kararlarıyla meslekten ihraç edildi. Kocaman, Evren ve Şahinkaya hakkında ağırlaştırılmış müebbet verilmesini içeren esas hakkındaki mütalaayı da vermişti. Dönemin Genelkurmay Adli Müşaviri Albay Muharrem Köse, 15 Temmuz sonrası FETÖ'nün darbe girişiminin planlayıcısı olduğu gerekçesiyle tutuklandı ve Milli Savunma Bakanlığı kararıyla meslekten ihraç edildi.
Evren'in ifadesini alan savcı
1980 darbesinin üzerinden 30 yıl geçtiği 2010'da Anayasa'nın geçici 15. maddesi referandum sonucu kaldırıldı. Darbecileri koruduğu belirtilen 30 yıllık cezasızlık zırhı da tarihe karıştı. Referandumun ardından dönemin MGK'sının hayatta kalan iki üyesi Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya hakkında soruşturma başlatıldı. Soruşturmada, Evren'in ifadesini alan dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Hüseyin Görüşen idi. Görüşen, 15 Temmuz ve öncesinde FETÖ soruşturmasında HSYK kararıyla önce açığa alındı, sonra da 24 Ağustos 2016'da meslekten ihraç edildi.
MİLLİYET