21 Aralık Yelda Gecesi ne demek? Şeb-i Yelda'da ne yapılır?
İran ve Azerbaycan'da 20 Aralık'ı 21 Aralık'a bağlayan en uzun gece olarak kutlanan Yelda Gecesi (Şeb-i Yelda) günlerinin kısalmasının son bulduğu gecedir. Şeb, gece; Yelda ise uzun ve siyah anlamına geliyor. Peki 21 Aralık Yelda Gecesi nedir, neler yapılır?
Kuzey Yarım Küre'nin en uzun gecesinin yaşandığı 21 Aralık aynı zamanda Yelda Gecesi'dir. Yeni yılın habercisi olan bu kutlu gecede bolluğun ve bereketin simgesi nar kırılıp, dilekler dilenir. Yelda sözcük olarak da Süryani dilinden gelmektedir.
Kış ekinoksu, Şeb-i Yelda, Yule, Işık Bayramı, Horrem ruz ya da doğum gecesi olarak da bilinen 21 Aralık tarihi yeni yılın başlangıcı ve aynı zamanda bazı Anadolu takvimlerinde "Zemheri" denilen kışın en yoğun yaşandığı 40 günlük periyodu gösterir.
Yelda Gecesi, 21 Aralık'ın diğer adıdır. Yani kış gündönümü olarak bilinir. İran ve Azerbaycan'da 2000 bin yıldır kutlanır.
YELDA GECESİ'NDE NELER YAPILIR?
Şeb-i Yelda kutlamalarında İranlı aileler bir araya gelerek yiyip içerek sabaha kadar şiir okurlar.
İnanışa göre;
- Bu gece nar yerseniz yıl boyu hiçbir hastalık size yanaşamazmış,
- Bu gece kapınızın önünde nar kırarsanız yıl boyunca nar gibi bereketiniz olurmuş,
- Bu gece konuklarınıza nar sunarsanız, gönül kırgınlıklarınız geçer, küskünlükleriniz diner, yürek yaralarınız azalırmış
- Bu gece nar evinize girerse yıl boyunca tam da bu gece olduğu gibi karanlık kısalır biter, aydınlıklarınız olurmuş.