ABD ile petrodoları bitiren Suudi Arabistan’dan Çin’e petroyuan teklifi
Yılın ortalarında ABD ile yaptığı 50 yıllık petro-dolar anlaşmasını bitiren Suudi Arabistan, Çin’e petrol satışını yuanla da yapmayı teklif etti. Petrodolar anlaşması ABD’nin küresel ekonomiyi sömürmesinin en önemli ayağı olarak hizmet etmişti.
İBRAHİM AÇAR
Suudi Arabistan, anlaşma kapsamında petrolü dolarla sattı, elde ettiği geliri ise ABD tahvillerine yatırdı. ABD de Suudi Arabistan’a hem silah hem de güvenliğini sağlamayı taahhüt etti. Bu sistem artık değişti. Suudi Arabistan artık petrolü dolar dışındaki para birimleriyle de satma kararı aldı. BRICS’e üye olmak için de başvuran Suudiler, bugünlerde Çin’e petroyuan teklifi götürdü.
Suudi Arabistan'dan üst düzey bir yetkili, petrol zengini Orta Doğu ülkesinin ekonomisini çeşitlendirmeye çalışırken elektrikli araçlar (EV'ler), C919 yolcu jeti ve yenilenebilir enerji altyapısı gibi Çin ürünlerini dahil etmeyi amaçladığı için ülkenin ham petrol yerleşimlerinde yuan kullanımı da dahil olmak üzere "yeni fikirlere açık" olduğunu söyledi.
Suudi Arabistan Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Bandar Al-Horayef, Çin ile Suudi Arabistan'ın geleneksel müttefiki ABD arasındaki artan rekabete rağmen iki ülkenin yakınlaşmasıyla ilgili yorumlarda bulundu. Petroyuan'ın (Çin'in para biriminin sınır ötesi ham petrol ödemelerinde kullanılmasının kısaltması) daha geniş çapta benimsenmesi, yuanın uluslararasılaşması için bir sonraki adım ve küresel emtia piyasalarında her yerde bulunan ABD dolarına bir meydan okuma olarak görülüyor.
Para biriminin kullanımı, Moskova'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından ABD doları sisteminden çıkarılmasının ardından, Çin'in en büyük ham petrol ithalat kaynağı olan Rusya ile ticaretin yanı sıra arttı.
Riyad, BRICS bloğu ile nispeten kafa karıştırıcı bir ilişkiye sahipti. Başlangıçta 2023 genişlemesine dahil olma davetini kabul etmiş olsa da, ülke henüz katılmadı. Yine de ülke, 2024 zirvesine davet aldı ve Çin ile ilişkilerini artırmaya çalışıyor.
Son iki yılda BRICS bloğu küresel konumunu artırdı. Bunun önemli bir parçası da ABD dolarına olan bağımlılığı azaltma çabalarıydı. Blok özellikle kendi yerel para birimlerinin kullanımını artırmaya çalıştı. Bu nedenle, küresel ekonomik standardı Batı'dan uzaklaştırmak için çalışıyor.
Şimdi, bu çabaları hızlandırmak için görüşmeler devam ediyor. Gerçekten de BRICS bloğu, Suudi Arabistan'ın yakında petrol anlaşmaları için bir petroyuan benimsediğini ve petrodoları terk ettiğini görebilir.