AK Parti, anayasa teklifini yılbaşında sunacak: Güvenoyu ve gensoru gündemde
MHP'nin 120 maddelik anayasa teklifini açıklamasının ardından AK Parti de çalışmalarda sona geldi. Yeni teklifin yılbaşından önce açıklanması beklenirken dikkat çeten ayrıntılar ortaya çıktı. AK Parti'nin çalışmalarını sürdürdüğü teklifte kabinenin tamamı ya da bir kısmı için güvenoyu gündeme gelirken, Meclis'in yapısının güçlendirilmesi için gensorunun geri getirilmesi de teklif içinde yer alan ayrıntılardan biri olarak göze çarptı.
AK Parti, sivil, özgürlükçü yeni anayasa çalışmalarında sona geldi. MHP'nin 120 maddeden oluşan anayasa teklifini geçtiğimiz aylarda kamuoyuna açıklamasının ardından gözler Cumhur İttifakı'nın diğer ortağı AK Parti'ye çevrildi. AK Parti yeni anayasa çalışmasında sona gelirken, yeni anayasa teklifinin yılbaşından önce kamuoyuna açıklanacağı ifade edildi.
Sabah gazetesinden Eda Işık'ın haberine göre, AK Parti yılbaşından önce yeni sivil anayasa önerisini kamuoyu ile paylaşacak. Parlamentodan seçilen bakanların görev süreleri bittiğinde yeniden milletvekili olmasının önünü açacak öneri masada. Ayrıca AK Parti muhalefetin parlamenter sistemi teklifine ise kapıları kapattı.
AK Parti'nin hukukçu kurmayları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hukukçu danışmanlarının ortak yürüttüğü çalışmada Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde parlamentonun etkinliğini daha da artırmak için bir dizi öneriler sunuldu.
EN DİKKAT ÇEKEN ÖZELLİĞİ
Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde bakanların bir kısmının parlamentodan seçilmesi önerilerin en dikkat çekici olanı. Zira, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kurgulanırken, yasama ve yürütme kesin bir şekilde ayrılmıştı. Mevcut sistemde milletvekili bakan olduğunda milletvekilliği düşüyor ve bakanlık görevi sona erdiğinde ise geri dönemiyor.
Bu nedenle yeni sitemde Kabine'nin Meclis dışından oluşturulması avantaj sağlıyor. Yürütme ve yasama arasında bağın kurulması için milletvekilinin bakan olunca vekilliğini dondurulması, görev süresi bittiğinde ise geri dönmesinin önünün açılması öneriler arasında. Parlamenter sistemde hükümetler güvenoyu ile göreve başlıyordu. Ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde böyle bir mekanizma bulunmuyor.
Önerilerden biri de Kabinenin tümünün ya da Milli Savunma, Adalet, İçişleri, Dışişleri bakanlarının güvenoyu almaları. Meclis'in denetim yetkisinin güçlendirilmesi için gensoru uygulamasının geri getirilmesi de öneriler arasında. Bu kapsamda bakanlar için belli sayıları bulmak koşulu ile gensoru önergesi verilebilecek. Daha öncede olduğu gibi belli sayıya ulaşılıp önerge kabul edilirse ilgili bakan düşmüş olacak.
SÖZLÜ SORU ÖNERGESİ GÜNDEMDE
Bir başka öneri de sözlü soru önergesi uygulamasının yeniden getirilmesi. Milletvekilleri geçmiş dönemde yani parlamenter sistemde olduğu gibi sözlü soru önergesi verebilecek. Bakanlar belli günlerde TBMM'ye gelip milletvekillerinin sorularını yanıtlayacak. AK Parti, muhalefetin 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem' teklifine ise sıcak bakmıyor.
AK Parti kaynakları, geçmişte parlamenter sistemde yaşanan sıkıntıları anımsatarak, "Onlar da parlamenter sistemden memnun değiller ki, 'güçlendirilmiş', "iyileştirilmiş' gibi yeni ifadeler kullanılıyor" değerlendirmesinde bulundu. AK Parti, Başbakanlık makamının geri gelmesi, Cumhurbaşkanlığında yüzde 50+1 barajının düşürülmesi gibi önerileri ise sıcak bakmıyor.