Aşure yaparken hangi malzemeler kullanılır? Aşure nasıl yapılır?

Arapçada “aşere" on, "aşir" onuncu manasına geliyor. Muharrem ayının onuncu günü, tarihe de “Aşure Günü" olarak geçiyor. Hangi malzemelerden yapılır? Aşure nasıl yapılır? Aşure günü nereden gelmektedir? Bu mübarek günde hangi ibadetler yapılmalıdır? Merak edilen soruların cevaplarını sizler için derledik

AŞURE İÇİN HANGİ MALZEMELER GEREKLİ?

1 su bardağı nohut
1 su bardağı kuru fasulye
3 su bardağı aşurelik buğday
1 su bardağı kabukları soyulmuş fıstık
1 su bardağı fındık içi
1.5 su bardağı doğranmış kayısı
1 su bardağı kuru üzüm
Yarım su bardağı kuş üzümü
Yarım su bardağı küp doğranmış portakal kabuğu
1 su bardağı küp doğranmış elma
4 su bardağı toz şeker
1 çorba kaşığı gül suyu (İsteğe göre)
1 su bardağı süt (İsteğe göre)
Bir miktar tuz

Aşure yapmak için bir gün önce hazırlıklara başlamanız gerekiyor. Fasulye, buğday ve nohutları bir kabın içinde ıslatın. Sonrasında ise, fasulye ve nohutu düdüklü tencerede yumuşayıncaya kadar pişirip buğdayları haşlayın. Buğdayların haşlanması yaklaşık 4 saat sürebilir; bu sırada sabırlı olmanız gerekebilir. Aşureye ilave etmek istediğiniz tüm malzemeleri sırasıyla ve ayrı ayrı haşlayın. Ardından bütün malzemeleri karıştırıp kaynamaya bırakın. Kaynayınca fıstık, fındık, portakal kabuğu, elma, şeker, tuz ve dilediğiniz farklı çerezleri ilave edebilirsiniz. Kısık ateşte kaynamaya bıraktıktan sonra yaklaşık 10 dakika bekleyip ateşten alabilirsiniz. İçerisine ateşten almaya yakın kuş üzümü ekleyin; aksi halde üzümler kararabiliyor. Dilerseniz karışıma lezzetli olması adına, 1 su bardağı süt de ilave edebilirsiniz. Yaptığınız aşure sıvı olduysa, 2 yemek kaşığı buğday nişastası ekleyip yeniden kaynatabilirsiniz. Üzerini süslemek için nar, tarçın, kuş üzümü ve dilediğiniz malzemeyi kullanmakta özgürsünüz.

AŞURENİN HİKAYESİ NEDİR?

Nuh peygamber zamanından geldiği de bilinmektedir. Herkes aşurenin varoluş hikâyesinin Hz. Nuh tufanı ile başladığını bilmektedir. Hz. Nuh, Hz. İdris peygamberden sonra kavmine gönderilen peygamberden biridir. Aşurenin hikâyesi ise şu kıssaya dayanmaktadır:

Oğulları olan, Sam, Ham ve Yasef kendisine iman etmelerine karşın Kenan ve kavminden pek çok kimse ona inanıp iman etmez. 1000 seneden fazla Allah'ın emirlerini kavmine tebliğ etmesine karşın ne yazık ki çok zulme uğrar ve onların alaylarına maruz kalır. Sonunda kavmini Allah'a şikâyet eder. Allah, Hz. Nuh'a çok büyük bir gemi yapmasını emreder. Ve ona yardım etmesi için Cebrail (as) kendisine yardımcı gönderir. Hz. Nuh emre itaat ederek büyük bir gemi yapar ve kendisine iman eden ne kadar mümin varsa onları gemiye bindirir. Her cinsten birer çift hayvanı da yanlarına alır. Ve Allah sonunda büyük tufanı kopmasını emreder. Gökten yağan yağmurlar ve yerden fışkıran sular bütün yeryüzünü kaplar.
Tennurun kaynaması ile gemi hareket eder. Sadece gemiye binen müminler kurtulur. Gemi aylarca suda kalır.
Bu zaman zarfında yanlarına aldıkları yiyecekler tükenmeye başlar. Geriye kalan yiyecekleri bir kazanda toplayarak bir çorba pişirmeye başlarlar.

Aşure pişirmek Osmanlıdan sonra daha önem kazanmıştır.

AŞURE GÜNÜNÜN ÖNEMİ

Muharrem ayının onuncu günü Aşûre günüdür. Muharrem ayı, Kur'an-ı Kerim'de, kıymet verilen dört aydan biridir. Muharremin birinci günü oruç tutmak, o senenin tamamını oruç tutmak gibi faziletlidir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: "Ramazandan sonra en faziletli oruç, Muharrem ayında tutulan oruçtur." [Müslim]

Bu ayın en kıymetli gecesi de Aşûre gecesidir. Allahü Teâlâ, birçok duaları Aşûre günü kabul etmiştir. Hazret-i Âdem'in tevbesinin kabul olması, Hazret-i Nuh'un tufandan kurtulması, Hazret-i Yunus'un balığın karnından çıkması, Hazret-i İbrahim'in ateşte yanmaması, Hazret-i İdris'in canlı olarak göğe çıkarılması, Hazret-i Yakub'un oğlu Hazret-i Yusuf'a kavuşması, Hazret-i Yusuf'un kuyudan çıkması, Hazret-i Eyyüb'ün hastalıktan kurtulması, Hazret-i Musa'nın Kızıldeniz'i geçmesi, Hazret-i İsa'nın doğumu ve ölümden kurtulup, diri olarak göğe çıkarılması Aşûre günü oldu.

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

"Aşûre günü Nuh aleyhisselamın gemisi, Cudi dağına indirildi. O gün Nuh ve yanındakiler, Allahü Teâlâ'ya şükür için oruçlu idiler. Hayvanlar da hiçbir şey yememişti. Allahü Teâlâ denizi, beni İsrail için, aşûre günü yardı. Yine Aşûre günü Allahü Teâlâ, Adem aleyhisselamın ve Yunus aleyhisselamın kavminin tevbesini kabul etti. İbrahim aleyhisselam da o gün doğdu." [Taberani]

Öteden beri Kureyş de, Resulullah da Aşûre günü oruç tutardı. Medine’ye gelince de yine o gün oruç tuttu ve tutulmasını emretti.(Buhari, Müslim, Tirmizi, Ebu Davud)

Medine’de aşûre günü oruç tutan Peygamber efendimiz, Yahudilerin de oruç tuttuklarını gördü. "Niye oruç tutuyorsunuz?" diye sordu. Onlar da, "Allah’ın İsrail oğullarını düşmanından kurtardığı bir gündür, Musa bu günde oruç tuttuğu için) dediler. Resulullah efendimiz de, Müslümanların bugün oruç tutmalarının sebebini anlatmak için, "Ben Musa aleyhisselama sizden daha layığım" buyurdu. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)

Aşûre günü yapılması iyi olan işler:

1) Aşûre günü oruç tutmak sünnettir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: "Aşûre günü oruç tutanın, bir yıllık günahları affolur." [Müslim, Tirmizî, İ. Ahmed, Taberanî]
Tek başına Aşûre günü oruç tutmak mekruh olur. Çünkü Yahudilere benzenmiş olur. 9. ile 10. veya 10. ile 11. günü tutulursa mekruh olmaz.

"Aşûrenin faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehitler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur." [Şir’a]

"Aşûre günü bir gün önce, bir gün sonra da tutarak, Yahudilere muhalefet edin!"
"Yalnız Aşûre günü oruç tutmak mekruhtur. Bir gün öncesi veya bir gün sonrası ile tutmalı!" [İ. Ahmed]

Peygamber efendimiz bir gün öğleye doğru buyurdu ki:
"Herkese duyurun! Bugün bir şey yiyen, akşama kadar yemesin, oruçlu gibi dursun! Bir şey yemeyen de oruç tutsun! Çünkü bugün Aşûre günüdür." [Buhari, Müslim, Ebu Davud]

Bugün oruç tutmak çok kıymetlidir. Peygamber efendimiz, bugün bir hurmayı mübarek ağzında ıslatıp çocukların ağzına verirdi. Çocuklar, Resulullah’ın mucizesi olarak akşama kadar bir şey yiyip içmezlerdi. Bugün bazı hayvanların bile bir şey yemediği bildirilmiştir. Bir avcı, Aşûre günü, bir geyik yakaladı. Geyik, yavrularını emzirip akşamdan sonra dönmek üzere, avcının izin vermesi için, Resulullah Efendimiz'den, şefaat istedi. Avcı, geyiğin akşama kalmadan hemen gelmesini isteyince, geyik, "Bugün Aşûre günüdür. Bugünün hürmetine yavrularımızı emzirmeyiz. Onun için akşamdan sonra gelmek için izin istedim" dedi. Bunu duyan avcı, geyiği Resulullah’a hediye etti. O da, geyiği serbest bıraktı.

2- Sıla-i rahim yapmalı. Yani salih akrabayı ziyaret edip, hediye ile veya çeşitli yardım ile gönüllerini almalı. Hadis-i şerifte, "Sıla-i rahmi terk eden, Aşûre günü akrabasını ziyaret ederse, Yahya ve İsa’nın sevabı kadar ecre kavuşur" buyuruldu. (Şir’a)

3- Sadaka vermek sünnettir, ibadettir. Hadis-i şerifte, "Aşûre günü, zerre kadar sadaka veren, Uhud Dağı kadar sevaba kavuşur" buyuruldu. (Şir'a)

Aşûre tatlısı pişirmeyi sünnet sanarak pişirmek, bid’at olur, caiz olmaz. Ama sünnet demeden Aşûre veya başka herhangi bir tatlı pişirmekte mahzur yoktur. Bu inceliği iyi anlamalıdır. Tedavi niyetiyle sürme çeken bugün de sürmelenebilir. Hadis-i şerifte, "Aşûre günü ismidle sürmelenen, göz ağrısı görmez" buyuruldu. (Hâkim)

4- Çok selam vermeli. Hadis-i şerifte, "Aşûre günü on Müslümana selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur" buyuruldu. (Şir'a)

5- Çoluk çocuğunu sevindirmeli! Hadis-i şerifte, "Aşûre günü, aile efradının nafakasını geniş tutanın, bütün yıl nafakası geniş olur" buyuruldu. (Beyhekî)

6- Gusletmeli. Hadis-i şerifte, "Aşûre günü gusleden mümin, günahlardan temizlenir" buyuruldu. (Şir'a)
"Bu sevaplar, itikadı düzgün olan, namaz kılan ve haramlardan kaçan mümin içindir. Bunlara riayet etmeyen kimse, Aşûre günü, bir değil, defalarca gusletse, günahları affolmaz."

7- İlim öğrenmeli! Hadis-i şerifte, "Aşûre günü, ilim öğrenilen veya Allahü Teâlâ'yı zikredilen bir yerde, biraz oturan, Cennete girer" buyuruldu. Bu gece ilim olarak, Ehl-i Sünnet'e uygun bir kitap okumalıdır. Ayrıca Kur’an-ı kerim okumalı, kazası olan kaza namazı kılmalı. (Şir’a)

Hazreti Hüseyin, 10 Muharrem'de şehit edildi. O yüce imamın şehit edilmesi, elbette bütün müslümanlar için büyük musibet ve üzüntüdür. Hazreti Ömer, Hazreti Osman, Hazreti Ali ve Hazreti Hamza’nın şehit edilmeleri de, böyle büyük musibet ve üzüntüdür. Fakat, Peygamber efendimiz, Hazreti Hamza’nın şehit edildiği günün yıldönümlerinde matem tutmadı. Matem tutmayı da emretmedi. Matem yasak olmasaydı, herkesten önce Peygamber efendimizin ölümü için matem tutulurdu. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: "Matem tutan, ölmeden tevbe etmezse, kıyamette şiddetli azap görür." [Müslim]