AVM ve AVM içindeki iş yerlerinde alınacak önlemler nelerdir? Sağlık Bakanlığı açıkladı!

AVM ve AVM içindeki iş yerlerinde alınacak önlemler nelerdir? Koronavirüs tüm dünyayı kısa zamanda etkisi altına alaraka çoğu kişinin yaşamını yitirmesine sebep oldu. COVID-19 virüsünün Türkiye'de de görülmesi ile 4.007 kişi hayatını kaybetti. Devlet tarafından sağlık tedbirleri alınırken, okullar, camiler, kafeler, tiyatrolar, sinemalar, AVM'ler kapatılmıştı. 11 Mayıs'ta AVM'ler yeniden açıldı. Koronavirüs tedbirleri kapsamında Sağlık Bakanlığı'nın Toplumda Salgın yönetimi adlı çalışmasına göre AVM ve AVM içindeki iş yerlerinde alınacak önlemleri açıkladı. Peki, AVM ve AVM içindeki iş yerlerinde alınacak önlemler nelerdir? Sağlık Bakanlığı açıkladı! Detaylar haberimizde...

AVM VE AVM İÇİNDEKİ İŞ YERLERİNDE ALINACAK ÖNLEMLER!

AVM’de ve AVM’deki iş yerlerinde görünür yerlere COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler
(el yıkama, maske kullanımı ve iş yeri içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
AVM ve iş yerlerinin girişinde, ayrıca AVM içerisinde uygun yerlerde el antiseptiği
bulundurulmalıdır. AVM girişlerinde bulunan hava perdeleri çalışıyorsa kapatılmalıdır.
COVID-19 için AVM’lerin hiçbir yerinde dezenfektan püskürtme işlemi (dezenfektan
tüneli vb uygulamalar) yapılmamalıdır. Dünyadaki sağlık otoriteleri (Dünya Sağlık
Örgütü, Avrupa Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri
Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi) tarafından önerilmeyen bu işlem toksik etkileri
nedeniyle insan sağlığına zararlı olabilir.

AVM Giriş – Çıkış Kapıları ve Genel Alanlara Yönelik Öneriler;

» Giriş ve çıkışlar kişilerin birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde
düzenlenmelidir.
» Giriş ve çıkışlar için zeminde tek yönlü gidiş-geliş işaretleri konulmalıdır.
» AVM’de olabildiğince fazla sayıda giriş kapısı açılmalıdır.
» AVM’deki kişi sayısı her 10 metrekareye bir kişi olacak şekilde sınırlandırılmalıdır.
» AVM’den çıkış yapan kişi sayısı kadar kişinin giriş yapmasına izin verilmelidir.
» AVM’ye girişte tıbbi/bez maske takılmalı ve maskesi olmayanlar içeri
alınmamalıdır.
» Girişte ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateşi 38 0C’dan yüksek olanlar içeri alınmamalı,
sağlık kuruluşuna gitmesi istenmelidir.
» AVM giriş ve çıkışlarında sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım)
uyulmalı, girişlerde kişiler sıra ile içeriye alınmalı ve sırada durulması gereken
alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle
belirlenmelidir.
 Müşteriler anonslar ya da videolarla COVID-19 kapsamında AVM’ de uyulması
gereken kurallar konusunda bilgilendirilmelidir. Bu anonslarda AVM ziyaretinin
3 saatten uzun olmaması ve grup halinde dolaşılmaması önerilerine de yer
verilmelidir.
Yemek katındaki her türlü masa ve sandalyenin kullanılması engellenmelidir.
COVID-19 bulaşma riskini artıracağından aşağıdakiler yapılmamalıdır:
Konser ve gösteri gibi toplu etkinlikler
COVID-19
AVM ve AVM İçindeki İş Yerlerinde
Alınacak Önlemler

 Promosyon uygulamaları
 Broşür dağıtımı
 Dinlenme alanlarının kullanımı
 Çocuk ya da diğer yaş gruplarına yönelik oyun alanları ve sinemaların
kullanımı
 Mescitlerin kullanımı
 Oto yıkama hizmeti
 Vale hizmeti
 Genel alanlarda yemek ve diğer gıdaların tüketimi
 Tekerlekli sandalye kullanımı
 Sigara içme alanı kullanımı
 Mama sandalyesi kullanımı
 Bebek arabası kiralanması vb. durumlar
 Asansörlerin kullanımı sınırlandırılmalı, kapasitesinin üçte biri sayıda kişinin
binmesine izin verilmeli ve bu sayı asansör girişinde belirtilmelidir. Asansör
içerisinde sosyal mesafeyi korumak amacıyla kişilerin durması gereken alanlar,
aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenmelidir.
 Yürüyen merdivenlerin bantları ve diğer ortak alanların kapı kolları, tırabzanlar,
asansör düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeylerin günde en az üç kez temizlik ve
dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
 Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
 Tuvaletlerde el kurutma makineleri kullanılmamalıdır. Tek kullanımlık kağıt havlu
sistemine geçilmelidir.
 Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır.
 Tuvaletlerdeki su ve sabunlar mümkünse fotoselli olmalıdır.
 Tuvalet alanlarına giriş kapılarının elle tutularak açılması engellenmeli, kapı
yerine mümkünse mühendislik uygulamalarıyla mahremiyet sağlayacak geçiş
sağlanmalıdır.

AVM’lerde ortam havalandırmasına yönelik önlemler;

 AVM’lerin etkin şekilde ve dış ortamdan havalandırması sağlanmalıdır.
Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli yapılmalıdır.
Filtre değişimi aerosol oluşturacak işlem kabul edildiğinden bu işlem sırasında
personel N95/FFP2 maske takmalı, eldiven ve yüz siperliği kullanmalı, çıkarılan
filtre çift poşetlenerek atılmalıdır. Klima santrallerinin normal temizlik periyotları
kısaltılmalıdır.
 Merkezi havalandırma sistemleri dışındaki klima sistemleri kullanılmamalıdır.
 Havalandırma gece bina kullanımda değilken dahi sürdürülmeli, daha az
hava miktarı ile de olsa gece boyu havalandırma sistemi çalışmaya devam
ettirilmelidir.
 Kirli hava çıkışının yapıldığı yerlerden insan geçişi engellenmelidir.
 AVM’de teknik olarak gerekli olan asgari hava sirkülasyonu sağlanmalıdır.

AVM’deki İş Yerlerine Yönelik Öneriler;

 İş yeri çalışanları maske takmalıdır.
 İş yeri girişinde ve kasalarda (ödeme noktalarında) el antiseptiği
bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol
edilmeli, üzerine ekleme yapılmamalı ve boşalanı yenisi ile değiştirilmelidir.
  İş yeri içerisinde kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye
girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır. Bu, kapının
her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da
şerit olabileceği gibi, kasa, plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir.
 Müşterilerin iş yerine tek başlarına girmeleri sağlanmalıdır.
 İş yerine 8 metrekareye 1 kişi düşecek şekilde müşteri alınmalıdır (Ör. 32
metrekarelik bir dükkânda 2 çalışan varsa 2 de müşteri alınabilir).
 İş yeri dışında da sosyal mesafenin korunmasını sağlamak üzere kalabalık
oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır. Gereken yerlerde zemine
aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleri yerleştirilmelidir.
 AVM içerisindeki iş yerleri kendi sektörleri ile ilgili yayınlanan/yayınlanacak
kurallara ayrıca uymalıdır.
 Deneme kabinleri mümkün olduğu kadar kullanılmamalı, içeride kalma süresi
sınırlandırılmalı (10 dakikayı geçmemeli), kabin içinde maskeler çıkarılmamalı
ve her müşteriden sonra kabin havalandırılarak sık kullanılan yüzeyler uygun
şekilde temizlenmelidir. Kabinler kullanılmadığı zamanlarda kapı/perdeler açık
bırakılmalı ve havalandırmanın sürdürülmesi sağlanmalıdır. İkiden fazla deneme
kabini olan iş yerlerinde deneme kabinleri birer atlayarak ve dönüşümlü
kullanılmalıdır (ör. ilk seferde 1,3,5, ikinci seferde 2,4,6 gibi).
 Denenen ürünlere Ultraviyole ışınları uygulanmamalıdır. Avrupa Hastalık Kontrol
ve Korunma Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma
Merkezi tarafından önerilmeyen bu işlem insan sağlığına zararlı olabilir.

 Aynı ürünlerin farklı kişilere temas ettiği demene amaçlı ürünler (deneme amaçlı
kullanılan allıklar gibi) kullanılmamalıdır. Deneme parfümleri sadece çalışanlar
vasıtası ile kullanılmalı, müşteriler temas etmemelidir.
 Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere, aralarında en az 1 metre
mesafe olacak şekilde yer işaretleri yerleştirilmelidir.
 Mümkün olduğunca nakit ödemeden kaçınılmalı, kartla temassız ödeme tercih
edilmelidir.

Mal Kabul Alanlarına Yönelik Öneriler;

Genel olarak COVID-19 virüslerinin cansız yüzeylerde bulunabileceği gösterilmiş
olmakla birlikte hastalık oluşturacak miktarda bulunmaması nedeniyle paket veya
kargo ile bulaş beklenmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Hastalık Korunma
ve Kontrol Merkezi gibi sağlık kuruluşlarının da bu konuda kısıtlaması yoktur. Esas
bulaş yolu virüsü taşıyan kişi ile yakın temastır, bununla birlikte hasta kişinin solunum
parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunma ve sonrasında yüze dokunma ile bulaş
ihtimali olduğundan el hijyenine dikkat edilmelidir.
 Mal Kabul Bölümünde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
 Mal kabulü yapılan yerlerde görevli personel dışındaki kişiler bulunmamalıdır.
 Bu alanlarda çalışan personel sayısı mümkünse azaltılmalıdır. Personelin sosyal
mesafe kuralına (en az 1 metre) uymaları sağlanmalıdır.
 Görevli personel maske takmalıdır.
 Mal Kabul Bölümünde kargo malzemeleri ve insanlar üzerine dezenfektan
püskürtülmemelidir. Dünyadaki sağlık otoriteleri (Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa
Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi ve Amerika Birleşik Devletleri Hastalık
Kontrol ve Korunma Merkezi) tarafından önerilmeyen bu işlem toksik etkileri
nedeniyle insan sağlığına zararlı olabilir.

Müşterilere Yönelik Öneriler;

 AVM içerisinde COVID-19 kapsamında alınan kurallara uyulmalıdır.
 Diğer müşteriler ve çalışanlar ile sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4
adım) dikkat edilmelidir.
 Tıbbi/bez maske kullanılmalıdır.
 AVM içerisinde bulunan berber veya güzellik salonlarını kullanacak kişiler,
“Berber, Kuaför ve Güzellik Salonlarında Alınması Gereken Önlemler”
kapsamındaki kurallara uymalıdır.
 İş yeri içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunulmamalıdır. Dokunulduğunda
eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa el antiseptiği
kullanılmalıdır.

 Sık dokunulması mümkün olan yüzeylerin farkında olunmalı, buralara dokunmak
gerekirse, sonrasında eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa
el antiseptiği kullanılmalıdır.
Personeli Korumaya Yönelik Önlemler
 COVID-19 belirtileri gösteren (ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi
belirtileri olan), COVID-19 tanısı alan ya da COVID-19 temaslı olan personel en
az 14 gün çalıştırılmamalıdır.
 Çalışan personel içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi
belirtileri olanlara tıbbi maske takılarak izole edilmeli, ilgili sağlık birimine
yönlendirilmelidir.
Personel vardiyalı çalıştırılarak çalışma ortamında aynı anda az sayıda personelin
bulunması sağlanmalıdır.
 Çalışan personelin tümünün kuralına uygun tıbbi maske takması, maske
nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirmesi sağlanmalıdır. Yeni maske takılırken
eller el antiseptiği ile temizlenmelidir.
 Personelin dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafenin korunması
ve maske takılmasının sürdürülmesi sağlanmalıdır. AVM ve iş yerlerinde görev
yapan personelin yemekleri kumanya şeklinde verilmeli, AVM yönetimi bunu
organize etmelidir.
 Yemekler toplu halde yenmemelidir. Yemek yerken ya da çay/kahve içilirken,
maske çıkarılacağı için kişiler arası en az 1 metre sosyal mesafenin korunması
sağlanmalıdır.
 Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmeleri sağlanmalıdır. El hijyenini
sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve
sabunun olmadığı durumlarda el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren
sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Güvenlik Görevlilerini Korumaya Yönelik Önlemler
AVM güvenlik görevlileri, COVID-19 açısından düşük ve orta riskli alanlarda
çalışmaktadır.

1. Bir metreden uzak temas (Düşük riskli çalışma alanı)
Güvenlik görevlilerinin yüz yüze temas olasılığını azaltmak için camlı kabinlerde
bulunmaları önerilir. Böyle bir imkan yoksa, kuruma giriş yapanlarla güvenlik görevlileri
arasında en az 1 metre mesafeyi sağlayacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. 1 metreden
uzak durulacaksa sadece tıbbi maske yeterlidir.

2. Bir metreden yakın temas (Orta riskli çalışma alanı)
Üst araması yapılacaksa 1 metreden yakın temas olasılığı vardır. Aşağıdaki kişisel
koruyucu ekipmanları kullanması sağlanmalıdır.
Tıbbi maske ve gözlük/yüz koruyucu kullanılmalıdır. Bu ekipmanlar kişiye özeldir.
Vücut salgılarıyla gözle görülür bir kirlenme olasılığı yoksa eldiven kullanılmamalıdır.
El hijyeni sağlanmalıdır.
 Kişisel koruyucu ekipmanın uygun kullanımı konusunda eğitim verilmelidir.
Önce maske sonra gözlük/yüz koruyucu takılır, çıkarılırken önce gözlük/yüz
koruyucu ve en son maske çıkarılır.
 Yukarıda kullanılması gerektiği belirtilen ekipmanlar, görevlinin aktif olarak
görevini yaptığı süre boyunca kesintisiz olarak kullanılmalıdır. Maskeler
nemlendikçe ve kirlendikçe yenileri ile değiştirilmelidir.

 Kişisel koruyucu ekipmanların giyilmesi ve çıkartılması sonrasında her seferinde
uygun el hijyeni sağlanmalıdır. Eller en az 20 saniye su ve sabunla yıkanmalı
veya el antiseptiği kullanılmalıdır.

 Eldivenin doğru kullanılması sağlanmalıdır. Değiştirilmeyen eldivenler mikrobik
kirlenmeye yol açacağından çevreye dokunmamaya ve el hijyenine özen
gösterilmelidir.
Görevlinin dinlenmek üzere yerinden ayrılması halinde (çay, yemek vb.)
kullanılan maske ve eldiven çıkartılmalı ve uygun şekilde çift poşetlenerek
atılmalıdır. Gözlük/yüz koruyucu bir sonraki kullanıma hazırlık için %70’lik alkolle
temizlenmelidir.
 Görev yerine dönülürken yeni maske ve eldiven kullanılmalıdır.
Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırma

İş yeri temizliği günlük olarak yapılmalı ve havalandırılmalıdır. Sık kullanılan
alanlar daha sık temizlenmeli ve havalandırılmalıdır.
 İş yerlerinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon
ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve
deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya
yarım küçük çay bardağı) sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyu (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Tuvalet temizliği için 1/10 sulandırılmış
çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
 Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz
yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
 Çalışma tezgâhları düzenli olarak temizlenmeli ve %70’lik alkol ile dezenfekte
edilmelidir.

 Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen sonrasında %70’lik
alkol ile temizlenmelidir.
Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personelin maske ve eldivenlerini çıkarıp iş yerindeki çöpe
atması, yıkanabilir bez maske kullandıysa yenisiyle değiştirmesi ve ellerini en az
20 saniye boyunca su ve sabunla yıkaması, sabun ve suyun olmadığı durumlarda
el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır.