Azerbaycan: Şuşa deklarasyonu, en üst düzeyde stratejik bir ortaklık!

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, düzenlediği basın toplantısında, Azerbaycan’ın yakın zaman içinde uluslararası mahkemede, Ermenistan’ın Karabağ’da, Azerbaycan'ın doğasına verdiği zarar ve ülkenin doğal kaynaklarının yasa dışı kullanımına ilişkin olarak iki ayrı dava açacağını belirtti.

“Azerbaycan-Türkiye ilişkileri Şuşa Deklarasyonu ile en üst düzeyde stratejik ortaklık düzeyine ulaşmıştır”

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, bu yıl 15 Haziran’da Azerbaycan ile Türkiye arasında imzalanan Şuşa Deklarasyonu'nun önemine değinerek,“Şuşa Deklarasyonu’nun imzalanmasıyla Azerbaycan ve kardeş Türkiye ile ilişkileri stratejik ortaklığın en üst düzeyine ulaşmıştır” dedi.

Avrupa Birliği'nin hem Azerbaycan’a hem de bölgeye ilgisinde artış gözlemediklerini belirten Bayramov,“Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Joseph Borell ve bir dizi AB yetkilisi ile yapılan çok sayıda toplantı ve temas bize bunu söylemek için sebep veriyor. Azerbaycan ile Avrupa Birliği arasında imzalanacak yeni bir anlaşma için görüşmeler sürdürülüyor ve 2022’de bu alanda anlaşmalı olduğumuz bölümlerin sayısı minimuma indirildi. 2022’de bunun tamamlanmasının mümkün olacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.

“Azerbaycan-Ermenistan arasındaki sınırın belirlenmesine ilişkin bir komisyon oluşturulacak”

44 gün süren 2. Karabağ Savaşı sonrasında Azerbaycan’ın 98,7 km’lik kısmını yeniden kontrol edilmesini sağladığını belirten Bayramov, “Bu yeni gerçeklik sınırların sivil olarak çizilmesine olanak sağlamıştır. Azerbaycan bu konuda defalarca çağrıda bulundu. Bu sürecin başlangıcı, 26 Kasım'daki Soçi toplantısında üçlü formatta yansıtıldı. Bu yılın Mayıs ayında Azerbaycan, sınırlandırma sürecini başlatmak için bir çalışma grubu kurmayı kabul etti. Ancak Ermenistan bazı şartlar öne sürdüğü için bu süreç o dönemde başlamadı. Bu şartlar Azerbaycan için uygun değildi. Azerbaycan bu sürece şartsız olarak başlanılması gerektiğini söylüyordu. Bu kolay olmayan sürece başlamanın kendisi de artık olumlu bir mesajdır. Bu nedenle bir Ermeni-Azerbaycan çalışma grubunun kurulması önemlidir. Azerbaycan buna hazır olduğunu söyledi. Çalışma Grubu'nun kurulması ve sürecin başlaması, sorunların kısa vadede çözüleceği anlamına mı geliyor? Burada gerçekçi olmalıyız. Bu kısa vadeli bir süreç olmayacak. Bu alanda sistematik ve sürdürülebilir çalışmaların yapılması önemlidir. Azerbaycan'ın yaklaşımı, bu sürecin müzakere masasında yürütülmesi, ordu arasında gerilim yaratılmaması, buna izin verilmemesi yönündedir. Bu en iyi yol. Bunu yapmanın en iyi yolu, uzmanların bunu müzakere masasında tartışmasıdır” dedi.

Azerbaycan tarafının bu komisyonun kurulmasını kabul ettiğini kaydeden Bakan, “Karşı tarafın da bu konunun ciddiyetini anladığını ve ülkeler arasındaki uluslararası sınırın belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yakın gelecekte karşı taraftan olumlu bir mesaj geleceğine inanıyoruz. Bu nedenle önümüzdeki aylarda bu Komisyonun oluşacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

“Azerbaycan, “3+3” formatında yapılan görüşmeyi olumlu değerlendiriyor”

Bölgesel bir tartışma platformu "3+3" kurma girişiminin, Azerbaycan ve Türkiye Cumhurbaşkanları tarafından ortaya atıldığını vurgulayan Bayramov,“3+3" formatının açılış toplantısı Aralık ayında Moskova'da yapıldı. Amaç, ilk görüş alışverişinde bulunmaktı. Bölge ülkelerinin sorunları, masaya yatırması olumlu. Bu toplantıyı takdir ediyor ve ilk anlaşmaları kabul edilebilir buluyoruz. Ulaşım, iletişim, güven oluşturma ve bir dizi başka konular tartışıldı. Koordinasyon çalışmaları Dışişleri Bakanlıkları tarafından yürütülecektir. Diğer ilgili bakanlıkların sürece koordineli katılımı göz ardı edilmemektedir. Bu platformda daha üst düzeyde bir toplantı yapılması istisna değil” dedi. Bayramov, ilk görüşmede Gürcistan'ın olmamasına rağmen, görüşmenin sonuçlarının Gürcistan'a bildirilmesi konusunda mutabık kalındığını ve Gürcistan’ın kararına saygı gösterdiklerini kaydetti.

“Azerbaycan, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini destekliyor”

Azerbaycan dış politikasının ana felsefesi ve önceliklerinin her zaman sürdürülebilir olduğunu belirten Bayramov,“Uluslararası hukuka dayalı ve ulusal çıkarlara dayalı aktif, şeffaf bir dış politika izliyor. Dost ve kardeş ülkelerle ilişkileri geliştirmek, birbirimize destek olmak önceliklerimiz arasında yer alacaktır. Azerbaycan Cumhurbaşkanının kendisine defalarca uluslararası hukuk ve prensipler kapsamında Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi ve barış anlaşması üzerinde çalışmaya hazır olduğumuzu bildirdik. Bu daha geniş bir şekilde bölge ülkelerinin ilişkilerinin gelişmesi için olanak sağlayabilir. Bu karşılıklı bir süreçtir.

Biz, kardeş Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini tamamen destekliyoruz. Türkiye'nin her düzeyde verdiği mesajı takdir ediyoruz. Dostum, kardeşim Mevlüt Bey, bu alandaki sürecin Azerbaycan ile koordine edildiğini kaydetti. Devletlerarası ilişkilerin normalleşmesinden bahsediyorsak, Ermenistan’ın ne dediğine bakmayarak devletlerarası ilişkilerin normalleşmesinin bir temeli olmalı. Bunlar uluslararası hukukun normları ve ilkeleridir. Bu zaten hem Azerbaycan ve Türkiye’nin her zaman sergilediği tutumudur. Devletlerle uluslararası hukuk normları ve ilkeleri temelinde ilişkiler geliştiriyoruz. Bu alandaki istisna Ermenistan'dı. Ermenistan'a da aynı teklif yapıyoruz” dedi.

“Azerbaycan ile İran arasındaki gerilim çözüldü”

Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın İran Dışişleri Bakanı olarak ilk defa Azerbaycan!a resmi ziyaret düzenlediğini belirten Bayramov,“Sayın bakan Abdullahiyan’la daha önce birkaç ay içerisinde üç görüşmemiz oldu. Yaptığımız görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimini ele alıyorduk. Son birkaç ay önce İran ve Azerbaycan arasındaki ilişkilerde belli bir gerginlik yaşandı. Kısa süreli bir gerginlikti ve aramızda bazı anlaşılmazlıklar oldu. Mevkiidaşımla yaptığımız görüşmelerde bu anlaşılmazlıkların çözülmesi ve kısa süre içinde ilişkilerin yeniden gelişmesine ciddi katkıda bulunulması gerektiğini görüşüyorduk. İran ve Azerbaycan cumhurbaşkanları Aşkabat'ta samimi bir toplantı yaptı ve çok çeşitli konuları görüştü. Abdullahiyan’la Bakü’deki görüşmemizde siyasi istişarelerde bulunulması kararlaştırıldı. İran ve Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı sözcüleri arasında iletişim kurulması için anlaşmaya varıldı. Aynı zamanda ekonomik projeler ve bunların uygulanması hakkında fikir alışverişinde bulunduk. Bunlardan bazıları hali hazırda devam eden projeler ve onları yoğunlaştırma konusunda anlaştık. Astara Nehri üzerinde yol ve yaya köprüsü inşaatı, Rusya-Azerbaycan-İran koridorunda çalışmaların yoğunlaştırılması, enerji sistemlerinin entegrasyonu ve başka projelerin devam ettirilmesidir. Türkmen gazının İran üzerinden taşınması, İran-Azerbaycan-Gürcistan koridoru üzerindeki çalışmaların hızlandırılması gibi yeni projeler de görüşüldü” diye konuştu.
Bayramov, Hükümetlerarası Ekonomik Komisyonun yakında bir toplantısının yapılacağını ve ülkeler için önemli olan yeni bir yol haritasının hazırlanacağını da belirtti.

“Azerbaycan uzun yıllar boyunca Fransa ile ilişkilerin geliştirilmesine her zaman özel önem vermiştir”

Azerbaycan ve Fransa arasındaki ilişkilerin tarihinin eskiye dayandığını belirten Bayramov,“Azerbaycan uzun yıllar boyunca Fransa ile ilişkilerin geliştirilmesine her zaman özel önem vermiştir. Çeşitli alanlarda Azerbaycan ve Fransa, ilişkilerinde hem ekonomik, hem de diğer işbirliklerinde büyük başarılar elde edildi. Azerbaycan her bir devletle, elbette Fransa ile ilişkileri geliştirmekle ilgilidir. Geçen yıl, Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında ve sonrasında, üst düzey Fransız hükümet yetkililerinin Azerbaycan'ın kabul edilemez olduğunu söylediği tek taraflı, önyargılı açıklamaları vardı. Dürüst olmak gerekirse, Fransa'nın bu açıklamaları yaparken Azerbaycan ile diyalogu sürdürmekle ilgilendiğini de belirtmeliyim. Fransa, telefon görüşmeleri ve toplantılarla Azerbaycan'ın tutumunu dinlemek için adımlar atıyordu. Geçmişte ikili ilişkiler söyleminin yanı sıra Fransa'nın da katılımıyla Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları arasında görüşmeler yapılıyordu. Bu toplantılarda dengeli bir duruş gözlemledik" dedi.

Fransa Cumhurbaşkanlığına aday olan Valerie Pekrez'in Azerbaycan'da Rus barış güçlerinin kontrolündeki topraklara yaptığı yasadışı ziyarete de değinen Bayramov,“Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne saygı göstermeyen her bir kişi Azerbaycan’ın “siyah listesi”ne ilave ediliyor. Fransa Dışişleri Bakanlığı'na davet edildi, nota verildi ve itirazımız bildirildi. Bunlar, mevcut Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a rakip olanların attığı adımlardır. Bunun nedeni, Fransa'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce Fransa'daki Ermeni asıllı vatandaşların oylarını kazanma niyetidir. Valerie Pekrez'e yasadışı ziyarette eski Fransız yetkililer ve eski bir Avrupa Birliği (AB) yetkilisi eşlik etti. Bunlar da Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı'nın "kara listesine" dahil edilecek” ifadelerini kullandı.