Beyazıt'a Turgut Cansever’in ödüllü projesi!
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu Beyazıt Meydanı’nın düzenlenmesinin 6 ay içinde bitirilmesi talimatını verdi. Meydan, Türkiye’nin en ünlü mimarlarından Turgut Cansever’in 1960 yılında gerçekleştirilen yarışmada kazandığı proje temel alınarak düzenlenecek.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, Genel Sekreter Yavuz Erkut, yardımcıları Murat Kalkanlı ve Orhan Demir ile birlikte, dün akşam saatlerinde Saraçhane’deki merkez binadan çıkıp, Beyazıt’a kadar yürüdü.
Beyazıt Meydanı’nda bulunan İBB’ye ait bir kamyonetin kasasının kapağını açtırdı. İmamoğlu, kamyonet kasasına konulan meydana ait planlar üzerinden yardımcılarından teknik bilgiler aldı. İmamoğlu, yardımcılarına meydandaki düzenlemelerin en geç 6 ay içinde bitirilmesi talimatını verdi.
“AMACIMIZ MEYDANI TURİZME KAZANDIRMAK”
Türkiye’nin en ünlü mimarlarından Turgut Cansever’in 1960’lı yıllarda meydan düzenlemesi için gerçekleştirilen yarışmada kazandığı projesini arkadaşlarıyla incelediklerini belirten İmamoğlu, “Bu yarışma paralelinde burayı hızlıca bitirebilme imkanına sahibiz. Arkadaşlarımdan teknik çalışmayı sonlandırmalarını istedim. Yarışmayı kazanan merhum Turgut Bey’in kızı ile görüşecekler. Amacımız, burayı, çok değerli danışman hocalarımızın da katkılarıyla kısa zamanda bitirip, bölgeyi hızlıca turizme kazandırmak, İstanbullunun gelip keyifle tarihi yaşayabileceği, herkesin keyifle tat alabileceği bir alan yaratmak. Ben de İstanbul Üniversitesi’nin bir öğrencisiyim. Sahaflar çarşısı, Kapalı Çarşı, Beyazıt Camii ve çevresindeki müzeler, çınar altında çay içme… Buranın doğallığını koruyucu bir imalatı, hızlıca bitireceğiz” şeklinde konuştu.
"İMAMOĞLU'NA MI NASİP OLACAK?"
Tarihçi Mustafa Armağan, o projeyle ilgili yaptığı değerlendirmede "10 yıl once ebedi âleme uğurladığımız üstadım Turgut Cansever'in yarım kalan Beyazıt Meydanı projesini tamamlamak Ekrem İmamoğlu'na mı nasip olacak?" diye sordu.
Mimar Cansever, çizdiği tasarımın özelliğini kendi ifadesiyle şöyle anlatmıştı:
"Büyük bir heyetin tetkikine sunulan projelerden, hazırlamış olduğum ve meydanı tamamen insanlara hizmet edecek bir yaya alan haline dönüştüren, üniversite yapıları ile cami arasındaki yön çelişkisini cami-kıble doğrultusunu hakim hale getirerek ve bu yöne uyarak, camiyi yücelterek çözümleyen teklifim tercih edildi."
Cansever, sonraki yıllarda tasarım ve yeniden inşa sırasında yaşadıklarını anlattığı hatıralarında şunları ifade etmişti:
45 DERECE FARK VARDI
"Beyazıd Meydanı geçen asır başından evvel şehrin önemli idari merkezi olan Eski Saray ile Beyazıd Külliyesi arasında, en önemli toplantı alanlarından birisiydi. Geçen asrın ikinci yarısında Eski Sarayın, saray duvarlarının yıkılıp yerine Harbiye Nezareti binası ve giriş kapısı inşa edilirken bütün bu tesisler, geleneksel değerlerin reddedilişinin bir sembolü olarak, cami-kıble yönünden 45 derece farklı yerleştirilmişti.
MEYDANDAKİ DİĞER TERSLİKLER
Harbiye Nezareti aksı istikametinde bir yol meydanı kat ediyor, iki yanında ağaç dizileri ve dükkanlar yerleşerek tarihi meydanı tamamen yok ediyordu.
1926 'da İstanbul'un kurtuluşundan sonra, şehirde yapılan ilk önemli iş olarak meydanı işgal eden yol ve dükkanlar kaldırıldı.
MİMARÎ YAPILAR YIKILARAK YOLLAR YAPILDI
Yeni düzenlemede meydanın ortasında bir oval-beyzi havuz yer alıyor ve bu havuz (Eski Harbiye Nazareti Kapısı) üniversite kapısı ile cami akslarının farklarından doğan çelişkiyi bir ölçüye kadar çözümlüyordu. 1957'de karayolu mühendislerinin yönetimi altında tarihi şehirde sayısız mimari abide yıkılıp yeni yollar açılırken Beyazıd Meydanı da tahrip edilerek, yol ve meydan seviyeleri değiştirilerek bir karayolu kavşağı haline sokuldu.
MEYDAN İÇİN YENİ PROJELER
İstanbul Belediyesi'nin o yıllardaki yetkilileri ile Karayolları mühendislerinin bu felaketli, çirkin uygulamalarının yarattığı tepki üzerine Prof. Högg, Prof. Piccinato ve Prof. Sedad h. Eldem yeni proje çalışmaları yaptılar.
CANSEVER'İN PROJESİ SEÇİLDİ
Büyük bir heyetin tetkikine sunulan porjelerden, hazırlamış olduğum ve meydanı tamamen insanlara hizmet edecek bir yaya alanı haline dönüştüren, üniversite yapıları ile cami arasındaki yön çelişkisini cami-kıble doğrultusunu hakim hale getirerek ve bu yöne uyarak, camiyi yücelterek çözümleyen teklifim tercih edilerek seçildi.
GEÇEN YIL YENİLENMİŞTİ
Öte yandan geçtiğimiz yılın ocak ayında İBB tarafından Beyazıt'daki standart boyutlarda olmayan granit taş blokların yıllar içerisinde aşınmaya uğradığından yüzeylerinin düzeltilmesi için işleme tabi tutulup yenilenmişti.