Yenisahra-SİNPAŞ çıkmazı!
Ülkemizde sürekli depremler oluyor. Herkes bu kadar yüksek ve yaygın deprem riski taşıyan ülkede mümkün olduğunca hızlı ve doğru bir kentsel dönüşümün tek çare olduğunu söylüyor. Peki neden 2012'de resmen başlayan kentsel dönüşüm süreci bir türlü hızlanamıyor?
Kentsel dönüşümün neden 'kentsel dönüşememe' olup kilitlendiğini gösteren çok ilginç bir örnek, İstanbul'un en merkezi ve kıymetli bölgelerinden biri olan Ataşehir ile D100 Karayolu arasında, Kadıköy'e 6 kilometre mesafede öylece duruyor. Ataşehir, Yenisahra Mahallesi...
Nüfusu 12 bin civarında olan Yenisahra'da dönüşüm heyecanı çok erken, 2013 yılında başlamıştı. Türkiye'nin en büyük, en güçlü inşaat ve gayrimenkul şirketlerinden Sinpaş, mahallenin neredeyse yarısında yani 105 dönümlük alanda yaşayan vatandaşlarla yüzde 50 paylaşım esasıyla dönüşüm için sözleşmeye çıkalı 7 yıl oldu. 2014 yılında gazetelere yansıyan haberlerde "Yenisahra'ya piyango çıktı" deniyordu. Çünkü, mahalle Ataşehir’de inşaatı Ağaoğlu tarafından sürdürülen İstanbul Uluslararası Finans Merkezi’ne (İFM) çok yakın ve Sinpaş dışında mahallenin diğer yarısı için de o günlerde, en az beş ayrı firma hak sahipleriyle imzaya çıkmıştı.
9 Eylül 2014 tarihli Hürriyet gazetesindeki haberde Sinpaş Holding bünyesinde faaliyet gösteren Sinpaş Yapı'nın, mahallede 2013'te ofis açtığı ve vatandaşla kentsel dönüşüm için imzaya başladığı belirtiliyordu. Aynı haberde Sinpaş Yapı iştiraki Servet GYO’nun Genel Müdürü Mahmut Sefa Çelik, şöyle konuşuyordu: “Bölgede 105 bin metrekare alanda 350 bin metrekare inşaat alanı planlıyoruz. Yapacağımız yatırım 1.5-2 milyar lirayı bulacak 40 bin metrekare alanı ticari birimler için değerlendirmeyi düşünüyoruz. 65 bin metrekare alanda da rezidans inşa edeceğiz."
Yenisahra Mahallesi'nde daha ilk günlerden itibaren kentsel dönüşüme inanmış çok sayıda mahalle sakini imzalarını attı. Ancak, her mahallede olduğu gibi orada da 'imzayı atarım ama bana ayrıca ne vereceksiniz' diyen ve sürece taş koyanlar da hiç az değildi. Bu tür insanlar yüzünden Yenisahra'da bir dönüşüm projesinin başlayabileceği kadar 'imzaları tamamlanmış bir alan' çıkmadı. Sinpaş'ın ilgilendiği alan dışında kalan bölgedeki inşaat firmalarının bazıları mali sıkıntıya girdi bazıları battı, bazıları da bırakıp gitti. Mahallenin tamamında kentsel dönüşüm bir 'kör düğüm' halini aldı. Sinpaş ise 2013'ten beri, Yenisahra'ya çok da uzak olmayan bölgelerde yeni projeler hayata geçirirken, Yenisahra konusunda kulağının üzerine yattı. Mahalle sakinlerine de sürekli olarak “Siz bana imzaları tamamlanmış yeterli bir alan teslim edene kadar projeye başlayamam” mesajı verdi. Mahalleli ise endişeli ve yorgun. Çünkü, iyi durumda olmayan çok sayıda binaya, ‘kentsel dönüşüm olacak’ diye güçlendirme de yapılamıyor.
Peki çözüm ne?
1970’lerden itibaren çok kötü yapılaşmış bu bölgenin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından riskli alan ilan edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, 7 yılın sonunda, şu ana kadar sözleşmeye imza atanlar da ‘bu iş olamıyor kendi başımızın çaresine bakalım’ diye harekete geçebilir ki o zaman sadece ‘bina yenileme’ süreci başlar. Bu durumda da kentsel dönüşümün sağlayacağı bütün avantajlar ortadan kalkar.