Bosna Kasabı'nın cezası açıklanıyor! Ratko Mladic kimdir?

Hollanda'nın Lahey şehrindeki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), Bosna'daki savaş sırasında Sırp askerlerinin komutanlığını yapan Ratko Mladic hakkındaki kararını açıklandı. Bosna kasabı" olarak da anılan Mladic, 1995'te Sırp güçlerince 8 binden fazla Boşnak sivilin öldürüldüğü Srebrenitsa Soykırımı da dahil 11 suçtan yargılandı. Savcılık, iddianamede savaş suçu ve soykırım zanlısı eski Sırp komutana müebbet hapis cezası verilmesini talep edilmişti. Bosna Kasabı olarak bilinen Ratko Mladic kimdir? Ne yaptı? Neden Bosna Kasabı deniliyor? Ne ceza aldı? Detaylar haberimizde...

KARAR BUGÜN AÇIKLANACAK

Soykırım, savaş suçu ve insanlığa karşı suçun da aralarında olduğu 11 ayrı suçtan yargılanan Bosnalı Sırpların eski komutanlarından Ratko Mladiç hakkındaki karar bugün açıklanıyor.

Yakalandığı 2011 senesinden beri eski Yugoslavya'da işlenen suçlar için kurulan BM'ye bağlı eski Yugosyavya için kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından tutuklu olarak yargılanan 75 yaşındaki eski general eğer suçlu bulunursa ömür boyu hapse mahkûm olacak.

Yugoslavya'nın dağılması sonrası 1992 ile 1995 yılları arasında yaşanan Bosna Savaşı sırasında Hollanda'nın Lahey kentinde kurulan mahkeme, Mladiç davasının sonlanmasıyla birlikte bu yıl sonunda görevini tamamlayarak kapanacak.
Mladiç hakkında verilecek hüküm, gelecek hafta açıklanacak temyiz kararları haricinde mahkemenin alacağı son karar olma niteliğini taşıyor.

Aynı mahkeme tarafından 40 yıl hapse mahkûm edilen Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç ile birlikte "Bosna Kasabı" olarak anılan Mladiç'e, aralarında Srebrenitsa'da Karaciç'in verdiği emirleri uygulayarak 8 bin kadar erkek ve çocuğu katletmek gibi birçok savaş suçu yöneltildi.

İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da yaşanmış en büyük katliam olan Bosna Savaşı'nda toplam 100 binden fazla kişinin ölümünden sorumlu tutulan Bosnalı Sırplar arasında öne çıkan bir isim olan Mladiç hakkındaki kararın, o yıllara dair hakikat tespiti konusunda belirleyici bir hüküm olması bekleniyor.

İDDİANAMENİN İLK İKİ MADDESİ "SOYKIRIM"

Eski Sırp komutan Mladic hakkındaki ilk iddianame 25 Haziran 1995'te hazırlandı. İlk kez 14 Kasım 1995'te değiştirilen iddianame, 10 Ekim 2002, 1 Haziran 2011 ve 16 Aralık 2011'de yapılan değişikliklerin ardından son halini aldı.

Mladic, 16 Aralık 2011 tarihli son iddianamede iki maddesi soykırımla ilgili olmak üzere 11 maddede sıralanan suçlardan yargılandı.

İddianamenin "soykırım" başlıklı ilk maddesinde Mladic, Bosnalı Müslüman (Boşnak) ve Hırvatlara yönelik etnik veya dini temelli soykırım yapmak, soykırımı planlamak, teşvik etmek, emretmek, bunun gerçekleştirilmesine yardım etmek ve bunu desteklemekle suçlanıyor. İlk maddede, 1992'de Foça, Kljuc, Kotor-Varos, Prijedor, Sanski Most ve Vlasenica şehirlerindeki Boşnak ve Hırvatların yok edilmesinin istendiği, Mladic'in de bunu bildiği ve kasıtlı olarak risk aldığı belirtiliyor. Aynı maddede söz konusu şehirlerde Sırp birliklerince kurulan toplama kamplarında esirlere yönelik insanlık dışı eylemlerde bulunulduğu ve bu kişilerin öldürüldüğü de yer alıyor.

İddianamenin yine "soykırım" başlıklı ikinci maddesi, 1995'te ülkenin doğusundaki Srebrenitsa'da Sırp güçlerince 8 binden fazla Boşnak sivilin öldürülmesiyle ilgili.

Mladic'in, aynı mahkeme tarafından daha önce de "soykırım suçu işlendiği" onaylanan Srebrenitsa'da, Boşnak erkeklere yönelik soykırım, kadın, çocuk ve yaşlıların sürgün edilmesine iştirak ettiği belirtiliyor.

İddianamenin bu maddesinde, "Ratko Mladic, Srebrenitsa'daki Bosnalı Müslümanların etnik ve dini bir grup olarak yok edilmesini planladı ve bu planını ortaklaşa suç teşebbüsünün diğer katılımcılarıyla da paylaştı." ifadelerine yer veriliyor.

İddianamenin 1. ve 2. maddelerinde soykırım yapmakla suçlanan Mladic'in, 1992 ve 1995 yıllarındaki soykırımların yanı sıra insanlığa karşı suç işlemek (sürgün, yok etmek, öldürmek, sınır dışı etmek ve insanlık dışı eylemler) ve savaş kanun ve geleneklerini ihlal etmek (öldürmek, terör, sivillere karşı hukuka aykırı saldırılar ve esir almak) suçlarından ceza alması talep ediliyor.

BOSNA KASABI RATKO MLADİC KİMDİR?

Ratko Mladic, 12 Mart 1942'de Bosna Hersek'in bir köyü olan Kalinovik'te dünyaya geldi. 1961 yılında Zemun Askeri Endüstri Okulu'na giren Mladic, ardından KOV Askeri Akademisi'ne ve sonrasında da Subay Akademisi'ne gitti.

27 Eylül 1965 tarihinde mezun olan Ratko Mladic, Yugoslavya ordusunda göreve başladı. Göreve başladığı aynı yılda Yugoslavya Komünist Partisi'ne katıldı. Partinin dağıldığı 1990 yılına kadar üye kalan Ratko Mladic, 1992 yılında VRS'nin (Sırp Cumhuriyeti Ordusu) kurucularından oldu.

Orduya katılan sivil vatandaşları eğiten Ratko Mladic, 12 Mayıs 1992 tarihinde Bosna Sırp Cumhuriyeti tarafından ordunun başkomutanı olarak atandı. 6 Nisan 1992 tarihinde başlayan Bosna Savaşı'nda binlerce insanın öldürülmesinde, yüzlerce kadına tecavüz edilmesinde, yerleşim yerlerinin işgal edilip kullanılamaz hale getirilmesinde ve dini mekanların yok edilmesinde etkili bir rol oynayan Ratko Mladic, savaş sırasında Boşnak halkına karşı işlediği soykırım ve savaş suçlarından dolayı Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 16 yıldır tutuklama istemiyle aranmaktaydı ve 26 Mayıs 2011 gunu Sırp istihbaratı tarafından yakalandı.

Sırbistan'da olduğuna dair ciddi belgeler olmasına rağmen Hükümet tarafından bu durum reddedilmiştir. Fakat 2009'da Mladiç'in bir düğünde çekilen fotoğraflarının basına yansıması ile hükümet zor duruma girmiştir. Bu durum akabinde Sırp Hükümeti, BM, Amerika ve AB üyesi ülkeler, Bosna Hersek devlet yetkilileri tarafından suçlamıştır. Mladiç 26 Mayıs 2011 günü Sırp istihbaratı tarafından yakalanmıştır.