Cadılar Bayramı ne zaman?

Cadılar Bayramı, Anglosakson dünyasında ve başlıca Batılı ülkelerde Halloween olarak adlandırılır. Bu sözcük All Hallow's Eve (Azizler Günü'nün arifesi) kavramından kısaltılarak oluşturulmuştur. Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Peki, Cadılar Bayramı nedir? Halloween ne zaman? Detaylar haberimizde...

CADILAR BAYRAMI NEDİR?

Cadılar Bayramı ilk kez İngiltere'de ortaya çıktı. Çok eski zamanlarda Keltler 1 Kasım tarihini yaz mevsiminin bitişi, kışın başlangıcı olarak kabul ediyorlardı. Çünkü tam 1 Kasım'da sürüler yaylalardan dönüyor, toprak ağaları imzalanan kira sözleşmeleri yeniliyor; kısacası yeni sezon başlıyordu. Bu günde ayrıca ölülerin evleri ziyaret ettiğine inanılıyordu. Sırf bu ölüleri evlerden uzak tutmak için dağlarda, tepelerde ateşler yakılıyordu. Bu ateşi yakarken de garip maskeler takıyorlardı ki, gelen ölüler onları tanımasın! İşte şimdi Cadılar Bayramı'nın nasıl çıktığı yavaş yavaş şekillenmeye başladı değil mi? Aynen! İnsanlar, ortalıkta dolaştığına inandıkları ruhlara tanınmamak için maskeler takıyor, kostümler giyiyorlardı. İşte Cadılar Bayramı böyle oluştu.

1 Kasım tarihi Keltlerde aynı zamanda evliliklerin yapıldığı, ölülerin kutsandığı bir dönemdi. Romalılar 1. yüzyılda Kelt topraklarını fethettiklerinde, kendi ölüm festivallerini, İngilizlerin bu geleneğiyle birleştirdiler.

7. yüzyılda Papa 4. Boniface 13 Mayıs'ta kutlanan Azizler Günü'nü 1 Kasım'a taşıdı. Azizler Günü'nün arifesi (31 Ekim) kutsal kabul edildi ve Batılı dillerdeki Halloween (holy evening/kutsal akşam) adı buradan geldi. Avrupa'daki Reform hareketleri esnasında, özellikle Protestan Hıristiyanlar arasında, Cadılar Bayramı kutlamaları bitti; İngiltere'de ise kutlanmaya devam etti.

Amerika'ya yerleşen ilk kolonilerde Cadılar Bayramı kutlamak yasaklandı. Bununla birlikte 1800'lü yıllarda, Cadılar Bayramı'ndan öğeler taşıyan bir hasat bayramı ortaya çıktı. 19'uncu yüzyılda başta İrlandalılar olmak üzere İngiltere'den Amerika'ya göçenler Cadılar Bayramı kostümlerini beraberlerinde getirdiler ve Cadılar Bayramı ABD'deki başlıca çocuk bayramlarından biri oldu.

CADILAR BAYRAMI NE ZAMAN?

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanır. Çocukların genellikle korkunç kostümler giyerek kapı kapı dolaşıp şeker, meyve ve diğer hediyeleri topladığı bir bayram. Diğer Cadılar Bayramı kutlamaları arasında maskeli balolar, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

Cadılar Bayramı genellikle Batı ülkelerinde kutlanır. Mesela Amerika'da büyük ve görkemli bir festivaldir.

CADILAR BAYRAMI KOSTÜMLERİ

Cadılar Bayramı'nın sembolü gülen bir balkabağıdır. Balkabağının içi boşaltılarak gülen bir surat şeklinde oyulur, sonra içinde bir mum yakılarak şeytani bir surat oluşturulmaya çalışılır.

Cadılar Bayramı'nda genellikle elma şekeri yenir. Çocuklar korkunç kıyafetler giyerek kapı kapı gezerler ve ev sahiplerine "Şaka mı, şeker mi?" diye sorarlar. Ev sahibi "Şaka!" derse muziplikler yaparlar. Büyükler çocuklara şekerleme ikram eder veya harçlık verirler. Bu uygulamanın kökeni geçmişte İngiltere'de yoksulların kapı kapı dolaşarak 'ruh keki' toplaması geleneğidir.

Yetişkinler genellikle Cadılar Bayramı'na en yakın hafta sonunda kıyafet baloları düzenler. Bu partilerde misafirler cadı, hayalet veya korku filmi karakteri gibi korkunç kostümler giyerler.

Muhafazakar Hristiyanlar, özellikle tutucu protestanlar, genelde Cadılar Bayramı'nı kutlamaz ve yanlış bulurlar.

TARİHÇE

Cadılar Bayramı münasebetiyle korku teması ile süslenmiş bir bahçe
Cadılar Bayramı'nın kökeni antik Britanya'da pagan Keltlerin kutladığı Samhain Festivali'dir. Keltler 1 Kasım'ı yazın bitişi, kışın başlangıcı kabul ediyorlardı. Samhain kelimesinin kökeni Eski İrlandaca sam (yaz) ve fuin (son) sözcüklerine dayanır. Bu tarihte sürüler yaylalardan dönüyor, toprak ağaları ile çiftçiler arasındaki arazi kira sözleşmeleri yenileniyordu.

Yaz sonu Keltlerde aynı zamanda evliliklerin gerçekleştiği, ölülerin kutsandığı ilahî bir dönemdi. Bu günde, ölülerin ruhlarının geçmişte yaşadıkları evleri ziyaret ettiğine inanılıyordu. Tepelerin üzerinde, evlerdeki ocakları tutuşturmak ve aynı zamanda kötü ruhları uzak tutmak için büyük ateşler yakılıyordu. İnsanlar, ortalıkta dolaştığına inandıkları ruhlara tanınmamak için maskeler takıyor, kostümler giyiyorlardı. Bu gelenekler nedeniyle Samhain festivali zamanla cadılar, goblinler, periler ve iblislerle özdeşleşti. Romalılar 1. yüzyılda Kelt topraklarını fethettiklerinde, kendi ölüm festivalleri Feralia ve hasat festivalleri Pomona'yı Samhain ile birleştirdiler.[1]

7. yüzyılda Papa IV. Boniface 13 Mayıs'ta kutlanan Azizler Günü'nü -muhtemelen pagan festivalinin yerini alması için[1]- 1 Kasım'a taşıdı. Azizler Günü'nün arifesi (31 Ekim) kutsal kabul edildi ve Batılı dillerdeki Halloween adı buradan geldi. Ortaçağın sonlarında seküler kutlamalar ile Hıristiyan bayramı kaynaştı. Avrupa'daki Reform hareketleri esnasında, özellikle Protestan Hıristiyanlar arasında, Cadılar Bayramı kutlamaları neredeyse son buldu; Britanya'da ise seküler bir bayram olarak kutlanmaya devam etti.

Amerika'ya yerleşen ilk kolonilerde -pek çok bayram gibi- Cadılar Bayramı da yasaklandı. Bununla birlikte 1800'lü yıllarda, Cadılar Bayramı'ndan öğeler taşıyan bir hasat bayramı kutlanmaya başlandı. 19. yüzyılda başta İrlandalılar olmak üzere Britanya'dan Amerika'ya göçen çok sayıdaki göçmen Cadılar Bayramı kostümlerini beraberlerinde getirdiler ve Cadılar Bayramı zamanla ABD'deki başlıca çocuk bayramlarından biri haline geldi.