Çetin: Doğunun sorunları masada olacak! SuperHaber- Özel

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye, Rusya ve İran'ın gerçekleştireceği 'Suriye' başlıklı üçlü zirveye katılmak üzere, 22 Kasım Çarşamba günü Rusya'nın Soçi kentine gidecek. Erdoğan, Putin ve Ruhani bir görüşme gerçekleştirecek. Bu görüşme ile ilgili olarak SuperHaber’e konuşan ASIAPOL kurucularından Talat Enveroviç Çetin, bu görüşme ile Astana sürecinin taçlandığını söyledi. Çetin “masada doğunun sorunları olacak” dedi.

ASTANA SÜRECİ TAÇLANDIRILDI

-Erdoğan-Putin- Ruhani zirvesi nasıl okunmalı?

Biraz geri gittiğimizde 30 Ekim’de Bakü-Tiflis-Kars tren yolunun açılışında, doğunun bir projesinin şahlandığını gördük. Burada Azerbaycan devlet başkanı Aliyev, Türk devlet başkanı Erdoğan ve Gürcistan devlet başkanı ile Kazakistan’dan ve Özbekistan’dan Başbakan ve yardımcıları vardı. Hemen akabinde 1 Kasım’da İran’da Putin, Ruhani ve Aliyev tekrar görüştü. Bu görüşme aslında Türk basınına pek yansımasa da tarihi bir görüşmeydi. Bu görüşmede devlet başkanı Erdoğan’ın eksikliği hissedilse de ki bu eksiklik biraz sonra bahsedeceğim, 22 Kasım’da tamamlanacak ABD’nin bölgeden atılışı ABD’nin ve batının bölgeden çıkarılışı anlamına gelen birçok anlaşmaya imza atıldı. 1 Kasım’da yapılan İran’daki üçlü zirvede Rus devlet petrol şirketiyle, İran devlet petrol şirketi arasında 30 Milyar dolar yatırım imzalandı. 55 milyon varil petrolün birlikte çıkarılması anlaşması imzalandı. Ayrıca İran’ın nükleer programının Rusya tarafından desteklendiğinin altı çizildi. Terörle mücadelede iş birliğine devam denildi. Hemen bunun ardından 13 Kasım’da daha önce ABD ziyareti sonrasında telefonla karar verilerek görüşelim ve değerlendirme yapalım kararı alan Türk Devlet Başkanı Erdoğan ve Rus Devlet Başkanı Putin’in Soçi’deki buluşması tarihi önemdeydi. Ne anlamda derseniz bir anlamda Erdoğan’ın Ortadoğu seferi öncesi Rusya üzerinden sefere çıkması ve o günlerde gündeme gelen Suriye toplantısına terör örgütü PYD’nin katılımı ve gerilimi bir yandan da aynı gün çıkarılan Trump ile Putin’in Vietnam’da anlaşması sözleri gerginliği arttırmıştı. Fakat bu 3,5 4 saat süren görüşmede tüm sorunlar çözülmüştü. Yapılan basın açıklamasında tam yol ileri Türk-Rus ittifakı devam denilmişti. Oradan Devlet Başkanı Erdoğan Kuveyt ve Katar’a devam etti. Putin’de tekrar Asya’daki görüşmelere devam etti. Ne olduysa o anda oldu Katar dönüşünde hemen Türk Devlet Başkanı Erdoğan Rus Devlet Başkanı Putin ve İran Devlet Başkanı Ruhani 22 Kasım’da Soçi’de tekrar bir araya gelmeye karar verdi. İşte burası 1 Kasım’da İran’da alınan kararın 13 Kasım’da Erdoğan ve Putin arasında konuşulanların 22 Kasım’da artık neticeye dökülmesi Astana sürecinin taçlandırılması ABD’nin ve Batının Asya’dan atılması anlamında bir adımdır. Görüyoruz ki ABD’nin ve Batının nefret ettiği üç insan Putin, Erdoğan ve Ruhani yani bu doğunun üç önemli kültürünün temsilcisi, doğunun en büyük petrol ve diğer kaynaklarına sahip olan devlet başkanları birleşip doğunun kaynaklarının kendine ait olduğunu artık doğunun kaynaklarının batıya verilmeyeceğini ve doğunun artık kendi problemlerini kendisi çözmeyi öğrendiğini bir kez daha kanıtlayacak. 22 Kasım sonrasında açıklanan bildirge usulen de olsa Cenevre’ye yol gösterecek. Cenevre’de de bundan başka bir şey çıkamayacaktır.

DOĞU’NUN SORUNLARI MASADA OLACAK

-Hangi konular masada olur?

Astana’da ulaşılan başarı ve kurulan Moskova-Ankara-Tahran üçgeninde sorun çözüldü. Tahran’ın ilk başta olumsuz uzak durmasına rağmen Moskova’nın telkini ile Türkiye’nin soğukkanlılığı ile bu başarıya ulaşıldı. Tabi ki birinci konu Suriye olacaktır fakat bununla kalmayacak çünkü Batı Doğuya sadece Suriye’den saldırmadı. Kuzey’de Ukrayna’dan Gürcistan’dan aşağı doğru inildiğinde Katar’dan Suudi Arabistan’dan saldırılar açık bir şekilde devam etmektedir. Bu yüzden bu zirve de ana konu Suriye’de olsa Doğu’nun saldırılarına nasıl karşılık verilmeli?, Doğu’da ittifak nasıl kurulmalı?, Şangay işbirliği örgütünün çalışmaları ve ilerleyişi nasıl sağlanmalıdır?... Ayrıca bunun dışında ABD’nin kurduğu siyasi komplolar. Bu komploların bir kısmı Devlet Başkanı Erdoğan’a yapıldı. Gördüğünüz gibi yakın zamanda Fethullahçı terör örgütü lideri FETÖ’nün Flynn tarafından Türk devlet Başkanına rüşvet karşılığı verilmesi akabinde ikinci kartları olan Zarrab meselesinin açılması Erdoğan’a karşı yeni bir saldırının hazırlandığını göstermektedir. Aynı şekilde zamanlaması manidar olarak Putin’e de ABD seçimlerine müdahale, Rusya’daki antidemokratik durumlar ve Rusya’nın son günlerde çıkarmış olduğu yabancı basına karşı düzenleme yasası bu yasanın tamamen kendilerine karşı olduğunu düşünen ABD bu yasaya karşı yeni önlem alacağını açıklamıştı. 2018’in Mart ayında yapılacak Rus Devlet Başkanı seçimlerine bir şekilde hile karıştırıp, skandal çıkarıp bu konuda yeniden konuşmak için kendilerine bir hak ve bahane bulmaya çalışmaktadırlar. Aynı şekilde üçüncü istenmeyen adam Ruhani. Ruhani’nin ve İran’ın yapmış olduğu hiçbir hareket batı ve ABD tarafından benimsenmemiş ve sürekli karşı çıkılmıştı. Özellikle son zamanlarda İsrail ve Suudi Arabistan’ın da İran’a yaklaşması da dikkat çekici olarak görülmekteydi. Bu yüzden masadaki sorunlar doğunun sorunlarının tamamı ve batının saldırılarına nasıl birlikte cevap verilir olacaktır.

ÇİN’İN DESTEK VERMESİNİ ENGELLEMEYE ÇALIŞACAKLAR

-Batı’nın bu görüşmelere bakışı hakkında neler söylenebilir?

Batının görüşmelere bakış açısına gelince, tam olarak ikinci soruda bunun cevabını verdim. Çünkü Batı zaten bu üç devlete dolayısıyla bu üç Devletin liderlerine kesinlikle illegal, diktatör gibi cümlelerini yapıştırıp böyle bakıyor. Bu görüşmeler tabi ki Astana görüldüğü gibi kıskançlıkla, başarıyı görmezden gelmekle sonrasında da özellikle Çin’i biraz daha İngiltere vasıtasıyla ayrıştırıp bu birlikteliğe büyük destek vermesini engellemekle bu üçgenin daha fazla büyüyüp etrafında siyasi, ekonomik güç oluşturmasını engellemek ile elinden geleni yapacaklardır.

-Görüşmelerden ne gibi sonuç çıkar?

Çıkacak sonuçlara gelince Astana sonucu yaklaşık 10-11 aylık süreçte doğu birliğini sağlayıp 6. Büyük görüşmesini yapıp Suriye’de ateşkesi engelleyip çatışmasızlık ve güvenli bölgeleri meydana getirip hemen hemen Suriye savaşını durdurmuştur. Bu saatten sonra Suriye’nin yeniden dizaynı Suriye’nin toprak bütünlüğü bu konular ile ilgili kararlar çıkacaktır. Onun dışında bahsettiğim gibi Suriye vesilesi ile kurulmuş olan doğu ittifakının ve doğudaki diğer sorunların çözümü Katar-Suudi Arabistan krizi, Suudi Arabistan’ın kendi içindeki kriz sonrasında Kafkasya’daki Karabağ krizi, Azeri-Ermeni krizi ve doğabilecek diğer krizler Ukrayna, Kırım vs. sorunlarına da bu çözüm iksiri yayılmalı… Doğu, Suriye modelinde göstermiş olduğu Astana başarısını diğer sorunlarda da göstermel