EFT saatleri değişiyor mu? FAST para transferi nasıl yapılır?

EFT saatleri değişiyor mu? FAST para transferi nasıl yapılır? EFT saatlerinin FAST para transferi ile değişeceği ve bundan sonra 7/24 vatandaşların saniyeler içinde EFT yapabileceğini açıklayan Merkez Bankası, FAST para transferi ile ilgili daha birçok yeni özelliğin olduğunu duyurdu. EFT saatlerinin kısıtlanmadığı ve saniyeler içinde gerçekleştiği FAST para transferi merak uyandırdı. 

FAST ne zaman vatandaşların kullanımına açılacak?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın  (TCMB), pilot uygulamasına başlayacağı Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST)  Sisteminde, katılımcılar arası uçtan uca bir para transferi işleminin ortalama  2-3 saniyede tamamlanması hedeflenirken en fazla 25 saniye içerisinde  tamamlanmayan işlemler iptal edilecek.

Merkez Bankası, yeni bir ödeme sistemini hizmete açmak üzere  hazırlıklarını tamamladı. Fonların Anlık ve Sürekli Transferi olarak  isimlendirilen bu yeni sistemle vatandaşlar, farklı bankalardaki hesapları  arasındaki para transferlerini saniyeler içerisinde, 7 gün 24 saat  gerçekleştirebilecek.

FAST Sistemi, 18 Aralık'tan itibaren pilot uygulama olarak hizmete  alınacak ve kademeli bir şekilde vatandaşların kullanımına açılacak.

FAST ile EFT saatleri değişiyor mu?

Perakende ödemeleri  hesaptan  hesaba saniyeler içerisinde tamamlayacak ve 7/24 çalışacak FAST Sistemi,  vatandaşların hayatında önemli yenilikleri beraberinde getirecek.

Sistemin hayata geçmesiyle kişiler ve işletmeler farklı bankalardaki  hesaplar arasında günün her anında 7/24 para aktarabilecek.  Aktarılan fon, ödeme  işleminin başlatılmasından itibaren saniyeler içerisinde alıcının hesabında  kullanılır duruma gelecek ve işlemin tarafları bankaları tarafından işlem sonucu  hakkında bilgilendirilecek.

FAST Sistemi ile birlikte, ödemelerin IBAN yerine telefon numarası,  kimlik numarası veya e-posta adresi gibi bilgiler kullanılarak başlatılmasını  sağlayan Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS) de vatandaşların kullanımına sunulacak.

KOLAS ile FAST katılımcılarının müşterileri, mobil telefon numaraları,  e-posta adresleri veya TCKN bilgileri ile ödeme almak istedikleri hesaplarını  (IBAN) eşleştirebilecek. Bu sayede gönderici, alıcının bankası, hesap numarası ve  ismini giriş yapmaya gerek olmadan ödemesini hızlı ve kolay bir şekilde  başlatabilecek. Ayrıca kişiler arasında ve ticari işletmelere karekod ile ödeme  yapılması da mümkün olacak.

Kişiler ve işletmeler arasında 7/24, kolay ve hızlı ödeme yapılmasını  sağlayacak FAST Sistemi daha az nakit kullanan bir topluma geçişte ve ekonominin  dijitalleşmesinde önemli bir işlev görecek.

FAST'ın EFT'den farkları

EFT Sistemi ile bankalardaki hesaplar arasında para transferleri  saniyeler içerisinde gerçekleşse de bankaların parayı alıcının hesabında  kullanılır bir duruma getirmesi için bir süre taahhüdü bulunmuyor. Bu nedenle  ödemelerin hesaplara yansıması daha uzun zaman sürebiliyor. Ayrıca EFT Sistemi  sadece mesai saatleri içerisinde çalışıyor.

EFT işlemi sonrasında alıcı ve gönderene bildirim yapılması  zorunluluğu da bulunmuyor. FAST sisteminde ise bildirim zorunluluğu bulunuyor.

Dünyadan Örnekler

Son dönemde anlık ödeme sistemi olarak sınıflandırılan FAST benzeri  sistemlerin yaygınlaşmaya başladığını görülüyor. Anlık ödeme sistemleri  özellikle, İngiltere, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde uzun süredir yaygın olarak  kullanılıyor.

2018 yılından itibaren Avustralya, Rusya, Sırbistan, Macaristan,  Malezya gibi ülkeler ile Avrupa Birliği’nde yeni sistemler devreye alındı.  Amerikan Merkez Bankası da böyle bir sistem konusunda inceleme çalışmalarına  başladı.

FAST Sistemine Kuruluşlar da Dahil Olacak mı?

FAST Sistemi ilk aşamada sistemde yer almak isteyen Türkiye'deki  bankaların katılımı ile devreye alınacak. Halihazırda 21 banka ile entegrasyon  sağlandı.

İlerleyen dönemlerde sistemde işlem gören banka sayısının artması  beklenmekle birlikte sistemde belirlenecek kriterleri sağlayacak banka-dışı  kuruluşların da sisteme katılım sağlaması mümkün olacak.

FAST Ücreti Var Mı?

FAST Sisteminin kullanımının yaygınlaşması stratejisi doğrultusunda  TCMB tarafından bankalardan mesaj ücreti alınmayacak. Bankaların müşterilerinden  tahsil edecekleri ücretlere ilişkin değerlendirmeler TCMB tarafından  sürdürülüyor. FAST Sisteminde katılımcılar arası uçtan uca bir para transferi  işleminin ortalama 2-3 saniyede tamamlanması hedeflenirken en fazla 25 saniye  içerisinde tamamlanmayan işlemler iptal edilecek.

FAST Sistemin TR KAREKOD'u Destekleyecek

FAST Sistemi ödemelerde ulusal karekod standardı olan TR Karekod’u  destekleyecek. Böylece FAST ödemelerine ilişkin bilgiler bir standart içerisinde  çok hızlı, kolay ve hatasız bir şekilde paylaşılacak olup, bu sayede ödeme  işlemleri hızlandırılacak.

Müşteriler, alışveriş işlemlerinde mal ve hizmet alımında tacirin  göstereceği karekodu tarayarak hızlı ve kolay bir şekilde ödeme yapabilecek.

Karekod ile hızlı bir temassız ödeme hizmeti sağlayacak olan FAST,  nakit ve kartlı ödemelerin alternatifi olarak kullanıcıların hayatında yer  alacak.

FAST Sisteminden Cep Telefonuna Para Gönderelebilecek

FAST Sistemi ile cep telefonuna para gönderilebilecek. Öncelikle FAST  ile birlikte hesap numaralarıyla telefon numaraları, TCKN veya e-posta  adreslerinin  eşleştirilebileceği bir sistem de geliştirildi. Müşteriler, banka  mobil/internet uygulamaları aracılığıyla para göndermek istedikleri işletme ve  şahısların hesap numarası (IBAN) ve isim bilgileri yerine sisteme kayıtlı telefon  numarası, TCKN veya e-posta adresine ödeme gönderebilecek.

Söz konusu iş akışını destekleyecek Kolay Adresleme Sistemi olarak  adlandırılan bu altyapı da hazırlandı. Vatandaşlar hesap numaralarıyla telefon  numaraları, TCKN veya e-posta adreslerinin eşleştirmelerini bankaları  aracılığıyla kısa bir süre içerisinde yapmaya başlayacak. Ancak kolay adreslerle  ödeme gerçekleştirilmesi uygulaması FAST Sisteminin devreye girmesi sonrasında  başlayacak.

FAST Sisteminde İşlem Limiti Var Mı?

Sistemin planlandığı şekilde 18 Aralık'ta  pilot olarak hizmete  alındığı geçiş döneminde işlem üst limitinin düşük bir tutar ile başlatılarak  kademeli olarak 1.000 TL’ye çıkarılması planlanıyor.

Ek olarak bankalar, müşterilerine risk profilleri çerçevesince daha  düşük tutar ve günlük toplam aktarım limiti belirleyebilecekler. Düşük tutar  limiti ile başlamanın en temel sebepleri; bankaların mesai saatleri dışındaki  likidite yönetimlerine yardımcı olmak ve müşterileri hedef alabilen  dolandırıcılık eğilimlerini izleyebilmek. Zaman içerisinde 1.000 TL’lik işlem üst  limitinin artırılması da değerlendirilecek.

 Sistemin Vatandaşlar Ve İşletmelerce Kullanımı

Vatandaşların ve işletmelerin FAST Sistemi katılımcısı herhangi bir  bankada hesabının bulunması yeterli olacak. Ayrıca, telefon numarasına para  alabilmek için bankası aracılığıyla Kolay Adresleme Sistemine telefon numarasını  kayıt ettirerek banka hesabı ile eşleştirmesi gerekli olacak. Diğer taraftan, işletmeler iş yerlerinde Karekod kullanarak anlık  ödeme kabul edebilecek.

FAST ile Birlikte Bireysel ve Ticari Ödemeler Yapılabilecek

FAST ile birlikte bireysel ve ticari ödemeler yapılabilecek. Özellikle  devreye alınacak olan KOLAS ile bireysel ödemelerin, TR Karekod ve Ödeme İsteme  (Request to Pay, R2P) ile de alışveriş ödemelerinin yaygınlaşması hedefleniyor.

Uzun vadede ise EFT sistemindeki tüm perakende ödemelerin FAST'a  kayması değerlendirilecek.