Emekli olmak için 1800 gün de yeter!
1999 yılından önce işe başlayan kişiler belli durumlarda 3600 günle emekli olma hakkına sahip. Bu prim gün sayısı hastalık ya da engellilik durumunda yarı yarıya düşebiliyor. Yani 10 yıl sigortalılık ve 1800 gün prim ödeme süresi ile emekli olmak mümkün.
Emekliliğe ilişkin çokça sorulan sorulardan biri erken emeklilik. 1999’dan önce işe başlayanlar için belli şartlarda 3600 günle emeklilik hakkı var. Bu, halk arasında erken emeklilik olarak biliniyor. Ancak ülkemizde hem engelli hem de hastalık nedeniyle işgücü kaybına uğramış milyonlarca kişi var. İşte bu kişiler daha düşük primle emekli olabiliyor.
YÜZDE 60 RAPORU
Buna malulen emeklik deniyor. Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporu. Bu raporun alınabilmesi için kişilerin bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurmaları ve yetkili hastanelere sevk edilmeleri gerekiyor. Yani SGK’nın sevki şart.
10 YIL SİGORTA
Sevkin SGK üzerinden yapılmasının nedeni, yalnızca sağlık kurulu raporunun malullük aylığı almak için yeterli olmamasıdır. Kişi, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu belgelese bile en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Malul kişinin en az 10 yıl sigortalı olması da aranan şartlardan. Yani, malullük aylığı alınabilmesi için 10 yıldır sigortalı olma koşulu bütün maluller için gerekli değil.
KANSER HASTASI MALUL SAYILIR
Türüne göre değişmekle birlikte, malullük aylığı almak için gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık şartlarını sağlayan kanser hastalarına teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmadan malullük aylığı bağlanıyor. Bu durumdakiler 18 ay malul sayılıyor. 18 aylık sürenin sonunda kanser hastalığına bağlı olarak çalışma gücünde kayıp söz konusu ve bu kaybın oranı en az yüzde 60 ise malullük aylığı devam ediyor. Çalışma gücünde kayıp yüzde 60’nın altındaysa aylık kesiliyor.
SÜREKLİ BAKIMA MUHTAÇ İÇE...
Malul kişi eğer başka birisinin sürekli bakımına muhtaç durumdaysa 10 yıldır sigortalı olma koşuluna tabi olmaksızın malullük aylığı alabilir. Ancak sağlık kurulu raporunda bu yönde bir ibare bulunmuyorsa, bu durumda sigortalının malul sayılabilmesi için hem 5 yıl ödenmiş priminin olması, hem de en az 10 yıldır sigortalı olması gerekir.