Emeklilikte yaşa takılanlar ne demek? EYT nedir? TESK emeklilikte yaşa takılanlar önerisi

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözmenin bütçeye büyük yük getireceğini belirtti ve bir öneride bulundu. Emeklilikte yaşa takılanlar ne demek? EYT nedir? TESK'in emeklilikte yaşa takılanlar için önerisi ne? Ayrıntılar haberimizde bulunuyor.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sorunlarının çözümü için hükümete ve siyasi partilere çağrılarını sürdürürken, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu'ndan (TESK) kısmi destek geldi. Palandöken, konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, emekliliğine bir yıl ya da daha az kalan ve prim gün sayısını doldurmasına rağmen yaş engeline takılanlar için emeklilik hakkı tanınması talebinde bulundu.

Çok sayıda esnaf ve çalışanın emeklilik için gereken tüm koşulları sağlamasına rağmen yaş engeli yüzünden bu haklarını elde edemediklerine işaret eden Palandöken, "Emeklilikte yaşa takılanların sorununu çözmek bütçeye büyük yük getiriyor. Yaşa takıldığı için emekli olamayan çok sayıda kişi mağdur oluyor. Yaş sınırına takılan tüm vatandaşları emekli etmek yerine, bu durumda olanlar için emeklilik yaşı bir yıl aşağı çekilirse emekliliğine bir yıl ve daha az süre kalanların önü açılmış olur" dedi.

'9 BİN PRİM GÜN SAYISI 7 BİN 200'E İNDİRİLSİN'
Palandöken, prim gün sayısını ve sigortalılık süresini dolduranların yaş engeline takılmadan emekli olabilmesi için yeni bir düzenleme yapılması gerektiğini vurgulayarak, esnafın emekli olma şartları arasında yer alan 9 bin prim gün sayısının SSK'lı çalışanlarda olduğu gibi 7 bin 200'e indirilmesini önerdi.

Prim gün sayısını dolduran kamu çalışanlarının yaşa takılıp emekliliğe sevk edilerek mağdur bırakılmaması gerektiğinin altını çizen Palandöken, bu kişilerin emekliliği beklerken 6-12 ay devletten işsizlik maaşı aldıklarını aktardı. Palandöken, "Oysa bu kesimin yaşı dolana kadar görevlerine devam etmesi hem devlet bütçesi açısından hem de kamu çalışanların mağdur olmamaları açısından daha iyi bir uygulama olur" ifadesini kullandı.

EMEKLİLİK YAŞI DEĞİŞECEK Mİ?
Yüz binlerce çalışanın beklediği emeklilikte yaş probleminin (EYT) ortadan kaldırılması muhalefet partilerinin ortak gündem konusu olmuştu. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre 8 Eylül 1999 tarihinden önce kadın 20 yıl sigortalılık; erkek 25 yıl sigortalılık ve 5000 gün prim koşulunu yerine getirerek emekli olabiliyordu.

8 Eylül 1999 tarihinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı artırıldı. Emeklilik yaşı, kademeli olarak kadınlarda 58, erkeklerde 60’a çıkartıldı.

2008 yılında yapılan ikinci değişiklikle de emeklilik yaşı kadın ve erkeklerde 2048 yılında 65’e çıkacak şekilde tekrar yükseltildi. Emekliliğe hazırlanan pek çok kişi bir gün farkla 2-3 yıl daha beklemek zorunda kaldı. Yasa değişikliğinin yapıldığı ilk yıllarda, kademeli yaş artışı konusunda toplumda bir konsensüs vardı. Doğrudan etkilenenlerin sesi cılız çıkıyordu. Zamanla prim gününü dolduranların sayısı arttıkça yaşı bekleyenlerin sesleri daha gür çıkmaya başladı. Önceki yasama dönemlerinde bazı muhalefet milletvekilleri münferit olarak yasa teklifleri verdi. Ancak, ilk defa muhalefet partileri, konuyu yeni yasama döneminin hemen başında gündeme getirdi.

DÖRT MUHALEFET PARTİSİ AYNI GÖRÜŞTE
Emeklilikte yaşa takılanlar konusunda ilk teklif, genel seçimlerde AK Parti ile ittifak yapan ve hükümet politikalarına geniş destek veren MHP’den geldi. MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, teklifi Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin talimatıyla hazırladığını vurguladı.

Erdem’in ardından CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin ve Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ile İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, TBMM Başkanlığı’na yasa teklifi sundu. Tekliflerin ortak noktası, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadınların 20, erkeklerin 25 yıl sigortalılık süresi ve 5.000 gün prim ödeme koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşı beklemeden emekli olmaları yönünde.

DÖRT PARTİ MECLİS’TE ÇOĞUNLUĞU OLUŞTURUYOR
Meclis’te grubu bulunan dördüncü muhalefet partisi HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan’ın da bu hafta içinde konuyla ilgili yasa teklifi hazırlayarak TBMM Başkanlığı’na sunması bekleniyor. Bu arada HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen, geçen hafta yaptığı açıklamada, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yasa teklifi hangi partiden gelirse gelsin destekleyeceklerini söyledi.

AK Parti TBMM’de 290 sandalyeye sahip bulunuyor. Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik yasa teklifi veren CHP’nin 144, MHP’nin 50, İYİ Parti’nin 41 milletvekili bulunuyor. Teklife destek vereceğini açıklayan HDP de Meclis’te 67 milletvekili ile temsil ediliyor. Böylece, teklifi destekleyen partilerin toplam oyu 302’ye ulaşarak, çoğunluğu sağlıyor.

TBMM, tatilin ardından 1 Ekim’de yeni yasama yılına başlayacak. Emeklilikte yaşa takılanların gözü kulağı yeni yasama yılında Meclis’te olacak.

38 YAŞINDA EMEKLİLİK OLACAK MI?
Muhalefet partilerinin tekliflerinde, 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigortalı olanların, 5510 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış bulunan sosyal güvenlik kanunları hükümlerine göre gereken sigortalılık süresi, hizmet süresi ve prim gün sayısı koşulunu yerine getirenlerin yaşı beklemeksizin emekli edilmeleri öngörülüyor. Teklifler bu şekilde yasalaştığı takdirde, 1989 yılında 18 yaşında işe giren bir kadın 2019 yılında 38 yaşında emekli olabilecek. 1989’da 18 yaşında işe giren bir erkek de 2024 yılında 43 yaşında emekliliğe hak kazanabilecek.

EYT SORUNU NEDİR?
08 Eylül 1999’da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999'dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi.