EYT son durum ne? Erkeklerde ve kadınlarda emeklilik yaşı kaç?

EYT son dakika gelişmeleri yakından takip ediliyor. Emeklilik için prim gününü doldurmasına rağmen hala emekli olamayan vatandaşların, EYT probleminin çözülmesi için yeni Kanun teklifi TBMM’ye sunulmuştu. Yapılan haberler sonucunda EYT'de son durumun ne olduğu, emeklilik için yaş sınırlamasının kaç olduğu araştırılan konular arasında. Peki, EYT'de son durum ne? Emeklilik için yaş sınırlaması kaç? Tüm detaylarıyla haberimizde...

Yüz binlerce kişiye erken emeklilik yolunu açacak yasa teklifine ilişkin olarak soruları yanıtlayan Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman, TBMM'ye sunulan çırak ve stajyerler için hazırlanmış yasa teklifleri incelendiğinde, mağduriyetin sona erebilmesi için iki farklı yöntem üzerinden tasarlandığını söylemişti. Bu gelişmelerin ardından gözler Hükümet tarafından yapılacak açıklamalara çevrildi. Konu hakkında açıklama Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'dan geldi ancak düzenleme bekleyenleri sevindirmedi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından basın mensuplarının karşısına çıkan Kalın, burada gündeme dair sorulara yanıt verdi. Bu çerçevede emeklilikte yaşa takılanlar konusunda yöneltilen soruyu yanıtlayan Kalın, açıklamasında, "Bu konu kabinenin gündeminde yok arkadaşlar. Tabii ki Meclis ayağı ayrı bir konu. Bunun değerlendirmesi Meclis'te yapılır." ifadelerini kullandı.

SON DURUM NE?

Emeklilikte yaşa takılanlar konunun Meclis'e taşınmasını bekliyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yapılan kabine toplantısının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Kalın emeklilikte yaşa takılanlar hakkında bir düzenleme olup olmayacağına dair soruya da yanıt verdi.

Emeklilikte yaşa takılanlar konusunda CHP, MHP ve İYİ Parti Kanun Teklifini TBMM'ye sunarken, HDP bu konuda destek vereceğini açıklamıştı. Bu gelişmelerin ardından gözler Hükümet tarafından yapılacak açıklamalara çevrildi. Konu hakkında açıklama Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'dan geldi ancak düzenleme bekleyenleri sevindirmedi.

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından basın mensuplarının karşısına çıkan Kalın, burada gündeme dair sorulara yanıt verdi.

Bu çerçevede emeklilikte yaşa takılanlar konusunda yöneltilen soruyu yanıtlayan Kalın, açıklamasında, "Bu konu kabinenin gündeminde yok arkadaşlar. Tabii ki Meclis ayağı ayrı bir konu. Bunun değerlendirmesi Meclis'te yapılır." ifadelerini kullandı.

EYT, 1999 ÖNCESİ SİGORTALI BİRÇOK KİŞİYİ İLGİLENDİRECEK!

Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman, emeklilikte yaşa takılanlar için hazırlanan yeni tasarının yasalaşması durumunda, 1999 yılından önce sigortalı olan yüzbinlerce kişinin, diğer koşulları da sağlamaları halinde, "yaşa takılmadan" emekli olabileceğine dikkat çekti.

TBM Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman DHA'ya yaptığı açıklamada şöyle konuştu:

"2016 ve 2018 yıllarında TBMM'ye sunulan emeklilikte yaşa takılanlar için hazırlanmış Kanun Teklifine göre, ilk SGK girişi 08.09.1999 ve öncesinde olanlardan, erkek ise 25 yıl zorunlu hizmet süresini ve emeklilik için gerekli prim günlerini tamamlayanlar, kadın ise 20 yıl zorunlu hizmet süresini ve emeklilik için gerekli prim günlerini tamamlayanlar bu haktan faydalanabilecekler.

"Bir başka deyişle, bu teklif Ekim ayında yasalaşırsa, erkek için 1993 yılı Ekim ayından önce ilk kez SGK kapsamında çalışmaya başlayanlar, kadın için 1998 yılı Ekim ayından önce ilk kez SGK kapsamında çalışmaya başlayanlar, gerekli olan 5000 ile 5975 gün aralığındaki hizmet prim günlerini tamamlamışlarsa, bu yasadan yararlanarak üç ay içinde yazılı başvuruda bulunmaları halinde emekli olabilecekler.

"Ülkemizdeki emeklilik yaş şartı mecburiyeti 1999 yılından sonra gelmiştir. Dolayısıyla teklifte gördüğümüz üzere, sadece 1999 yılından önce SGK kapsamına alınanları dikkate almaktadır.

"1999 yılı öncesinde ilk kez SGK kapsamında çalışmaya başlayanlar, o tarihlerde herhangi bir şekilde yaş şartıyla alakalı bir zorunlulukları bulunmadığından, 1999 yılından sonra gelen yaş şartı mecburiyetiyle ciddi mağduriyet yaşamışlardır. Bu teklifin kabulü halinde en azından bu mağduriyetin bir kısmı giderilmiş olacaktır."

Duman, sigortalıların dikkat etmeleri gereken konuları da şöyle anlattı:

- Kanunun yürürlüğe girmesiyle gereken 20 yıl ve 25 yıl gibi zorunlu hizmet süresini, SGK ilk giriş tarihinden önce askerlik vazifesini yapmış olanlar ve/veya yurtdışında çalışmış olanlar borçlanma yöntemiyle tamamlama hakkına sahip olacaklar.

- Prim günlerinde eksik olanlar ise doğum, askerlik ve yurtdışı gibi borçlanma yöntemleriyle eksiklerini tamamlama haklarına sahip olacaklardır. Diğer yandan yaş şartı kanunundan önceki emeklilik ile alakalı kanunları incelediğimizde, ilk SGK girişleri 18 yaşından küçük olanların, 18 yaşını doldurduğu tarih SGK ilk girişi olarak kabul edilmektedir.

EYT İÇİN KANUN TASARISI TBMM’YE SUNULACAK!

Emeklilikte Yaşa Takılanlar için meclise sunulmaya hazırlanan yasada 15 maddenin oluşacağı açıklandı. Yeni yasaya göre, emekli olmak isteyen vatandaşlar, emekliliği için gerekli yılları her ay maaşının yüzde 5 daha az almayı kabul ederek emekliliğini tamamlayacak. EYT yüzde 5 formülünü maaşında kestirmek şartıyla kabul edenler hemen emekli olacak. Bu formülün gereken prim gününü dolduran ve emeklilik için yaşa takılan kişiler için kurtarıcı olması bekleniyor.

Bu günlerde meclise gelmesi beklenen bu taslak 15 maddeden oluşuyor. Bu emekli adaylarının erken emekli edilmeleri halinde, hazineye ne kadarlık bir maliyet yansıyacağı hesaplarını ise Maliye Bakanlığı yürütüyor. Bu tasarı taslağına göre emekli adayları, emeklilik yaşına kadar geçen süre içinde belli oranda eksik maaş alacak, emeklilik yaşları geldiğinde ise normal maaş almaya başlayacaklar.

Bu taslağa göre;

Emekliliğine yaş itibariyle 1 yıl kalanlar % 4

Emekliliğine yaş itibariyle 2 yıl kalanlar % 5

Emekliliğine yaş itibariyle 3 yıl kalanlar % 6

Emekliliğine yaş itibariyle 4 yıl kalanlar % 7

Emekliliğine yaş itibariyle 5 yıl kalanlar % 8

Emekliliğine yaş itibariyle 6 yıl kalanlar % 9

Emekliliğine yaş itibariyle 7 yıl kalanlar % 10

oranında düşük maaş ile, kalan süreler boyunca yaşlılık aylığı alabilecekler.

EYT SORUNU NEDİR?

08 Eylül 1999’da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999'dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi. Buna göre;

Örneğin, 1970 doğumlu olan ve ilk defa 1990 yılında çalışmaya başlayan bir erkek yaş şartı olmasa 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu 2015 yılında emekli olabilecekken, yaş şartı nedeniyle 52 yaşında, yani 2022 yılında emekli olabiliyor ve emeklilikte yaşa takılıyor.

DÖRT MUHALEFET PARTİSİ AYNI GÖRÜŞTE

Emeklilikte yaşa takılanlar konusunda ilk teklif, genel seçimlerde AK Parti ile ittifak yapan ve hükümet politikalarına geniş destek veren MHP'den geldi. MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, teklifi Genel Başkan Devlet Bahçeli'nin talimatıyla hazırladığını vurguladı. Erdem'in ardından CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin ve Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ile İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, TBMM Başkanlığı'na yasa teklifi sundu. Tekliflerin ortak noktası, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadınların 20, erkeklerin 25 yıl sigortalılık süresi ve 5.000 gün prim ödeme koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşı beklemeden emekli olmaları yönünde.

DÖRT PARTİ MECLİS'TE ÇOĞUNLUĞU OLUŞTURUYOR

Meclis'te grubu bulunan dördüncü muhalefet partisi HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan'ın da bu hafta içinde konuyla ilgili yasa teklifi hazırlayarak TBMM Başkanlığı'na sunması bekleniyor. Bu arada HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen, geçen hafta yaptığı açıklamada, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yasa teklifi hangi partiden gelirse gelsin destekleyeceklerini söyledi.

AK Parti TBMM'de 290 sandalyeye sahip bulunuyor. Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik yasa teklifi veren CHP'nin 144, MHP'nin 50, İYİ Parti'nin 41 milletvekili bulunuyor. Teklife destek vereceğini açıklayan HDP de Meclis'te 67 milletvekili ile temsil ediliyor. Böylece, teklifi destekleyen partilerin toplam oyu 302'ye ulaşarak, çoğunluğu sağlıyor.
TBMM, tatilin ardından 1 Ekim'de yeni yasama yılına başlayacak. Emeklilikte yaşa takılanların gözü kulağı yeni yasama yılında Meclis'te olacak.

ERKEKLERDE EMEKLİLİK YAŞI

Sigortalılık süresinin başlangıcı 08.09.1976'dan önce olan erkek SSK'lılar: 55 yaşını doldurmuş olma ve en az 5000 gün veya, 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, 25 yıldan beri sigortalı bulunma ve en az 5000 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, tam emekli aylığına hak kazanmaktadırlar. 08.09.1999 günü ve sonrası işe giren erkekler emekli olabilmeleri için 60 yaşını tamamlamış ve en az 7000 gün sayısı ile emekli olabilecekler. Görüldüğü üzere 08.09.1999 gününden sonra işe girenler için sigortalılık süresi diye bir şey kalmamıştır. 7000 günü doldurmak ve 60 yaşını tamamlayıp 61 yaşından gün alması gerekir.

4.500 GÜN İLE ERKEKLERDE EMEKLİLİK

60 yaşını doldurmuş olması , 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile kısmı emekli olabileceklerdir.

01.05.2008 GÜNÜNDEN SONRA İŞE GİREN ERKEKLERİN EMEKLİLİK ŞARTLARI

Normal Emeklilik Şartları:

7200 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 60 yaşında emekli olur ama diğerleri için tablo aşağıdadır.

- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 61 yaş

- 01.01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 62 yaş

- 01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 63 yaş

- 01.01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 64 yaş

- 01.01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş

- 01.01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65

Erkeklerin SSK'dan 5400 gün ile emeklilik şartları:

İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tesbiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur. Buna göre; 5400 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olur.

Diğerleri İse:

- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler 64

- 01.01.2038 gününden sonra 5400 günü tamamlayan erkekler için 65 olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanması 5400 prim gün sayısı şartını doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.

KADINLARDA EMEKLİLİK ŞARTLARI

Belirli süre sigortalı olup bu süre içinde primlerini eksiksiz ödeyen ve yaş şartını da yerine getiren kadın çalışanlar, erkeklere göre daha az prim ödeme gün sayısı ile daha erken yaşta emekliliğe hak kazanıyorlar. Kadın çalışanlar yaş haddinde de emekli olup kısmi aylık alabiliyorlar.

SSK kapsamında bayanların emekli yaşı işe ilk giriş tarihine göre değişir. İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olmanız halinde 58 yaş ve 7200 gün şartı ile emeklilik hakkı kazanabiliyorsunuz. Ancak 58 yaşında emeklilik hakkı elde edebilmeniz için 7200 iş gününü 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamanız gerekiyor.

3600 gün ve 15 yıllık sigortalılık süresini;

– 23.05.2002 tarihinden önce tamamladıysanız 50 yaşında,

– 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında tamamladıysanız 52 yaşında,

– 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında tamamladıysanız 54 yaşında,

– 24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında tamamladıysanız 56 yaşında,

– 24.05.2011 tarihinde sonra tamamladıysanız 58 yaşında 3600 gün ile emeklilik hakkı elde edebilirsiniz.

SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 08.09.1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arası ise; 4500 gün 25 yıllık sigortalılık süresi ve 58 yaşı tamamlamanız halinde SSK yaş haddinden emekli olabilirsiniz.

SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 01.05.2008 tarihi ve sonrası ise 5400 gün 61 yaşı tamamlamanız halinde emekli olursunuz. Ancak yine bu tarihten sonra girişi olanlar emeklilikte kademeli geçişe tabidir. 5400 günden 61 yaşında emekli olabilmeniz için 5400 günü en geç 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamış olmanız gerekiyor.

Ayrıca; 5400 günlük prim gününü; 31.12.2037 tarihine kadar tamamlamanız halinde 62 yaşında, 31.12.2039 tarihine kadar tamamlamanız halinde 63 yaşında, 31.12.2041 tarihine kadar tamamlamanız halinde 64 yaşında, 01.01.2042 tarihinden sonra tamamlamanız halinde ise 65 yaşında emekli olursunuz

Son 3,5 yıl SSK'lı çalışana erken emeklilik müjdesi:

Herhangi bir işte çalışmadığı için sigortası olmayanlar emekli aylığı bağlatabilmek için isteğe bağlı sigorta yaptırabiliyor. 2008 yılından sonra isteğe bağlı sigortalar Bağ-Kur (4B) kapsamında değerlendiriliyor. Bağ-Kur’lular, emekli olabilmek için daha uzun süre prim ödüyorlar. İsteğe bağlı sigortalılar, son 3,5 yıl SSK (4A) statüsünde çalışmaları halinde erken emeklilik hakkı elde ederler.

DAHA UZUN SÜRE PRİM ÖDEMEK GEREKİYOR

2008 yılından önce SSK statüsünde isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başlayanlar, Bağ-Kur statüsüne alındıklarının farkında değillerse daha çok prim öderler ve daha geç emekli olurlar. Örneğin, ilk prim ödemeye başladığında 5.000 gün prim ödemesi yeterli olan bir kişi, statü değişikliğiyle 9.000 gün prime tabi olur.

SON 1261 GÜNE DİKKAT

İsteğe bağlı sigortalıların SSK statüsünde daha az primle daha erken emekli olmaları mümkün. Ayrıca, SSK statüsünde emekli aylığı Bağ-Kur’a göre yüzde 30’a varan oranda artar. Sosyal güvenlik sisteminde birden fazla statüde çalışması bulunanların son 7 yıldaki statüsüne bakılıyor. Son 7 yıl içinde en çok hangi statüde geçirilmişse o statüden emeklilik işlemleri yapılıyor.

İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, SSK statüsünde emekli olabilmek için hesap kitap yaptırmalı. SSK’ya tabi olarak hangi yaşta emekli olabiliyorlarsa o tarihten geriye doğru 3.5 yıl (bin 261 gün) önce isteğe bağlı sigorta primi ödemeyi kesip 4/a (SSK) statüsünde bir işte çalışmaya başlamaları gerekir.