EYT'lilerin kaderi bu ay belli olacak
3600 ek göstergenin yakın bir zamanda netliğe kavuşacak olmasının ardından milyonlarca kişinin gözü Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için yapılacak düzenlemeye çevrildi. Başta borçlanma formülü gibi birçok firmül konuşulsa da, uzman isimler 3600 ek gösterge sonucu gelecek yükün bütçeyi zorlamamasıdurumunda EYT için düzenlemenin gündem olabileceğini belirtiyor. Peki EYT'de son durum nedir?
Yaşı nedeniyle emekli olamayan milyonlarca vatandaşı sevindirecek düzenleme için çalışmalar devam ediyor. Bu yıl için tamamlanması beklenen düzenleme kapsamında primi eksik olan vatandaşlar için 'borçlanma' formülleri gündem oldu. Bugün Kabine toplantısı sorası açıklanması beklenen 3600 ek göstergenin ardından gözler EYT'li vatandaşların taleplerine çevrildi.
"EYT'LİLERİN KADERİ BUGÜN BELLİ OLACAK"
Haber Global canlı yayınında konuşan Özgür Kaya, mayıs ayı gibi haziran ayında da enflasyon artış hızının düşmeye devam etmesi halinde EYT'lilerin durumunun da yeniden konuşulabileceğini ancak 3600 ek göstergenin bütçeye getireceği yükün ne kadar olacağının da önemli olduğunu belirtti.
Sabah'ta yer alan habere göre, EYT düzenlemesi için beş ayrı başlıkta çalışılacak.
1-KİMLERİN YARARLANACAĞI TESPİT EDİLECEK
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylece kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak. Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bu tarihten önce SSK'lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
2- EMEKLİLİK İÇİN ŞARTLAR BELİRLENECEK
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor. Primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Burada belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek. Ayrıca Avrupa modelinde olduğu gibi maaş kısıtı ile emeklilik de formüller arasında.
3- MALİ BOYUTU TESPİT EDİLECEK
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa bile kesin bir rakam yok. Ancak farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor.
Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak. Burada kime hangi şartlarda maaş bağlanacağı da tespit edilecek.
4- UYGULAMA USULLERİ ORTAYA KONULACAK
Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor. Örneğin; 8 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT'li diye resen emekli mi edilecek? Bu gibi karmaşık soruların da cevap bulması gerekiyor.
5-TASARI MECLİSE SUNULACAK
Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor. Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor. Meclis'ten geçtikten sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.