Filistin'in başkenti Doğu Kudüs neresidir? / VİDEO

Doğu Kudüs nerede? Doğu Kudüs'ün önemi nedir? İstanbul'da toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı'nda Filistin'in başkenti olarak ilan edilmesi sonrası en çok merak edilen konu oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla İstanbul’da toplanan Müslüman ülke liderleri tarihi bir karar aldı. 57 ülkenin katılımıyla gerçekleşen İslam İşbirliği Teşkilatı Doğu Kudüs’ü Filistin devletinin başkenti ilan ettikten sonra Kudüs’ü tek taraflı olarak “İsrail’in başkenti” ilan eden ABD'yi kınadı. ABD'nin bu kararın iptali için BM Güvenlik Konseyi’ne gidilecek. ABD Başkanı Donald Trump'ın geçtiğimiz hafta yapmış olduğu açıklama sonrasında İsrail'in başkenti olarak Kudüs'ün ilan etmesiyle, İslam dünyasından büyük tepki gelmişti. Peki, Doğu Kudüs harita üzerinde nerede yer almaktadır? Doğu Kudüs nerede? Doğu Kudüs'ün önemi nedir? Filistin'in başkenti neresidir? Detaylar haber özette...

DOĞU KUDÜS NEREDE?

Doğu Kudüs, 1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir. fakat şu anda Filistin yönetim organları Ramallah’ta bulunmaktadır. Bugün İstanbul’da yapılan İslam İşbirliği Teşkilatı Olağanüstü Toplantısı sonuç bildirgesinde Filistin’in Başkenti Doğu Kudüs olarak ilan edildi.

1948 Arap-İsrail Savaşı'nın ardından Kudüs ikiye bölündü; Yahudilerin çoğunlukta olduğu Batı kısmı İsrail'in, Müslüman ve Hristiyan Filistinlilerin çoğunluğu oluşturduğu Doğu kısmı Ürdün'ün hakimiyetinde kaldı. Batı Kudüs'te Arapların yaşadığı Katamon ve Malha gibi muhitler zorla boşaltıldığı gibi aynı kaderi Doğu Kudüs'te Eski Şehir ve Silwan muhitlerindeki Yahudiler de paylaştı.

1967'deki Altı Gün Savaşı'nın ardından Doğu Kudüs ve Batı Şeria İsrail'in hakimiyeti altına girdi. Bundan kısa bir süre sonra, Batı Şeria'daki komşu köylerle birlike Doğu Kudüs ilhak edildi. Kasım 1967'de çıkan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararıyla İsrail'e "yakın zamandaki çatışmalar sonucu işgal edilen topraklardan" çekilme çağrısı yapıldı. 1980'de Knesset tarafından çıkarılan Kudüs Yasasıyla "Kudüs'ün, tam ve birleşik bir halde İsrail'in başkenti olduğu" bildirildi ve böylece Kudüs'ün tek taraflı olarak ilhak edildiği resmileştirildi. Bu bildirge Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 478 sayılı kararıyla geçersiz sayıldı.

İçerisinde Mescid-i Aksa ve Kubbet-üs Sahra'yı barındıran Doğu Kudüs, yaklaşık 70 kilometrelik bir alanı içerisinde barındırmaktadır. Peki, Doğu Kudüs harita içerisinde nerede yer almaktadır. İşte, gündemi yakından takip edenlerin sorguladığı kent hakkında detaylı bilgiler

Doğu Kudüs, 1948 yılında Arap-İsrail savaşında bir müddet Ürdün'ün elinde kalmış, 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı'nda ise İsrail'in eline geçmiştir.

28 Haziran 1967'de, İsrail Doğu Kudüs'ü işgal etti. Uluslararası cemiyet bu hareketi de-facto ilhak olarak kabul edip bağlayıcılığı olmayan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararıyla İsrail'in yetki alanını geçersiz gördü. Fakat bu karara cevaben İsrail, yapılanın ilhak olduğu iddiasını reddetti. 1980'de Knesset, "Kudüs Yasası'nı" İsrail Temel Yasası'na ekleyip Kudüs'ün "tam ve birleşik" olarak işgal etti. Kanunda sınırlar belirtilmediğinden Kudüs'ün belediye sınırlarına doğu bölgeler de dahil edildi. Buna cevap olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, ABD'nin çekimser oy kullandığı 478 no'lu kararla bu kanunun geçersiz ve uluslararası kanunlara aykırı olduğunu belirtmiştir. 1988'de Ürdün, İsrail'in Doğu Kudüs'teki hakimiyetini kabul etmemesine rağmen Doğu Kudüs ve Batı Şeria'daki haklarında feragat etti.

13 Eylül 1993'te imzalanan Oslo Anlaşması ile Kudüs'ün kalıcı durumunun, görüşmelerin sonuna ertelendiği belirtildi. Filistin Ulusal Yönetimi, Doğu Kudüs'ün kalıcı statüsünün başkentleri olarak görmektedir. Doğu Kudüs'ün Filistin'in başkenti olma ihtimali İsrail tarafından ilk defa 2001'deki Taba Zirvesi'nde ele alındı. Fakat görüşmeler sonunda anlaşma sağlanamayınca İsrail o günden 2017 yılına kadar bu konuyu tekrar ele alamadı.

1967'de İsrail tarafından yapılan nüfus sayımına göre Doğu Kudüs'te 44,000 ve belediyeye sonradan eklenen bölgelerde 22,000 Filistinli vardı. Bu zamanda sadece birkaç yüz Yahudi bulunmaktaydı. Haziran 1993'e kadar Filistinlilerin özel mülklerini gasp etme politikasıyla 155,000 Yahudi ve 150,000 Filistinliyle çoğunluğu Yahudiler aldı..

DOĞU KUDÜS'ÜN NÜFUSUNUN YAPISI NASIL OLUŞMAKTADIR?

2008'in sonu itibarıyla şehirdeki 456,000 kişinin %60'ı Kudüs yerlisidir. Kudüs genelindeki Yahudilerin %40'ını oluşturan Doğu Kudüs'ün %43'ü 195,500 Yahudiden ve Kudüs genelindeki Müslümanların %98'ini oluşturan Doğu Kudüs'ün %57'si 260,800 Müslümandan oluşur. 2008'deki Filistin Merkez İstatistik Bürosu'nun raporuna göre Doğu Kudüs'teki Filistinli sayısı 208,000'dir.

2008 itibarıyla en yoğun Müslüman muhitler Şuafat (38,800), Beyt Hanina (27,900), Müslüman Çeyreği (26,300) A-Tor ve A-Savana (24,400)'dır. Doğu Kudüs'ün ana Yahudi muhitleri Ramot Alon (42,200), Pisgat Ze'ev (42,100), Gilo (26,900), Neve Yaakov (20,400), Ramat Şlomo (15,100) ve Doğu Talpiot (12,200)'tur. Eski Şehir'deki Arap nüfusu 36,681 ve Yahudi nüfusu 3,847'dir.