Firar eden Sevan Nişanyan kimdir? Eserleri kimdir?

Sevan Nişanyan hapishaneden firar etti ve yurtdışına çıktı iddiası!
Şirince’de bulunan SİT alanındaki araziye ev yaptığı gerekçesiyle tutuklanan ve önce Aydın Yenipazar, sonra da Sultanhisar Açık Cezaevi'nde olan Nişanyan, firar ederek yurtdışına kaçtı!

Yazar Sevan Nişanyan‘ın, firar haberini Twitter adresinden “Kuş uçtu. Darısı geride kalan 80 milyonun başına” paylaşımı ile duyurduğu iddia edildi. Söz konusu tweet’in Nişanyan tarafından atılıp atılmadığı soru işareti olurken, yazar hakkında mühür bozma ve 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na muhalefetten dokuz ayrı suç dosyası açılmıştı.

‘AÇIK CEZAEVİ’NİN ŞARTLARI İYİ’ DEMİŞTİ

Nişanyan hakkında SİT alanındaki araziye izinsiz ev yaptığı gerekçesiyle dava açılmış ve yargılamanın sonunda 11,5 yıl kesinleşmiş ceza verilmişti. Yazar, önce Aydın Yenipazar Cezaevi'nde kalmış, ardından da Sultanhisar Açık Cezaevi'ne nakledilmişti. Nişanyan, naklin ardından Agos’a yaptığı açıklamada, “İmkânlar çok daha iyi; dışarıda jandarma beklemiyor, gün içerisinde istediğimiz gibi bahçede dolaşabiliyoruz, hastaneye gitmek zorunda kaldığımızda, büyük güvenlik önlemleri alınmıyor. Ayrıca üç ayda bir izin veriliyor ve gün boyunca istediğimiz zaman telefon edebiliyoruz” demişti.

SEVAN NİŞANYAN KİMDİR?

lköğrenimini Pangaltı Mıhitaryan Okulu'nda gördü. 1968'de, Milliyet gazetesi tarafından düzenlenen İlkokullararası Bilgi ve Kültür Yarışması'nda üçüncü oldu. Orta öğrenimini Işık Lisesi ve Robert Lisesi'nde tamamladı. Robert Lisesi için "İçinde bulunup da sevdiğim ilk ve muhtemelen son kurum" demiştir. 1974'te üniversite eğitimi için ABD'ye gitmiş, Yale Üniversitesi'nde Felsefe ve Columbia Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi okumuştur. Latin Amerika siyasi partileri hakkındaki doktora tezini tamamlamadan Türkiye'ye dönmüştür.

Türkçeye çevirdiği Grundrisse, yazdığı yüz sayfalık bir önsöz ile 1979'da henüz 23 yaşındayken yayımlandı.
1984-1985 yıllarında Commodore 64 adlı kişisel bilgisayarı Türkiye'ye getiren firmanın kurucusu ve yöneticisi oldu. Bilgisayar programcılığı ile ilgilendi, çeşitli konuşma ve konferanslara katıldı. Türkiye'nin ilk popüler bilgisayar dergisi olan Commodore'u kurup orada Baytan Bitirmez müstear ismiyle yazılar yazdı.

1986'da vizyona giren, kömür madenlerinde geçen bir aşk hikâyesini anlatan Flight of the Spruce Goose filmine senaryo danışmanlığı yaptı.

Çeşitli Britanya ve Uzakdoğu yayınevleri için seyahat kitapları kaleme aldı. 1998 yılında Küçük Oteller Kitabı ilk kez yayımlandı. Türk turizmine kitle turizmi dışında yeni bir yön kazandırma çabası olarak görülebilecek bu kitap kısa süre içinde bir referans kitap haline geldi.

Hapis yattığı dönemde Türkçenin etimolojisi üzerine ilk kapsamlı bilimsel çalışma olan "Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü" adlı eserini tamamladı; aynı sözlüğün popüler bir özeti olan "Elifin Öküzü ya da Sürprizler Kitabı" adlı kitabı yayımlandı.

2004'te İnsan Hakları Derneği tarafından verilen Ayşenur Zarakolu Özgür Düşünce Ödülü'ne layık görüldü. Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu bölgeleri hakkında resmî görüşün verilerini sorgulayan "Ankara'nın Doğusundaki Türkiye" adlı gezi rehberi 2006'da yayımlandı.

Nişanyan'ın Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş dönemine ilişkin eleştirel görüşlere yer veren "Yanlış Cumhuriyet: Atatürk ve Kemalizm Üzerine 51 Soru" adlı kitabı 2008'de basıldı. "Sözlerin Soyağacı"nın geniş ölçüde gözden geçirilmiş ve genişletilmiş yeni versiyonu da aynı tarihte piyasaya sunuldu.

Agos gazetesindeki köşe yazarlığının yanı sıra, 29 Ekim 2008 ve 14 Aralık 2009 tarihleri arasında Taraf gazetesinde "Kelimebaz" adıyla dile ilişkin köşe yazıları yazdı. Bu yazıları iki ayrı kitapta toplanarak "Kelimabaz - 1" ve "Kelimebaz - 2" isimleriyle yayımlandı.

2009'dan itibaren Anadolu yer adlarına ilişkin geniş kapsamlı bir çalışma başlattı. Çalışmanın ilk ürünleri 2010'da piyasaya çıkan "Adını Unutan Ülke: Türkiye'de Adı Değiştirilen Yerler Sözlüğü" adlı kitapta ve Index Anatolicus web sitesinde yayımlandı.

Likya hakkında kitap yazma çalışması sırasında aklına düşen kaya mezarı inşa etme fikrini, yirmi yıl sonra, 2012 yılında Şirince'de gerçekleştirdi.

Agos yazılarını da kapsayan otobiyografisi Aslanlı Yol, 2012 yılında yayımlandı.

Şirince'de inşa ettiği taş binalar mühürlendikten sonra mührü sökerek inşaata devam eden Nişanyan iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. Daha önce onanan hapis cezaları da buna eklenince infaz süresi 11 yıl 5 aya çıktı. Mahkumiyetine Söke Cezaevi'nde devam etmekteydi fakat firar etti.

KİŞİSEL YAŞAMI VE HAKKINDA AÇILAN DAVALAR

Üç evlilik yapan Nişanyan'ın Müjde Tönbekici'den üç, Aynur Deniz'den iki olmak üzere toplam beş çocuğu vardır. Çocuklarının adları Arsen (1993), Iris (1996), Tavit (2000), Anahit (2010) ve Mihran'dır (2012).

Şirince'de yıkılmakta olan evleri resmi izin olmadan restore ettiği gerekçesiyle 2001 yılında 2863 sayılı yasa kapsamında 10 ay hapis cezası aldı. Mahkum oldu.

İslam peygamberi Muhammed'e hakaret ettiği gerekçesiyle Mayıs 2013'te İstanbul 14. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 13,5 ay hapis cezasına çarptırıldı. Nişanyan'a verilen hapis cezası, daha önceden de sabıkası olması dolayısıyla para cezasına çevrilmedi.

Kaya Mezarı inşaatı 29 Haziran 2009 tarihinde İzmir İl Özel İdaresi tarafından imara uygun olmadığı gerekçesiyle mühürlendi. İnşaata devam edilmesi üzerine 27 Temmuz 2009 günü yapı bir kez daha mühürlendi. Şikayet üzerine Nişanyan hakkında ’mühür bozma’ suçundan dava açıldı. Bu arada alanın orman sınırları içerisinde olması nedeniyle Selçuk Orman İşletme Şefliği de ayrıca savcılığa suç duyurusunda bulundu.

SİT alanındaki arazisine 2008 yılında 60 metrekarelik taş bir bina inşa etmeye başladı. İnşaat mühürlendiği halde iki kez mührü sökerek binayı bitirdi. Bu sebepten aldığı 2 yıllık hapis cezasını çekmek üzere 2 Aralık 2014'te Torbalı Açık Ceza İnfaz Kurumu'na teslim oldu. 26 Şubat'ta Buca Kapalı Cezaevi'ne gönderildi. Burada yatak olmadığı gerekçesiyle taş zeminde yatırıldığı ve banyo yapmasına izin verilmediği iddia edildi. Nişanyan, ikinci kez yer değiştirerek geldiği Şakran Cezaevi'nden can güvenliğinin olmamasını gerekçe göstererek naklini istemesi sonucunda 7 Temmuz 2014 tarihinde Aydın Yenipazar Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na sevk edildi. 18 Eylül'de buradan Sultanhisar Açık Cezaevi'ne geçti. Buradan, cezaevi kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle Söke Cezaevi'nin kapalı kısmına gönderdildi. Daha önce onanan 6 yıl 6 ay hapis cezası mahkumiyetine eklenince infaz süresi 11 yıl 1 aya çıktı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet gerekçesiyle 2 ayrı davadan verilen 4 yıl 2 ay ve mühür bozmadan ötürü 5 ay daha hapis yatması öngörülüyor.

YAYIMLANMIŞ ESERLERİ

Yanlış Cumhuriyet / Atatürk ve Kemalizm Üzerine 51 Soru, Kırmızı Yayınları, 2008

Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, genişletilmiş ve gözden geçirilmiş 3. Basım, Adam Yay. 2007

Küçük Oteller Kitabı (Türkiye'nin en Güzel Küçük Otelleri), Boyut Yay. 1998.... 2008 (her yıl)

Ankara'nın Doğusundaki Türkiye, Boyut Yay. 2006

Elifin Öküzü ya da Sürprizler Kitabı,

Meraklısı için Karadeniz, Boyut Yay.

Herkesin Bilmediği Olağanüstü Yerler, Boyut Yay.

Mavi Kıyılarda Yeme İçme Sanatı, Intermedia 1998,

American Express Guide: Prague, Mitchell Beazley (London) 1993.

American Express Guide: Vienna and Budapest, Mitchell Beazley (London) 1992.

American Express Guide: Athens and the Classical Sites, Mitchell Beazley (London) 1990.

Karl Marx: Grundrisse, Ekonomi Politiğin Eleştirisi için Ön Çalışma (çeviri), Birikim Yay. 1979; 2. basım İletişim Y. 2008.

Kelimebaz-I, Everest Yayınları 2009.

Adını Unutan Ülke (Türkiye'de adı değiştirilen yerler sözlüğü) Everest Yayınları 2010.

Şirince Meydan Muharebelerinin Mufassal Tarihçesi Everest Yayınları 2011.

Aslanlı Yol, Liberte Yayinlari 2012

100 Güzel Kelime, Ağaçkakan Yayınları, 2016.