Meclise sunulması planlanan “Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” ile yeni vergiler ihdası, bazı muafiyet ve istisnaların kaldırılması, gelir vergisi oranlarında artış, bazı giderlerde kısıtlama gibi pek çok önemli düzenlemeler yapılması öngörülüyor.
Bu düzenlemelerden bir tanesi de sporculara ödenen ücretlerde %5 puanlık vergi artışı ve 500.000 TL’nin üzerinde ücret elde eden sporcuların gelir vergisi beyannamesi verme zorunluluğunun getirilmesi.
Bu düzenleme sporcuları kapsamakla birlikte kamuoyunda futbolcuların bilinirliği daha fazla olduğundan yazı başlığımızı böyle duyurduk.
MEVCUT DURUM
31.12.2019 tarihine kadar sporculara/futbolculara yapılan ödemelerden sabit oranda, en üst ligdekiler için %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmakta ve başkaca bir yükümlülükleri bulunmamaktadır. Mevcut yasa hükmü şöyledir:
“Geçici Madde 72
31/12/2019 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.
a) Lig usulüne tabi spor dallarında;
1) En üst ligdekiler için % 15,
2) En üst altı ligdekiler için % 10,
3) Diğer liglerdekiler için % 5,
b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5.
(2) Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez.
…..”
YAPILACAK DÜZENLEME
Mevcut durum bu iken yapılması planlanan düzenleme şöyledir:
Geçici Madde 72
(1) 31/12/2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.
a) Lig usulüne tabi spor dallarında;
1) En üst ligdekiler için % 20,
2) En üst altı ligdekiler için % 10,
3) Diğer liglerdekiler için % 5
…
(2) Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması halinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.
Bu düzenleme ile;
- 31/12/2019 tarihi 31/12/2023 e uzatılmaktadır.
-Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligdeki futbolculara/sporculara yapılacak ücret ve ücret sayılan ödemelerden tevkifat oranı %15 ten %20 ye çıkarılmaktadır.
-En önemlisi bu kapsamdaki futbolcuların/sporcuların gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması halinde (bu tutar yapılacak düzenleme ile 500.000 TL.dir) bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir.
Beyan üzerine hesaplanan gelir vergisinden mahsup işlemi yapılabilmesi için kesilen vergiler tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca (spor kulüpleri) vergi dairesine ödenmiş olması şartı getirilmektedir.
Ayrıca gelir vergisinin %35 olan tavan oranı devamında, %39, %43 ve %45 olarak artırılması öngörülmektedir.
Örneğin; GS Spor A.Ş. Yunus Akgün’e 2.000.000 TL ücret ödediğini varsayalım. GS Spor A.Ş. gerekli tevkifatları yaparak ilgili vergi dairesine ödediğini de kabul edelim.
Buna göre mevcut durumda (2 milyon *%15=) 300.000 TL GS Spor A.Ş.nin tevkifat yapıp ödemiş olması halinde, başkaca bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Ancak öngörülen düzenlemeye göre (2 milyon * %20=) 400.000 TL vergi tevkifatını GS Spor A.Ş. yapıp ödemelidir. Buna göre GS Spor A.Ş.’nin yükümlülüğü 100.000 TL daha artmıştır.
Öte yandan futbolcu Yunus Akgün’ün gelir vergisi beyanname verme zorunluluğu ortaya çıkmakta, zira alınan ücret beyan sınırı olan 500.000 TL’yi geçmiştir.
Bu durumda futbolcu Yunus Akgün’ün 2.000.000 TL’yi beyan ederek yeni tarifeye göre hesaplan gelir vergisinden (814.460TL) tevkif edilen 400.000TL mahsubundan sonra kalan 414.460 TL gelir vergisi yükümlülüğü doğacaktır.
Görüldüğü üzere futbolculara/sporculara 500.000 TL ücret gelirinin üzerindeki gelirleri için hem mükellefiyet hem de ilave vergi yükü gelmektedir.
Yapılacak bu düzenleme astronomik ücret elde eden sporcular/futbolcuları üzecek olsa da vergilemede büyük oranda adaletli davranılmış olacaktır.
BİR SÜRPRIZ DE HAKEMLERE
Gelir Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinin 4. bendine göre, spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler gelir vergisinden istisna bulunuyor.
Ancak, söz konusu Kanun Teklifi ile, bu istisnanın kaldırılması öngörülüyor. Bu şekilde, artık spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler gelir vergisine tabi olacak.
YERLİ VE MİLLİ FUTBOLCU
Türkiye futbolcular için öteden beri Avrupa ülkelerine nazaran vergi cenneti. Dünya üzerinde birçok ülke açısından futbolcu/sporcuların kazanmış oldukları ücretler, gelir dilimlerine göre artan oranlı vergi oranlarına ya da sabit bir orana bağlı olarak vergilendiriliyor. Ancak Türkiye özellikle futbolcular açısından adeta vergi cenneti olma özelliğini korumaktaydı. %15 oranı spor kulüplerine çok önemli vergisel avantajlar sağlamakta idi.
Yapılacak düzenleme ile bu avantaj kısmen azalmaktadır. Ayrıca, spor kulüplerinin ve sportif şirketlerin amatör spor dallarındaki faaliyetlerinde harcanmaları şartıyla, sporculardan yapılmış gelir vergisi kesintilerinin belirli şartlar dahilinde iadesi de yapılacak düzenleme kaldırılması öngörülmektedir.
Bugüne kadar yapılan teşviklerin pek işe yaramadığını söylemek yerindedir. Zira özellikle futbolda gelinen noktaya baktığımızda pek bir mesafe alamadığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü bugün ilk 3 büyük güzide futbol kulübümüzde ilk 11’de hemen hemen hiç yerli futbolcumuz bulunmamaktadır. 80 milyon nüfusa sahip bir ülkede bu durum içler acısıdır. Bizleri ziyadesiyle üzmektedir.
Çözüm hepimizin malumu. Üretmek, üretmek. Evet üretim zordur ama kıymetli ve değerlidir. Üretim için mevcut sistemde yetenekli gençlerin önü açık değil. Zira bir altyapıya vs. girebilmeniz için epey bir maliyete katlanmanız gerekecek. Durumu elverişli olmayan gençler ne yapacak? Heba olup gidecek. Eğer sporda özellikle futbolda başarılı olacak isek yetenekli gençlerin önünü açacak sistemi Gençlik ve Spor Bakanlığı oluşturmalıdır. Bu alanda elbette vergisel teşvikler de sağlanmalıdır. Komple yerli ve milli düşünce ile oluşturulacak sistem ile adeta bacasız fabrika gibi yıldız sporcu ve futbolcular ile hayaller gerçek olacaktır.
HAS SÖZ
Dünyada ölüm ve vergiler dışında hiçbir şey kesin değildir.
(Benjamin Franklin)