Gavs nedir, kime denir? İşte tasavvufta gavs kelimesine yüklenilen anlam
Gavs ve kutub, tasavvufi eserlerde ve Divan edebiyatında sıklıkla kullanılan terimler arasında yer alıyor. Bu çerçevede tasavvufi düşüncede önemli bir yeri olan gavs kelimesinin anlamı merakla araştırılıyor. Peki, gavs nedir, kime gavs denir? İşte detaylar...
Dilimize Arapçadan girmiş olan gavs, yardım dilemek, medet ummak anlamına gelir. Kutup ise nokta ve merkez demektir. Birçok sözcük gibi bu iki kelime de tasavvufta farklı anlamlarda kullanılmıştır.
GAVS NE DEMEK?
Gavs, kendisine belli başlı konularda müracaat edilen, evliya ve alim mertebesinde yer alan kişi demektir. Tasavvufta ve divan edebiyatında gavs terimini anlayabilmek için Kabz ve Bast terimlerini bilmek gerekiyor.
Bast, ruhen rahatlama ve ferahlık anlamına gelir. Mutasavvıflar bu anlarında Allah'a yakın olduğu için, şeytanın vesveselerinden ve sıkıntılardan uzaktır. Kabz ise kulun bunalması, ruhen daralması ve zor durumda olması demektir. Kişi, bast halindeyken gavsa sığınır ve ondan yardım ister.
Gavs, en büyük alimlere verilen simlerden biridir. Geçici ve Kevni Kutub olmak üzere ikiye ayrılır. Geçici kutublar, fikirleriyle ve kaleme aldığı eserlerle yol gösterir. Kevni kutub ise tarikat ehli demektir ve öldükten sonra bile kitaplarıyla, yaptıklarıyla örnek olmaya devam eder.
Bu ayrım ibn-i vakt ve ehl-i vakt kavramlarıyla da açıklanır. Zamanın oğlu anlamına gelen ibni vakt, halden hale girer. Ehl-i vakt ise zamanın efendisidir ve tüm gavsların ortak özelliğidir.
TASAVVUFTA YA GAVS KELİMESİ NE ANLAMA GELİR?
Bir tasavvuf ehlinden yardım istemek için ''yetiş ya gavs'' denir. Genellikle marifet yoluna yeni girmiş mutasavvıflar tarafından yardım istemek için dile getirilir. Gavsın yardımıyla kişi ruhi sıkıntılarından kurtulur ve manen rahatlar.