Gıda fiyatlarında yeni dönem
Gıdadaki fahiş fiyat artışını görüşmek üzere Gıda Komitesi geçtiğimiz günlerde toplanmıştı. Toplantının ardından yapılan açıklamada, fiyat artışlarını engellemek için 'Erken Uyarı Sistemi' oluşturulacağı açıklandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın ev sahipliğinde gerçekleşen Gıda Komitesi toplantısında Türkiye'deki gıda fiyat gelişmeleri değerlendirildi. Toplantının ardından yapılan açıklamada, "Tarımsal ürünler ve gıda piyasalarındaki gelişmeler konusunda zamanlı kararlar almaya fayda sağlayacak bir Erken Uyarı Sistemi'nin oluşturulmasına ilişkin teknik altyapı çalışmaları Komiteye sunulmuş ve kurumlar arası işbirliğinin çerçevesi belirlenmiştir" ifadeleri kullanıldı.
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem 'Erken Uyarı Sistemi' ile ilgili merak edilenleri açıkladı. Erdem, "Gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçmek için birçok tedbir öteden beri hayata geçirildi ve geçirilmeye devam ediyor. aslında burada denetim, kontrol gibi anlık çözümlerle birlikte yapısal ve yasal düzenlemelere de ihtiyaç duyuluyor." dedi.
ÜRÜN BAZLI TAKİP SİSTEMİ
Erdem, "Hal yasası, üreticilerin kooperatif çatısı altında toplanması, aracı ve komisyoncuların sayısının ve etkinliğinin azaltılması, soğuk zincir ile fire oranlarının azaltılması, üreticinin son satıcıya ulaşımının kolaylaştırılması gibi çözümler üzerinde çalışılıyor. Bu noktada ürün bazlı takip sistemi de devreye alınarak özellikle temel gıda maddelerindeki fırsatçılık ve stokçuluk anında tespit edilebiliyor." ifadelerini kullandı.
ÖNCEDEN TESPİT EDİLİP, GİDERİLİYOR
Erdem, "Erken uyarı sistemi ile de tüm üretim ve dağıtımla birlikte satış aşamalarında anlık takip teknolojik altyapı ile sağlanıyor. Böylece bir ürünün üretim miktarı, tüketim miktarı, fiyatlama aşamaları takip edilerek bu noktalardaki değişimlere anında ulaşılıyor. Örneğin bir üründeki fiyat artışına sebep olacak konulardan birisi üretimin azalması, Eğer üretimin azaldığı tespit edildiğinde burada bir tedbir alınıyor. Ya da bir ürüne talep çoğalırsa yeterince ürün olup olmadığı anında görülüyor. Böylece fiyatı artırıcı arızalar önceden tespit edilerek giderilebiliyor." sözlerini kullandı.
Erdem 'Erken Uyarı Sistemi'nde üç önemli ayağın öne çıktığını belirtti:
1- Üretim aşaması: burada ürünün arz miktarı, anlık olarak takip ediliyor. Tohumdan hasat aşamasına kadar tüm süreç takip edilerek burada oluşabilecek bir arz eksikliği riski önceden tespit edilebiliyor. Meteorolojik riskler, tarımsal hastalık riskleri burada öne çıkıyor. Böylece önceden tedbir alınabiliyor.
2- Arz zinciri ve tüketim: Hasat sonrası ürün tarladan çatala kadarki süreçlerde izlenerek hem fire durumu, hem de nakliye ve fiyatlanma durumu takip edilerek bu noktada oluşabilecek arızalar gideriliyor. Ayrıca tüketici talebi de izlenerek oluşabilecek bir arz eksikliği önceden giderilebiliyor.
3- Fiyat değişimi: burada ürünün yine tarladan markete kadarki süreçteki fiyatlanma aşamaları takip ediliyor. Burada fiyatlarda oluşabilecek bir dalgalanma önceden tespit edilebiliyor. Fırsatçı ya da stokçu denetimi yapılabiliyor. Ürün bazında bir spekülasyon olursa tespit ediliyor. Bu noktada gerekli tedbirler alınabiliyor.