Gümrük işlemleri nasıl yapılır? Gümrükleme nedir?

Gümrük işlemleri nasıl yapılır? Ticaret Bakanlığı, gümrüklerde ticaretin kolaylaştırılması, işlemlerin daha hızlı ve elektronik ortamda yürütülebilmesi amacıyla uygulamada fayda sağlayacak değişikliklere gitti. Bakanlığın "Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"i Resmi Gazete'de yayımlandı. Gümrükleme nedir, Gümrük işlemleri nasıl yapılır gibi soruların detayları haberimizde...

GÜMRÜKLEME NEDİR?
Gümrükleme; Yabancı bir ülkeyle gerçekleştirilen dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmetidir.

İhracat Gümrükleme Temellerini Anlamak?

İhracat gümrükleme işlemleri, ürüne ve ülkeye göre ülkeye değişiklik gösterir.

İhracat devletler tarafından teşvik edilen bir ekonomik aktivitedir; ancak ihracatçılar, bazı maddelerin ihracında kısıtlamalara ve yasaklara dikkat etmelidir.

Örneğin, birçok ülke kendi ülkelerindeki tarihi eserlerin ihracatını yasaklamıştır.

Benzer şekilde, silah ve mühimmat ihracı sırasında ihraç eden ülkelerin yetkili makamlarından ihracat izni veya ihracat lisansı almak gereklidir.

İhracatta Gümrük İşlemleri Nasıl Tamamlayabilirim?

Yukarıda belirttiğim gibi, ihracat gümrükleme işlemleri ülkeden ülkeye ve ürüne göre değişir. Fakat genel olarak, temel bir ihracat izni sürecinin iş akışı aşağıdaki gibi olmalıdır.

Ürünlerin üretimini tamamlama, paketleme ve ihracat için hazır hale getirme
Nakliye Organizasyonu (konteynır rezervasyonu vb.)
Konteynerin, yüklerin yükleneceği yerden fabrikaya taşınması veya malların taşıyıcının depolarına teslim edilmesi veya malların yükleme limanına nakli
İhracat yapan ülkenin mevzuatına uygun olarak gerekli belgelerin hazırlanması
Kabul edilen kanal vasıtasıyla sevkiyatın gümrük beyannamesinin hazırlanması
İhracatçı ülkenin gümrük idaresince, gerekirse belge ve / veya malların muayenesinin yapılması
Malların ihracatçı ülkenin gümrük bölgesinden ayrılması.

TİCARET BAKANLIĞI BAZI GÜMRÜK İŞLEMLERİNİ KOLAYLAŞTIRDI

Bakanlığın "Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"i Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, ticareti kolaylaştırarak hızlandırmak, işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini temin etmek için bazı değişiklikler hayata geçiriliyor.

Eşyanın birden fazla ticaret politikası önlemine, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi sorumluluklara tabi olması halinde verilecek menşe belgesi ibrazına açıklık getirildi.

Menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin gümrük beyannamesinde beyan edilerek ödenmesi halinde, yükümlüsü tarafından beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6 aylık sürede menşe şehadetnamesi ile gümrük idaresine başvurulması halinde, tahsil edilen tutarın geri verilmesi sağlanacak.

Son dönemlerde Avrupa Birliği'nden (AB) gelen eşyanın menşe tespitinde gümrüklerde yaşanan karışıklıktan dolayı maruz kalınan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla yükümlülere 6 aylık süre tanınarak usulüne uygun geçerli bir menşe belgesi getirilmesi imkanı verildi.

Sektörden gelen talepler doğrultusunda, antrepo ve geçici depolama yerlerinde bulunan ve gümrük işlemleri tamamlanan eşyanın, gümrük idarelerinde yetkisiz iş takibine sebebiyet verilmemesi kaydıyla, eşya sahiplerine, temsilcilerine ve gümrük müşavir yardımcılarının yanı sıra müşavir yardımcısı niteliğinde olmaksızın usulüne uygun olarak yetkilendirilen üçüncü kişilere de teslim edilebilmesi yönünde düzenleme yapıldı.

FUARCILARA BEYANDA KOLAYLIK

Ticari hayatta firmaların rekabet gücünün korunması açısından yolcu beraberinde getirilerek serbest dolaşıma girecek olan veya yolcu beraberinde geçici çıkışı yapılarak geri getirilecek numune, sergi ve fuar eşyasının beyanının daha hızlı ve daha az bürokratik süreçle yapılmasını temin için, söz konusu eşyanın beyanname yerine geçen "Yolcu Beraberi Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu" ile beyanı sağlandı.3 Mart'ta Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'da yapılan değişiklikle, en fazla 5 kilogram ağırlığında standart işlenmemiş altının yolcu beraberinde yurda getirilmesi mümkün kılınmıştı. Bu çerçevede, Gümrük Yönetmeliği'nde söz konusu altının ne şekilde gümrük idaresine beyan edileceği yönünde düzenleme yapıldı.

Eşyanın tahlil işlemlerinin gümrük laboratuvarı dışındaki akredite laboratuvarlarda yaptırılması halinde bu laboratuvarlar tarafından düzenlenmiş tahlil raporlarına da beyanname tescil tarihinden itibaren 1 yıl süreyle itibar edileceği ve eşyanın yeniden laboratuvar tahliline gönderilmeyeceği yönünde düzenleme yapılarak bu eşyaların laboratuvar tahliline tabi tutulmalarından kaynaklanan zaman kaybı ve maliyetlerinin önüne geçildi.

YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ SERTİFİKASI SAHİBİ FİRMALARA DEPOLAMA KOLAYLIĞI

Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası (YYS) sahibi firmaların depolama ve girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve firmaların rekabet gücünün artırılması amacıyla YYS firmalarının işlettiği antrepolarda, farklı beyannameler kapsamı eşyanın herhangi bir izin prosedürüne bağlı kalmaksızın istiflenerek depolanabilmesi yönünde düzenleme yapıldı.

YYS sahibi olan veya bir önceki takvim yılı içinde 5 milyon dolarının üzerinde ihracat yapmış yükümlüler tarafından kısmi muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eşyanın, 24 aydan daha uzun kullanımının söz konusu olduğu durumda, izin süresinin 9 ay uzatılabileceği ancak süre uzatımı sonunda, eşyanın kullanımının devam ettiği durumlarda da gümrük idaresine yeni bir izin başvurusunda bulunulacağı yönünde değişikliğe gidildi.

BAZI GÜMRÜK İŞLEMLERİ ELEKTRONİK ORTAMA ALINDI

Bir gümrük beyannamesine dayanılarak ödenmiş gümrük vergilerinin, beyannamenin iptali üzerine ilgilinin talebiyle geri verileceği durumlarda, söz konusu talebin süresine ilişkin düzenleme yapılarak konuya açıklık getirildi ve mevcut durumda ortaya çıkan mağduriyetlerin önüne geçildi.

Gümrük işlemlerinin dijitalleşmesi hedefi doğrultusunda, Gümrük Yönetmeliği'nin ekinde yer alan "Geri Verme ve Kaldırma Başvuru Formu" elektronik ortama taşındı. Halihazırda kağıt ortamında yapılan gümrük vergilerinin ve para cezasının geri verilmesi veya kaldırılması başvurusu elektronik ortama taşınarak işlem süreçleri basitleştirildi.Gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazıyla yanlış izahat verilmiş olması durumunda hangi hallerde idari para cezası ve faiz uygulanmayacağı hususlarına ilişkin düzenleme yapıldı. Bu kapsamda, gümrük laboratuvarlarında bilimsel yöntemlerle usulüne uygun gerçekleştirilen tahlillerin sonuçları izahat kapsamında değerlendirildi ve düzenlenen tahlil raporları sonrasında yeniden tahlil yapıldığında eşyanın farklı bir GTİP'te sınıflandırılması gerektiğinin anlaşılması durumunda, herhangi bir ceza ve faiz uygulanmaması yönünde hüküm konuldu.Transit rejiminde uygulanan cezalar gözden geçirilerek kademelendirildi. Bu doğrultuda Gümrük Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle ulusal ve ortak transit kapsamında uygulanacak cezalara açıklık getirildi.