Hasan Sözbilir: İstanbul'da 10 yıl içinde 7 büyüklüğünde bir depremin olabilir

Bingöl Karlıova'da geçtiğimiz pazar günü ve dün yaşanan 5.7 ile 5.6 büyüklüğündeki iki depremde 1 vatandaşımız yaşamını yitirirken, 18 vatandaşımız da yaralanmıştı. Deprem bilimciler 7 büyüklüğünde beklenen Karlıova depreminin öne çekileceğini vurguladılar. Bu arada son sarsıntılar, olası İstanbul depremini yeniden gündeme getirdi.

İSTANBUL İÇİN RİSK YÜZDE 62

Yer bilimci deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, dün yaptığı açıklamada; 1999 depreminin üzerinden 21 yıl geçtiğini hatırlatarak, otuz yıllık deprem hareketliliği sürecinde son evreye gelindiğini ve İstanbul için risk oranının yüzde 62'ye çıktığını ifade etmişti. Prof. Dr. Görür, Karlıova depreminin küçük-orta, mesajının ise çok büyük olduğunu söylemişti.

İSTANBUL İÇİN ÇARPICI TESPİTLER

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, ise Habertürk’te katıldığı programda, 10 yıl içinde İstanbul'da 7 büyüklüğünde bir deprem olabileceğini belirtti. Biz de kendisine olası İstanbul depreminin nerede olacağından ortaya çıkacak bilançoya kadar birçok soru yönelttik. İşte o soruların yanıtları.

DÜNYANIN GÖZÜ MARMARA VE KAF'TA

"İstanbul'da, hocalarımızın, 1999 depreminin ardından 2004 yılına kadar yaptığı sismik araştırmaları ve Marmara'nın depremselliği üzerine gerçekleştirilen uluslar arası çalışmaları incelediğimizde, İstanbul için riskin oluştuğunu bilim insanları olarak görüyoruz. Dahası, dünyada birçok bilim insanı da Marmara ve Kuzey Anadolu Fayı (KAF) üzerine çalışmalar yapıp paylaşıyor. Başka bir ifadeyle yer bilimcilerin, dünyanın gözünün Marmara'da olduğunu belirtmek yanlış olmaz.

KUMBURGAZ SEGMENTİ 7.4 ÜRETEBİLİR

Kuzey Anadolu Fayı (KAF),1939 yılından itibaren batıya doğru kırıla kırıla geliyor. 1941'de, 1943'te, 1950'lerde ve en son 1999 yılında kırılıyor. Marmara'da Kumburgaz segmenti, 250 yılda bir deprem üretiyor ve son kırılması 1766 yılı. Kumburgaz segmenti, Bingöl Yedisu Fayı gibi süresini doldurmuş durumda. Burada fayın üretebileceği depremin büyüklüğü ise 7.4 olarak öngörülüyor. Burada yaşanabilecek olası bir depreme ilişkin yapılan similasyonlarda ise can kaybının milyonu geçebileceği yine kaynaklarda yer alıyor.

TÜRKİYE'DE 16 SİSMİK BOŞLUK VAR

Kırılma zamanı gelen ancak kırılmayan fay hattı, "sismik boşluk" oluşturur. Şu an Türkiye'de 7'nin üzerinde deprem üretebilecek 16 sismik boşluk bulunuyor. Yurdun tamamında İzmir'de, Balıkesir'de, Aydın'da, Muğla'da, Erzincan'da, Bingöl'de ve daha birçok kentimizde böyle bir risk zaten her zaman var. Türkiye'de aktif fay hattı sayısı 500'ü buluyor ve biz bu fay hatlarının 100 kadarını çalışabilmiş durumdayız.

ERKEN UYARI SİSTEMİ 8-10 SANİYE KAZANDIRIYOR

İstanbul, erken uyarı sistemi olan tek ilimiz. Yani P Dalgası, 'Ben depremim geliyorum' diyor ve asıl deprem olan S Dalgası gelene kadar 8-10 saniye kazanabiliyoruz. Bu süre zarfında da metro, doğalgaz gibi sistemler otomatik olarak kitleniyor. Hareket halinde depremin yıkıcı etkisi artacağı için erken uyarı sistemi İstanbul için çok önemli bir önlem.

İSTANBUL'DA FAY ŞEHRİN ORTASINDAN GEÇMİYOR

Ayrıca İstanbul'un şöyle bir özelliği daha var; fay hattı karadan geçmiyor. Üzerinde çalışılan hatların denizden geçmesi yerleşim birimleri için önemli. İzmir, Balıkesir, Muğla, Erzincan gibi kentlerimizde fay hattı şehrin tam ortasından geçiyor. Deprem sırasında buralar yerin yırtılacağı yerler. Birçok ülkede 'fay yasası' var ve örneğin Japonya'da fay zonunun üzerine ev inşa edemiyorsunuz. Belirli bir uzaklığa ancak inşa yapabiliyorsunuz. Bu yüzden hocalarımız da biz de 81 kent için deprem master planının mutlaka yapılması gerektiğini vurguluyoruz.

ZEMİN ÇÜRÜKSE SAĞLAMLAŞTIRILMALI

İstanbul için alınabilecek en büyük önlem sağlam bir zemine sağlam bina yapmak ya da çürük zemini sağlamlaştırdıktan sonra konut inşa etmek. Ancak yapılaşmaya dikkat ederek ve deprem kültürünü, bilincini yaratabilirsek olası depremlerden en az zararla çıkabiliriz."