"İdlib krizinin çözümünde önemli bir adım atıldı"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, cuma akşam saatlerinde, İdlib'de rejim saldırıları sonucu son olarak 2 askerin daha şehit olmasının ardından yaşanan krizi görüştü. Görüşmede iki liderin tüm anlaşmalara bağlı olduklarını belirttikleri açıklandı. Peki, bu ne anlama geliyor?

Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Eray Güçlüer, iki liderin görüşmeleri sonucunda yapılan açıklamanın Türk-Rus ilişkileri noktasındaki tüm anlaşmalar için değerlendirilebileceğini belirterek gelinen noktanın İdlib krizinin bitişi noktasında önemli bir adım olarak niteledi.

Güçlüer, "Tarafların bütün anlaşmalara bağlı olduklarını vurgulamaları, tabi bunun içinde İdlib mutabakatı da var. Tabi İdlib'de de kalmıyor. Astana süreci, yeni anayasa yazım çalışmaları, hatta daha geniş bağlamda Türk-Rus ilişkilerindeki anlaşmalar bile yorumlanabilir. Rusya eğer anlaşmalara bağlı olacaklarını açıklamışsa, bu çok önemli bir adım. Bunun sahadaki yansımalarını da bu paralelde görürsek, Türkiye-Rusya arasında İdlib krizinin çözümü noktasında önemli bir adım atılmış olur." dedi.

"REJİMİN SALDIRILARINI DURDURUP, ÇEKİLMESİ GEREKİR"

Bu görüşmenin ardından sahada sonuç ne olabilir? sorusunun yanıtını ise Güçlüer şöyle verdi:

"Bir kere İdlib mutabakatı çerçevesinde daha önce Eylül ayındaki üçlü zirve öncesinde de söylediğimiz, buradaki terörist unsurların özellikle Türkiye'nin de sözünü dinlemediği, Türkiye HTŞ'yi terör listesine almıştı, çok ciddi operasyonlar da yaptı. Fakat dışarıdan çok destek alıyorlar başta bazı körfez ülkeleri ve ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere bazı radikal unsurlar. Rusya için de tehditler. Aslında Türkiye'nin de arzu etmediği bir durum. Dolayısıyla bunların temizlenmesi sadece Türkiye üzerinden değil evet Türkiye çok ciddi bir süreç yaşamıştır, bunları minimize etme noktasında önemli adımlar atmıştır özellikle TSK destekli MİT operayonlarıyla. Dolayısıyla burada Türkiye ile Rusya'nın, Esed'in saldırması şeklinde değil de Türkiye ile Rusya'nın işbirliği şeklinde bölgede Rusya'ya tehdit olan unsurlar varsa ki mutlaka bunların istihbaratı vardır. Ortak istihbarat merkezleri kurulması, paylaşım yapılması ve ortak operasyonlar icra edilmesi şekline dönerek bölge halkının zarar görmesini önleyici bir anlayışa evrilmesi gerekir. Bu noktada tam da Türkiye ile Rusya karşı karşıya gelmişken, bu kadar olay yaşanmışken gerçekten Rusya İdlib mutabakatına bağlı kalırsa ve bunu sahada bu yönde gösterirse bunun da en önemli göstergesi hemen bu saatlerden itibaren rejimin saldırılarını durdurması, saldırıda bulunmaması ve İdlib mutabakatında belirlenen Türk gözlem noktalarının yani M5 karayolu ile gözlem noktaları arasındaki şu ana kadar geldiği bölgelerden çekilmesi gerekir. Burada İdlib mutabakatında belirtilen silahsızlandırılma, merkezi yönetimlerin oluşturulması."

"RUSYA'NIN DAVRANIŞ BİÇİMİNDE ÇOK CİDDİ SORUN VAR"

Türkiye ile Rusya arasında teröristlerin kimler olduğu konusunda bir anlaşmazlık bulunmadığının altını çizen Eray Güçlüer, "Rusya'nın davranış biçiminde çok ciddi sorun var. Bu teröristlerin minamilize edilmesi, etkisizleştirilmesi noktasında Türkiye ile Rusya'nın birlikte çalışması, birlikte hareket etmesi yönünde bir takım faaliyetleri görürsek evet Türkiye ile Rusya arasındaki İdlib krizinin aşıldığı konusunda bir kanaatimiz olacaktır. Tabi Rusya hangi Rusya ve bu anlamda sahada böyle bir gerçeklik olacak mı? Şu an ki söyleme uygun bir hareket üretilecek mi onu göreceğiz.

BARIŞ PINARI HAREKAT BÖLGESİ DE BAĞLILIK KAPSAMINDA MI?

Eray Güçlüer, anlaşmalara bağlılık noktasında sözü Barış Pınarı Harekat Bölgesi'nde Rusya'nın tutmadığı sözlere getirerek şunları söydi:

"Tabi şunu da vurgulamamız lazım. Taraflar bütün anlaşmalara bağlılıklarını belirtiyorlar bu önemli bir cümle. Yani işin bir ucu da Kamışlı'dan Ayn el Arab'a kadar uzanan Barış Pınarı Harekat bölgesi. Yani burada da aynı şekilde demekki bugüne kadar Rusya'nın teröristleri temizleyeceğiz noktasındaki yükümlülüğünü yerine getirmediğini görüyoruz. O zaman Rusya'nın burada da bir inisiyatif alarak Türkiye ile varılan özellikle Kamışlı ile Ayn el Arab arasındaki Barış Pınarı Harekat alanındaki teröristlerin temizlenmesi noktasında yükümlülüğünü yerine getirmesi yönünde de bütün anlaşmalar dendiğine göre bunu da almamız lazım. İkisini birlikte düşünürsek o zaman Suriye bağlamında önemli bir uzlaşmanın da aslında olacağını ifade edelim."