İlaç sanayinde dev adım! TÜBİTAK’tan kansere yerli ilaç üretecek pilot tesis

Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), yerli ilaç sanayine güç katacak önemli bir projeye imza atıyor. Buna göre TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) bünyesinde biyoteknolojik ilaç ve aşı ürünlerinin pilot ölçekte üretilmesi amacıyla Medikal Biyoteknoloji Araştırma Merkezi (MEDİBİYO) kuruldu.

 
TÜBİTAK’tan alınan bilgiye göre, kurumun MAM Yaşam Bilimleri birimi, özellikle biyokimya, moleküler biyoloji gibi temel alanlardaki bilgi birikimini, aşı, ilaç, hastalık tanı ve tedavisi gibi birçok uygulama alanına aktarmada kritik önem taşıyor.
Türkiye’nin bu alandaki ihtiyacı doğrultusunda TÜBİTAK önderliğinde araştırma altyapılarının kurulması ve ürüne yönelik projelerin geliştirilmesinde 2014’ten bugüne önemli ivme oluşturuldu.
 
Özellikle biyoteknolojik ilaç geliştirme ve üretiminde TÜBİTAK ve MAM öncülüğünde, ilaç endüstrisiyle ortak olarak hücreden ilaca ilk biyobenzer ilaç projesi geçen yıl tamamlandı.
 
Bu kapsamda Türkiye’de örnek olacak, öncelikle küçük ölçek üretimi destekleyecek İyi Üretim Uygulamaları (GMP) alımına hazır bir alan kuruldu. TÜBİTAK MAM Gebze Kampüsü’nde, Türkiye’deki birçok sanayi kuruluşuna destek verebilecek nitelikte biyoteknolojik ilaç ve aşı ürünlerinin GMP koşullarına uygun, pilot ölçekte üretim kapasitesine sahip ‘MEDİBİYO’ tesisi faaliyete hazır hale getirildi.
 
 Şu anda öncül altyapıya sahip merkez, biyoteknolojik ilaç üretimi için sektöre hizmet vermeyi planlıyor. Tesiste üretime, endüstrinin ve ilaç firmalarının talepleri doğrultusunda geçilecek.
Türkiye’de pilot ölçekte biyoloteknolojik ilaç ve aşı geliştirme, üretim, test, kalite kontrol ve klinik öncesi araştırmaların tamamen yerli kaynaklar kullanılarak yapılabileceği yüksek teknolojili bir yer kurulması amacıyla hayata geçirilen merkezin, biyofarmasötiklerin araştırma ve endüstriyel üretim süreçleri arasında bir köprü oluşturması hedefleniyor.
 
KANSER İLAÇLARI
 
MEDİBİYO’da, kanser tedavisine yönelik ilaçlar üzerine de çalışmalar yapılacak. TÜBİTAK MAM Yaşam Bilimleri, çeşitli birimlerinde medikal biyoteknoloji alanında araştırmalar gerçekleştiriyor. Bu kapsamda 3 boyutlu biyoyazıcı teknolojisiyle kişiye özgü yara örtüsü üretimi, solid tümörlerdeki tanı ve tedaviye yönelik teranostik moleküllerin geliştirilmesi, Covid-19 ve CD19 hedefli CAR-T hücre tedavi sistemi geliştirilmesi için çalışmalar sürüyor.
 
Ayrıca, biyobelirteç temelli akciğer kanseri erken tanı ve taramayla ilaç tarama çalışmaları için 3 boyutlu akciğer kanseri modelinin geliştirilmesi hedefleniyor. 
 
YERLİLİK ORANI YÜZDE 80’DE
 
Tüketilen her 100 kutu ilacın 80’ini yurt içinde üretir hale gelen Türkiye, böylelikle yerli üretime ve istihdama da destek oluyor. Genel tüketimdeki bu performansı, ilaçların değeri bazında da yakalamak istiyor. Çünkü pahalı ilaçların ekseriyeti ithal ediliyor. İşte bunun için kanser ilaçları gibi katma değeri daha yüksek ürünleri yerelleştirmeye yönelik adımlar atılıyor. Keza yerli aşı geliştirme çalışmaları da bu kapsamda ilerliyor. TÜBİTAK’ın Gebze’de kurduğu Medikal Biyoteknoloji Araştırma Merkezi (MEDİBİYO), katma değerli ilaçları ve aşıları yerlileştirme vizyonunda ilaç sanayine mutfak görevi görecek. Yerlileştirmedeki başarı, Türkiye’nin cari açığının kapanmasına da katkı sağlayacak. 
 
ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ
 
TÜBİTAK, Türkiye’nin biyoteknoloji alanında uluslararası olarak görünürlüğüne katkıda bulunacak yeni Uluslararası Genetik Mühendisliği ve Biyoteknolji Merkezi’nin kurulması için Güney Afrika, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Asya’daki 60’tan fazla ülkenin yer aldığı konsorsiyumla oluşturulmuş Uluslararası Genetik Mühendisliği ve Teknoloji Merkezi (ICGEB) ile gerekli tüm anlaşmaları yaparak, ön çalışmalara başladı. Merkez, TÜBİTAK MAM bünyesinde çalışmalarını gerçekleştirecek.