İran'daki kriz daha ağır sonuçlara yol açabilir!

ABD'nin uyguladığı yaptırımlar İran ekonomisini alt üst etti. Petrol ve doğal gaz ihraç edemeyen Tahran yönetimi, son zamanlarda ağır ekonomik koşullarla karşı karşıya kaldı. Yaptırımlar öncesi yaklaşık günlük 2,4 milyon varil petrol ihracatı gerçekleştiren İran'ın yaptırımlar sonrası satışları 500 bin varilin altına kadar geriledi.

BİNLERCE KİŞİ SOKAĞA DÖKÜLDÜ

İran hükümetinin krizin etkisini azaltmaya yönelik aldığı 'yakıt zammı' kararıysa İran halkında büyük tepkilere yol açtı. Birçok eyalette gösteriler düzenlendi. Protestolar sırasında 8 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla gösterici gözaltına alındı. Protestoların önünü kesmek isteyen İran yönetimi, birçok eyalette internet kesintisi uyguladı.

İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkanvekili Hakkı Uygur, Yenişafak'a yaptığı değerlendirmede, ABD yaptırımlarının ülke ekonomisi için son derece ağırlaştığını hatırlatarak, "İran hükümeti uzun bir süre benzin zammından uzak durmaya çalıştı. Bu yolla enflasyonun kontrol altına alınmasını hedefleniyordu. Buna rağmen İran'da enflasyon yüzde 40'a ulaştı. Benzin temel bir ürün ve benzine zam yapıldığı zaman diğer ürünlere katıyla zam geliyor. Yüzde 50'lik benzin zammı sonrası İranlılar, diğer ürünlerde yüzde 100 zam görecek ve halkın ekonomik durumu ciddi şekilde kötüleşecek" dedi.

İRAN ÖNGÖRÜLMESİ ZOR BİR ÜLKE

'İran'daki gösteriler politik bir değişime yol açar mı?' sorusunu yanıtlayan Uygur, "Bunu konuşmak için henüz erken. Gösteriler her ne kadar çok fazla noktaya yayılmışsa da, çok geniş kapsamlı gösteriler değil. Katılımcılar birkaç yüzle sınırlı. Bizim İranlılarla ilgili söylediğimiz bir şey var. Öngörmesi zor bir ülke ve toplum. İleri dönemde farklı yerlere kayabilir ancak bunun şu an ciddi emarelerini görmüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

EKONOMİK KOŞULLAR AĞIRLAŞIYOR

İran'da yaptırımların gelecek yıl içerisinde daha da ağırlaşacağını vurgulayan Uygur, "İran ekonomisinde bu yıl yüzde 10 küçülme bekleniyor. Muhtemelen daha ağır sonuçlara yol açacak ve bu durum İran üzerindeki baskıyı artıracaktır" ifadelerini kullandı.

GÖSTERİLERDE DIŞ MÜDAHALE VAR MI?

"İran nüfuz alanı olarak bilinen Lübnan ve Irak'tan sonra gösterilerin İran'a sıçramasının ne anlama geliyor?" sorusuna ise Uygur, şunları söyledi:

"İran, Lübnan ve Irak'taki gösteriler lokal temelleri var. Irak'taki durum malum 16 yıldır işleyen bir sistem kurulmadı. En basit elektrik, su ve hastane gibi ihtiyaçlar karşılanamıyor. Bu insanların sokaklara çıkıp, gösteri düzenlemesinden daha doğal bir şey yok. Birileri bu insanları yönlendirmeye çalışıyor mu? Siyaset dünyasında yaşıyoruz. Herkes her şeyden faydalanmaya çalışıyor. Bence ana etken dış müdahaleler değil."

TÜRKİYE'NİN DURUMA BAKIŞI

İran, Irak ve Lübnan'daki gösterilere karşı Türkiye'den gelen tepkileri değerlendiren Uygur, "Türkiye arka planda ilgili devlet muhataplarına 'bu tepkiyi azaltacak adımları atın' tarzı söylemler kullanıyor olabilir ancak kamuoyuna daha ortada söylemler kullanıyor. Türkiye çok taraf görünmek istemiyor. Irak'taki gösteriler son derece barışçıl ama yarın tamamen başka yöne kayabilir. Zira Irak, özellikle İran, ABD ve Suudi Arabistan arasında çok ciddi güç mücadelesinin olduğu bir ülke" diye konuştu.