İyi hal indirimi nedir? Hangi hallerde uygulanır?

İyi hal indirimi nedir sorusunun yanıtı araştırılıyor. Sanığın mahkeme salonunda takım elbise giymesi bile iyi hal indirimine girer mi diye araştıranlar detaylar haberimizde öğrenebilir. Peki İyi hal indirimi hangi hallerde uygulanır?

İYİ HAL İNDİRİMİ NEDİR? HANGİ HALLERDE UYGULANIR?

İyi hal indirimi için yasa ile belirlenen kriterler:
Failin Geçmişi
Sosyal İlişkileri
Fiilden Sonraki Davranışları
Yargılama Sürecindeki Davranışları
Cezanın failin geleceği üzerindeki etkileri’dir.

İyi hal indirimi için yasa ile belirlenen bu kriterler, son derece geniş, yoruma açık ve esnektir. Failin hal ve tutumu, sosyal ilişkileri ve geleceğine ilişkin bu değerlendirmenin öznel bir nitelik taşıması, hakimin oluşan kanaate göre bir sonuca varması söz konusudur. Kaldı ki yasa açıkça iyi hal indirimini takdiri indirim olarak tanımamıştır. Kanun koyucu zaman zaman davaya bakan hakime takdir yetkisi tanımaktadır; ancak hakimin takdir yetkisini hukuka ve hakkaniyete uygun kullanması zorunludur.

Takdiri indirimi (iyi hal indirimi) uygulayacak hakim de yasa ile tanınan takdir hakkını hukuka ve hakkaniyete uygun biçimde kullanmalıdır.

Takdiri (iyi hal )indirimini düzenleyen TCK’nun 62. Maddesinin gerekçesinde,

“Yaşamın karmaşık ve değişik koşulları ve halleri, durumları kapsaması ve dolayısıyla suçların birbirine göre çok farklı neden, saik ve amaçlarla işlenebilmesi dolayısıyla hukuku, yaşamın zorunluluklarına uydurabilmek için takdiri hafifletici nedenler kurumunun kabul edildiği bilinmektedir. Bunun, yukarıda belirtilenler dışında, diğer bir takım işlevlerinin de varlığı nedeniyle dünyanın bütün hukuk sistemleri, hakime maddede belirtilen yetkiyi vermiştir. Bu kurum kabul olunmadığında ceza adaleti sosyal gerçeklerden kopuk ve soyut bir nitelik alır. Hakimin, maddede belirtilen yetkisini, maddede belirtilen amacı doğrultusunda kullanması, elbette ki, gereklidir ve bu gerekten ayrıldığı takdirde üst mahkemelerin kontrol yetkisi, elbette ki, vardır.” Denmektedir.

Belirtmek gerekir ki; cezalandırma birçok amaç taşır. Ceza hukuku; toplum barışını korumak, kamu düzeni ve güvenliğini korumak, suç işlenmesini önlemek, suç işleyen kimsenin ıslahı, temel hak ve özgürlüklerin korunması gibi bir çok amaç arasında bir denge kurarak, toplumsal gelişmeye katkıda bulunmayı hedefler. İyi hal indirimi ise çoğunlukla , Ceza Hukuku’nun ıslah amacı ile açıklanmaktadır. İyi hal indirimine ilişkin farklı yaklaşımlar bulunmakla birlikte, tüm bu amaçların hukuk ve hakkaniyet çerçevesinde değerlendirilmesi ve amaçlar arasında denge kurularak karara varılması gerektiği muhakkaktır. (İyi hal indirimi hakkındaki Yargıtay kararlarına ilişkin bir değerlendirme için, “iyi hal indirimine ilişkin Yargıtay kararları” yazımızı okuyabilirsiniz.)

İyi hal indirimi takdiri bir indirimdir ,uygulanması zorunlu değildir.Yerel mahkeme takdir hakkını kullanıp kullanmamakta serbesttir.Takdir yetkisini kullanan hakim, hukuk ve hakkaniyet çerçevesinde karar vermekle yükümlü olup keyfi davranamayacaktır.

Kaynak:libertyhukuk