KALP KRİZİ RİSKİNİ ÖNGÖREBİLİR MİYİZ?

Tüm dünyada ve ülkemizde en sık ölüm sebebi olan kalp damar hastalıkları, yıllar içinde giderek artmaktadır. Hayati risk taşıyan kalbimiz, doğuştan sorun oluşabilecek bazı sebeplerden ya da zararlı alışkanlıklar, yaşam tarzı gibi nedenlerle de bozulur. Vücudumuza gerekli oksijen ve besin maddelerini sağlayan kalbimiz, bunun gibi nedenlerle bu görevini yerine getiremediğinde bizzat kendinde veya diğer organlarda bir takım bozukluklara sebep olur. Kalbi besleyen damarlarda, ya da kalbin hiç beklenmedik bir yerinde oluşan küçük bir sorun, ya da damarların aniden tıkanması sonucu kalp krizi yaşanabilir.

Kalp hastalıklarına neden olan risk faktörleri nelerdir? Kalp krizi riskini önceden öngörebilir miyiz? Kalp krizi riski nasıl azaltılır? Kalp hastalıklarından ve damar tıkanıklarından nasıl korunuruz? Kalp sağlığını korumak için hangi egzersizleri yapmalıyız? Kolesterolün kalp ve damar sağlığına etkileri nelerdir? gibi sıklıkla merak edilen soruların cevabını SuperHaber YouTube kanalında veren Uzm. Dr. Hasan Ali Barman, kalp ve damar sağlığı hakkında önemli ayrıntılara dikkat çekti.

“İKİ RİSK SÖZ KONUSU”

Kalp hastalıklarına sebebiyet veren risk faktörlerini anlatan Uzm. Barman, “Kalp hastalıklarını artıran iki risk söz konusu. Değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri olarak ikiye ayrılır. Değiştirilemeyen risk faktörleri, yaş, cinsiyet ve kalıtımsal özellik genetik özelliğimizdir. Yaşla beraber kap hastalığı ve kalp krizi riski, belirgin ölçüde artıyor. Cinsiyet olarak, erkek bireylerde kadınlara göre kalp krizi riski daha sık görülüyor, menapoz dönemine kadar. Menapoz döneminden sonra bu risk eşitleniyor. Yine birinci derece akrabalarında kardiyovasküler hastalıklar yani kalp hastalığı olan bireylerde kalp hastalıkları belirgin ölçülerde bu bireylerde artıyor. Daha önemli olan değiştirilebilir risk faktörleri ise, sigara, obezite, yüksek kolesterol düzeyi, egzersiz ve hipertansiyon gibi bir takım risk faktörlerini içeriyor. Sigara, solunum yolu hastalıklarını tetiklediğini artık hepimiz biliyoruz. Sigaranın kalp ve damar hastalıkları üzerinde belirgin olumsuz etkilere sebebiyet verdiğini bilmekte fayda var. Kalp krizi ve inme riskini belirgin ölçüde artıyor. Aklınıza gelebilecek tüm kalp hastalıklarının sigaraya bağlı arttığını söylemek mümkün. Eğer bir hasta erken yaşta kalp krizi geçiriyorsa, bunun en sık sebebi sigara olabiliyor. Ailesel yatkınlık, ailesel kalp krizi de genç bireylerde daha sık görülüyor. İkinci olarak obeziteden bahsetmek istiyorum. Vücut kitle indeksiniz 30’un üzerindeyse, erkeklerde bel çevreniz 102’nin üstünde kadınlarda 88’in üzerindeyse bu bireylerde kalp hastalığı riski belirgin ölçüde artırıyor. Kolesterol yüksekliği de belirgin şekilde kalp krizi riskini artıran durumlardan biri.” ifadelerini kullandı.

“YÜKSEK KOLESTEROL, DAMAR TIKANIKLIĞINA YOL AÇAR”

Kolesterolün kalp damar sağlığı üzerindeki etkilerine değinen uzman doktor, “Özellikle LDL kolesterol yükseldiği zaman direk olarak damarlarda plaklanmaya, damar tıkanıklıklarına sebebiyet veriyor. LDL kolesterol yüksekliği kadar önemli olan bir diğer husus ise, trigliserit kolesterolün yüksek olması ve iyi kolesterol denilen HDL’nin düşük olması. HDL kolesterol erkeklerde 40’ın altındaysa, kadınlarda da 50’nin altındaysa kalp krizi riski artar. Henüz HDL kolesterolü yükseltecek bir ilaç söz konusu değil. Ancak HDL kolesterolü egzersiz ve sporla yükseltmek mümkün. Trigliserit kolesterol dediğimiz daha çok dışarıdan almış olduğumuz besinlerle ilişkili kolestrol türünü gösteriyor. Özellikle beslenmemize dikkat edersek bu trigliserit kolesterolü de düşürme imkanı mevcut. Henüz diyabetik olmayan, bozulmuş açlık glikozu dediğimiz, henüz tam diyabet tanısı konmayan, halk arasında gizli şeker, şeker başlangıcı diyenler var bu bireylerde de kalp krizi riski belirgin şeklinde artıyor. Kadınlar, menapoz öncesi dönemde erkeklere göre daha şanslılar, çünkü kalp krizi riski daha az görülüyor. Bir kadın erken menapoza giriyorsa, kalp krizi riskinin bir erkekle eşitlendiğini ve kalp krizi riskinin bu bireylerde artmış olduğunu gösteriyor. O nedenle erken menapoza giren kadınlarda, kalp krizi artıyor.“ dedi.

“SİGARAYI TAMAMEN BIRAKIN"

Kalp hastalıklarından ve damar tıkanıklarından korunmanın kurallarına önemle dikkat çeken Barman, “Yaşam tarzı değişikliklerini mutlaka hayatımıza düzenli olarak uygulamak gerekiyor. Yaşam tarzı değişikliğini, bir yaşam tarzı haline getirmek gerekiyor. Bir birey yaşam tarzı değişikliğine başlayacaksa öncelikli olarak sigarayı tamamen bırakması gerekiyor. Sigara, başta akciğer olmak üzere, kalp hastalığı, inme gibi birçok hastalığa sebebiyet vererek bunların risklerini önemli ölçüde arttırıyor. Diyet çok önemli. Bireyin ideal kiloya gelebilmesi için diyet ve egzersizi mutlaka yapmak gerekiyor. İdeal kiloyu, vücut kitle endeksimizin 25’in altında olacağı şekide kiloyu ideal kiloya getirmek gerekiyor. İdeal kiloda olanlarda ölçülü olarak meyve tüketilmeli. Meyveyi belli bir miktarda tüketelim ama aşırıya kaçmayalım. Aşırı meyve tüketimi obeziteye sebebiyet verebilir. Tuz tüketimini azaltmak gerekiyor. İdeali günde 3 gramın altında olacak şeklinde alınmalı. 6 gramın altında tutmakta fayda var, ideali ama 3 gramın altıdır. Doymuş yağ yerine, doymamış yağ asitlerini kullanmak gerekiyor. Haftada en az 2 kez balık tüketmek gerekiyor. Alkol tüketimini bırakmak gerekiyor. Fiziksel aktiviteyi mutlaka arttırmak gerekiyor. Fiziksel aktiviteyi arttırdığınızda, bunu tüm dünyada uygulayabilirsek tüm dünyadaki kalp krizi riskini %6 azaltabiliyoruz. Fiziksel aktiviteye bağlı kalp krizi riskini 2 nedenle azaltıyoruz. Birincisi fiziksel aktivite, egzersizler hipertansiyonda %20 azalmaya neden olur. İkinci olarakta lipit parametreDE kolesterol düzeyinde %19 azalmaya neden olur. Egzersizin iki yönden faydası söz konusu. Bir, tansiyonu kontrol altına alıyoruz. İki, kolesterolü egzersizle düşürmüş oluyoruz. O nedenle çok önemli.” sözlerini belirtti.

EGZERSİZLER KALBİ KORUR MU?

Egzersizlerin kalp sağlığını koruduğunun altını çizen Uzm. Dr. Hasan Ali Barman, “Avrupa Kardiyoloji Cemiyeti’nin kalp hastalıklarından korunmada önermiş olduğu 3 tür egzersiz söz konusu. Birincisi yürüyüş, tempolu yürüyüş olması gerekiyor. Biraz kalbi yoracak tarzda olmalı, yürürken kalp hızının bir miktar artması gerekiyor. Çok yavaş olmaması lazım. İkincisi, bisiklet egzersizi öneriliyor. Evde yapılabilen bisikletler de olabilir. Üçüncüsü, yüzme öneriliyor. Tüm bu egzersizleri haftada en az 4 ya da 5 gün, 40-45 dakika yapmakta fayda var.” ifadelerini söyledi.

KALP KRİZİ RİSKİ HESAPLANIR MI?

10 yıl içinde kalp krizi geçirme riskinin ölçülebildiğini belirten Uzm. Dr. Barman, "Tüm ülkelerde, ülkelerdeki popülasyona göre özel geliştirilmiş skorlama sistemleri mevcut. Türk Kardiyoloji Derneği’nin özellikle TÜİK verilerine göre hesaplamış olduğu bir sistem söz konusu. Burada bazı parametreler var. Bu parametreler, öncelikli olarak bireyleri kadın ve erkek olarak ikiye ayırıyor. Burada çok önemli olan husus ise, sigara içenler ve içmeyenler olarak ikiye ayrılması. Yeşil olan, en az riski olan grup. Yeşilden renk koyulaştıkça önce sarıya, sonra koyu sarıya, sonra kırmızıya ve daha sonra daha koyu kırmızıya ve sonrasında da siyaha doğru gittikçe bu 10 yıl içinde kalp krizi geçirme riskinizi gösteren bir skorlama sistemi. Aile hekimimize gittiğiniz zaman online olarak hesaplanıyor. Burada baktığımız parametreler bireyin sigara içip içmemesi, kan basıncı, kolesterol düzeyi ve hastanın yaşıyla birlikte hastanın 10 yıllık kardiyovasküler yani kalp krizi riskini bu skorlama sistemiyle hesaplamak mümkün. Tekrar tekrar sigaranın bu skorlama sistemini ne kadar etkilediğini ve kalp krizi riskini ne kadar çok arttırdığını görmekte fayda var. Sigara akciğerleri etkiliyor ama akciğerleri etkilediğinden daha fazlasını damarları etkileyerek, kalp krizi ve inmeye sebebiyet veriyor. Kalp hastalıklarından korunmak için sigarayı bırakın." şeklinde konuştu.

Uzm. Dr. Hasan Ali Barman'ın açıklamalarının tamamı SuperHaber YouTube kanalında yayında...

YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLMAYI UNUTMAYIN!