beyin kanaması

Beyin kanamasına en sık hipertansiyon, beynin doğuştan damar bozuklukları, Anevrizma ve arteriovenöz malformasyon (AVM-damarların bir çeşit yapısal bozukluğu), beyin tümörleri, kan sulandırıcı maddeler, kafa travmaları, gençlerde amfetamin ve kokain kullanımı sebep olur.

Subaraknoid Kanama

Özellikle beyin damarlarında anevrizma kanamaları bu tipte kanamalar olup, genellikle bir kalp hastalığı nedeniyle kan sulandırıcı ilaçlar kullanması gereken, nispeten yaşlı kişilerde görülür. Oldukça şiddetli ve ani başlangıçlı, genel olarak hastalar tarafından “hayatımda yaşadığım en şiddetlisi” olarak tanımlanan bir baş ağrısı en önemli belirtisidir.

Subdural Kanama

Özellikle kafa travmaları nedeniyle meydana gelen subdural kanamalar, beynin zarları arasında adeta asılı şekilde bulunan “köprü toplardamarlar”ın yırtılması veya kopmasıyla oluşur. Bu damarlardaki basınç nispeten düşük olduğu için belirtileri olaydan iki dakika ila iki hafta arasında dahi ortaya çıkabilmektedir.

Epidural Kanama

Bu tür kanamalar tipik olarak temporal kemik adı verilen, kafatasının yanlarını oluşturan kemiklerin kırıkları nedeniyle, hemen bu kemiğin altında seyreden bir atardamarın yırtılması nedeniyle oluşur. En belirgin özelliği bilinç kaybını takiben, hastanın bilincinin bir dönem açılması ve sonra tekrar kaybolmasıdır. Bu döneme lucid interval, yani “aydınlık dönem” adı verilir.

Nedenleri

Beyin kanaması riskini artıran hastalıklar ve diğer yaygın nedenler şunlardır:

YüksekTansiyon

Beyin kanamasının en sık nedeni olan kronik yüksek tansiyon, damar duvarlarını zayıflatarak kanamalara neden olabilir.

Anevrizma

Damarın zayıf bir bölgesinin kan basıncı sebebiyle şişerek bir baloncuk oluşturmasıdır. Kimi anevrizmalar, henüz patlamadan, komşuluklarındaki hassas bölgeler nedeniyle göz kapağında düşüklük, görme kusurları gibi belirtilere neden olabilmektedir. Anevrizmalar patladığında ise beyin kanaması meydana gelir.

Kafa Travmaları

Özellikle trafik kazaları ve yüksekten düşme ile kafaya alınan darbeler sonrasında görülür.

Kan Damarı Anomalileri (Arteriyovenöz Malformasyonlar -AVM'ler)

Beynin içindeki ve çevresindeki kan damarlarındaki doğumsal olarak gelişen kimi zayıflıklar ve yanlış bağlantıları ifade eder, kanamaya neden olabilir.

Amiloid Anjiyopati

Bazen yaşlanma ve yüksek tansiyon ile ortaya çıkan kan damarı duvarlarının anormalisidir. Büyük bir kanamadan önce çok küçük, fark edilmez kanamalara neden olabilir.

Kanama Bozuklukları

Hemofili gibi kimi pıhtılaşma bozuklukları beyinde meydana gelebilecek mikro kanamaların kendi kendine durmasına engel olarak daha büyük kanamalara neden olabilirler.

Beyin Tümörleri

Beyinde meydana gelen tümörler de beyin kanamasına yol açabilir.
Belirtiler
Beyin kanamasının belirtileri her kişide farklı olabilir. Belirtiler kanamanın beyindeki yerine, şiddetine ve etkilenen doku miktarına bağlıdırlar. Semptomlar aniden veya zamanla gelişebilir. Aşamalı olarak kötüleşebilir veya aniden ortaya çıkabilirler.

Hafif bilinç bulanıklığı, sersemlik halinden koma haline değişen bilinç bozukluğu hali
Şiddetli baş ağrısı
Bulantı
Kusma
Baş dönmesi
Epilepsi nöbeti atağı
Kanamanın etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak beyin fonksiyonlarında bozukluklar
Beyin kanamasını her zaman önceden anlamak mümkün değildir. Beynin kanamadan etkilenen bölgesine göre konuşmada bozukluk, kol ve bacakta kasılmalar, bilinç kaybı, sağ ya da sol tarafta uyuşma veya kuvvet kaybı ya da felç olabilir.

Tanı Yöntemleri

Beyin kanamasında en kıymetli inceleme beyin tomografisi olarak değerlendirilir. Kanamayı en iyi ve hızlı biçimde tomografi gösterir. Tomografiler, muayene esnasında tespit edilen belirti ve bulguların bir kanamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığını ayırt etmenin yanı sıra, eğer kanama varsa, bunun çeşidine de karar vermekte kullanılabilmektedir. Ayrıca tomografilerden sonra bilgisayarlı anjiyografi, MR, MR anjiyografi gibi tetkikler sayesinde altta yatan sebep öğrenilebilir.
Tedavi Yöntemleri
Beyin kanaması acil müdahale gerektiren bir durumdur. Ölüm riskinin fazla olması, inme gibi durumlara yol açabilmesi ve beynin etkilendiği bölgeye göre, konuşma, hareket, görme kayıplarına yol açabildiği için belirtilere dikkat edip acil servise başvurmak gereklidir.

Kanamaların özelliklerine, çeşidine, boyutuna ve hastanın durumuna göre tedavi seçenekleri çeşitlenmektedir.

Kimi hastalarda gözlem altında takip daha uygunken, kimi hastalarda anjiografik yöntemlerle tedaviler ön plana çıkmakta, bazı hastalarda ise cerrahi tedaviler kullanılabilmektedir.

Bunların yanı sıra beyin ödemini gidermeye yönelik ilaçlar ve epilepsi engelleyici ilaçlar da tedavide kullanılabilmektedir.

İyileşme Süreci

Beyin kanamasının büyüklüğüne bağlı olarak ve yaptığı hasar soncu, konuşma bozuklukları, solunum bozuklukları, kuvvetsizlik ve koma olabileceği gibi küçük kanamalarda hiçbir hasar bırakmadan da iyileşme görülebilir.

Özellikle kanama sonrasında hasar görülen hastaların iyileşme sürecinde desteğe ihtiyacı vardır, beynin zarar gördüğü bölgeye göre çeşitli işlevlerde kalıcı bir takım engellere de yol açabilir. Bu gibi durumlarda fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci büyük önem taşımakla beraber hastaya verilecek sosyal destek de tedavinin bir parçası olarak düşünülmelidir.

Beyin Kanaması Sonrası

Tansiyonunuzu kontrol altında tutun: Daha önce beyin kanaması geçiren kişinin ne tür bir beyin kanaması geçirdiği önemlidir. Hipertansiyona bağlı bir kanama ise bundan sonraki yaşamında tansiyon ilaçlarını düzenli alması, sık kontrolde olması ve tansiyonu kontrol altına alması gerekir.

Kafa Travmalarından Korunmak Önemlidir

Araç içi seyahatlerde mutlaka emniyet kemeri kullanın, motorsiklet ve bisiklet sürerken kask kullanmayı ihmal etmeyin.

Sigara içmeyin: Sigara kullanımı hem kan basıncını arttırması hem de damar yapısına verdiği zararlardan ötürü beyin kanamaları için önemli bir risk faktörüdür. Bunun yanı sıra aşırı alkol kullanımı da benzeri etkilere sahiptir ve beyin kanamaları için risk oluşturur.