çömlek

ÇÖMLEK NEDİR?

Çömlek, genellikle killi, yumuşak topraktan yapılıp bir fırında pişirilmek suretiyle üretilen mutfak aracı ya da pişirme kabı.

Çömlekçilik; Toprak işlerinde çömlekler, seramik ve çinilerimizin çok önemli bir yeri vardır. Çözülmüş çamurdan yapılmış toprak tencere ve benzeri ürünlere çömlek denir.

Çömlekçilik Anadolu’da çok eskiden beri yapılagelmiş el sanatlarından biridir. Çamur kolaylıkla elde edilen ham maddelerin en eski ve yararlı olanıdır. Çamur daha yumuşakken kırılmadan biçimlendirilebilir. Yumuşak ve yoğrulabilir hâlde bulunan toprağa çeşitli teknikler uygulanarak değişik biçimler verilebilir. Özlü çamurdan elle veya çömlekçi çarkından geçirilerek çeşitli ölçülerdeki kalıplara dökülüp biçimlendirilen ve fırında pişirilerek sırlanan veya sırlanmadan yapılan toprak çanak, çömlek, testi, vazo, küp vb. yapma sanatıdır.

Çömlekçilikte çeşit ve biçim, yapılış yöntemi ile kullanılan ham maddeye bağlıdır. Çömlekleri elle biçimlendirirken yuvarlak bir taş veya kırık bir çömlek parçası üzerinde döndürmek, eskiden bir torna işlevi görürken, bilinen çömlekçi tornası, torna tablasının bir mil üzerine tespit edilip döndürülmesi sonunda kullanılmaya başlanılmıştır.

Günümüzde fonksiyonel yapısı kaybolmaya başlayan, ancak yeni kullanım alanlarında değerlendirilen çömlekçilik sanatı birkaç yöremizde az sayıda ustayla devam etmektedir.