Turkcell
Turkcell, 28 Şubat 1994 tarihinde kurulmuş İstanbul, Türkiye
merkezli mobil ses ve veri iletişimine dayalı hizmetler sunan cep
telefonu operatörüdür. Cep telefonu işletim protokolü olan Global
System for Mobile Communications ya da kısa şekilde GSM hizmetleri
vermektedir. 2G ve 3G alanlarında faaliyet gösteren Turkcell,
Türkiye'deki tamamı kendisine ait ana kuruluşunun yanı sıra
Azerbaycan, Kazakistan, Moldova ve Gürcistan ülkelerinde %41.45
oranında hissesine sahip olduğu Fintur şirketi aracılığı ile, 1999
yılından bu yana KKTC'de tamamı Turkcell iştiraki olan KKTCell ile
2011 yılından bu yana Turkcell Europe iştiraki ile Almanya'da, 2005
yılı Şubat ayında %55 hissesine sahip olduğu Astelit şirketi ile
Ukrayna'da ve Belarus'ta 2008 yılında %80 oranında hissesine sahip
olduğu BeST şirketi ile mobil alanda toplam dokuz ülkede faaliyet
göstermektedir.
Turkcell, bu ülkelerin yanı sıra GPRS dolaşım alanını dünya
genelinde 165 ülke ile yaptığı anlaşmalar sayesinde genişletmiştir.
2008 yılı Eylül ayı itibariyle dünya genelinde 201 ülkede toplam
605 cep telefonu operatörü ile uluslararası dolaşım anlaşması
bulunmaktadır. 2013 yılı itibariyle Türkiye'de cep telefonu
kullanıcılarının %51'inin kullandığı operatör olan Turkcell, bu
bakımdan alanında liderdir.
Turkcell ve Türkiye'de GSM lisansı tarihçesi
28 Şubat 1994 tarihinde kurulmuş olmasına karşın, Türkiye'de 1993
yılının Temmuz ayında Turkcell, Telsim (günümüzde Vodafone) ve Türk
Telekom arasında GSM 900 anlaşması imzalamasıyla birlikte mobil
hizmetleri başlamıştır. Türkiye'de cep telefonu ile ilk görüşme ise
24 Şubat 1994 tarihinde yapılmıştır. Turkcel, Telsim ile birlikte
daha sonra 27 Nisan 1998 tarihinde 500 milyon dolar karşılığında 25
yıl süreli olarak GSM 900 işletme lisansı almaya hak
kazanmıştır.
1Mart 2000 tarihinde ise GSM 1800 adı verilen lisansın ihale
şartları açıklanmıştır. Verilen iki lisanstan birisi Telecom İtalia
ve İş Bankası ortaklığı ile oluşan İş-Tim isimli şirkete, diğer
lisans ise Türk Telekom'a verilmiştir. İş-Tim bu satış için toplam
2,5 milyar dolar lisans bedeli ödedi. Yavaş hızda süren ihalenin
hızlanmasına ise 1999 yılı Ağustos ayında yaşanan deprem neden
olmuştur. Depremin ardından yakınlarını telefon ile aramak
isteyenler, şebekelerin yoğun olmasından dolayı ulaşamamışlar ve bu
durum STK'ların protestoları ile sonuçlanmıştır. Türk Telekom bu
tarihten sonra 2001 yılında Aycell markası ile cep telefonu
operatörlüğüne başlamıştır. 2004 yılı Şubat ayında ise İş-Tim ve
Aycell birleşme yoluna gitmiştir. Bu kapsamda, şirketin %40'ı
Telecom İtalia Mobile'a, %40'ı Türk Telekom'a ve %20'si ise İş
Bankasına ait hale gelmiştir. Şirketin adı da değiştirilerek
TT&TIM adını almıştır. TT&TIM şirketi Avea markası adı
altında bu tarihten sonra faaliyet göstermeye başlamıştır.
2004 yılı Şubat ayında, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu kısa adıyla
TMSF tarafından Telsim şirketine el konulmuştur. 2004 yılı Kasım
ayında, Özelleştirme İdaresi TT&TIM'daki Türk Telekom'a ait %40
hissenin %55'inin blok satışı yoluyla özelleştirileceğini
açıklamıştır. Telsim'in satışı 2005 yılı Ağustos ayında ihalede en
yüksek fiyatı veren Vodafone şirketine 4.55 milyar dolar
karşılığında satılmıştır. Telsim'in Vodafone'a satış işlemleri ise
24 Mayıs 2006 tarihinde tamamlanmıştır. Türk Telekom'un %55
oranında hissesinin satışını ise 5 yılda ödenmek şartıyla, Oger
Telecom, Telecom Italia ve BT Consult şirketlerinden oluşan Oger
Telecom Konsorsiyum kazanmıştır. Bu satış işlemi ise 15 Kasım 2005
tarihinde tamamlanmıştır. Fakat daha sonra Telecom Italia 2006
yılında Avea'daki %40'lık hissesini Türk Telekom'a satmış ve bu
satış işlemi de 2006 yılının Eylül ayında tamamlanmıştır.
28 Kasım 2008 tarihinde ise mobil 3G lisansı ihalesi yapılmış, bu
ihalede Turkcell üçüncü nesil A tipi, Vodafone üçüncü nesil B tipi
ve Avea ise üçüncü nesil C tipi lisansı almışlardır. Turkcell A
Tipi 3G lisansı için 358 milyon Euro ödeme yapmıştır. Üç cep
telefonu operatörü ile BTK arasında imtiyaz sözleşmesi ise 30 Nisan
2009 tarihinde imzalanmıştır. Bu lisans ise GSM operatörlerine 20
yıl süreliğine verilmiştir.
Günümüzde Türkiye'deki telekomünikasyon faaliyetleri Ulaştırma
Bakanlığı ile finansal ve idari bağımsızlığa sahip olan Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu kısa adıyla BTK tarafından, 2000
ve 2001 yıllarında değişikliğe uğrayan 406 sayılı Telgraf ve
Telefon kanunu, 2813 sayılı Telsiz Kanunu ve 3348 sayılı Ulaştırma
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunlarda bulunan
ilgili maddeleri uyarınca gerçekleştirilmektedir.
Turkcell'in iştirakleri ve geliri
Turkcell hisseleri 11 Temmuz 2000 tarihinde eş zamanlı olarak
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) yeni adıyla Borsa İstanbul
(BİST) ile New York Stock Exchange (New York Borsası) (NYSE)'de
işlem görmeye başlamıştır. Hisseler BİST'te TCELL koduyla, NYSE'de
ise TKC koduyla işlem görmektedir. Bu kapsamda, Turkcell NYSE'de
işlem gören tek Türk şirketidir.
Turkcell'in çıkarılmış sermayesi 2 milyar 200 milyon Türk Lirası
nominal değerinde ve hisse senetleri 1 Türk Lirası değerinde 2
milyar 200 milyon hisseden oluşmaktadır. Hisse senedi değerlerine
ise yatırımcı ilişkileri adresinden ulaşılabilir. Turkcell 2014
yılı itibariyle Turktell Uluslararası, Turkcell Global Bilgi,
Financell, Turktell Bilişim, A-Tel ve Fintur Holding B.V.
bölümleriyle, Turkcell Europe, BeST, Astelit, Moldcell, Geocell,
Kcell, Azercell, KKTCell, Turkcell Superonline, İnteltek, Turkcell
Teknoloji ve Global Tower iştirakleriyle hizmet vermektedir.
Şirketin 2011 yılı itibariyle 12.834 çalışanı bulunmaktadır.
Turkcell Ukrayna ve Belarus ülkelerinde life :) markasıyla faaliyet
göstermektedir. life :) GSM operatörünün 2013 yılı itibariyle
Ukrayna'daki kullanıcı sayısı 12.6 milyon olup, bu sayı pazar
payının %17'si oranına denk gelmektedir. Belarus'taki abone sayısı
ise 1.2 milyon olup, bu sayı pazar payının %10'u oranına denk
gelmektedir. Şirketin Almanya'da Turkcell Europe ile abone sayısı
400.000'dir. KKTC'de KKTCell ile yine 400.000 kadar abonesi
bulunmakta ve bu sayı pazar payının %72 oranına tekabül etmektedir.
Bu oran ve miktarların 2013 yılına ait olduğunu belirtmek
gereklidir. Yine bu yıl itibariyle Kazakistan'da Kcell ile 14.3
milyon abonesi, Azerbaycan'da Azercell ile 4.4 milyon abonesi,
Gürcistan'da Geocell ile 1.8 milyon abonesi ve Moldova'da Moldcell
ile 1 milyon abonesi bulunmaktadır.
Turkcell kapsama alanı
Turkcell'in 2013 yılı itibariyle faaliyet gösterdiği ülkelerde 71.3
milyon abonesi bulunmaktadır. Yine bu yıl itibariyle 11 milyar 408
milyon Türk Lirası gelir elde eden şirketin net kârı ise 2 milyar
330 milyon Türk Lirasıdır. Türkiye'deki abone sayısı ise 2013 yılı
itibariyle 35.2 milyon olup, pazar payı %51'dir.
Turkcell'in kapsama alanı Türkiye'de şehir merkezlerinde %100 iken,
nüfusu 3.000 veya daha fazla olan yerleşim alanlarının %97.21'i,
kırsal alanın ise %80.44'lük kesimini kapsamaktadır. 2013 yılı
itibariyle 36 bin baz istasyonu bulunmaktadır. Bu baz istasyonları
nüfusun %99.49'una 2G, %86.17'sine ise 3G erişim imkanı
sağlamaktadır. Ayrıca çift taşıyıcılı HSPA ile 43.2 Mbps hız
sunabilmektedir. Bu teknoloji ile birlikte LTE Advanced sayesinde
891.6 Mbps hız ve Turbo İnternet önceliklendirme özelliği mobil
internete ulaşmayı hızlandırmaktadır.
Turkcell kurucusu kim ve kime ait?
Turkcell'in kurucuları 1969 ile 1970 yıllarında Mersin İdman Yurdu
Spor Kulübünün de başkanlığını yapmış olan ve 2012 yılında Forbes
dergisi tarafından Türkiye'nin en zengin 16'ncı, dünyanın ise en
zengin 268'inci kişisi olan Mehmet Emin Karamehmet ile 1994 yılı
ekonomik krizinde iflas etmiş olan tekstilci Murat Vargı'dır.
Kuruluşunda şirket olarak MV Holding, Çukurova Grubu ve Sonera
Holding yer almıştır.
Günümüzde Turkcell'in %51'i Turkcell Holding A.Ş.'ye, %0.05'i
Çukurova Holding A.Ş.'ye, %13.07'si Sonera Holding B.V.'ye ait olup
%35.88'i ise halka açıktır.
Turkcell sponsorlukları
Turkcell 2002 yılından bu yana Türk Millî Futbol ve Türk Millî
Basketbol takımlarının iletişim sponsorluğunu yapmaktadır. Ayrıca
bunun yanı sıra Süper Lig'de bulunan 18 futbol takımından, 14'ünün
de sponsorluğunda görev almaktadır. 2003 yılından bu yana "Turkcell
Futbol Ödülleri" altında ödül dağıtmaktadır.
Sporun yanı sıra Turkcell, Uluslararası İstanbul Film Festivali ve
Uluslararası Caz Festivali'nin de yardımcı sponsorudur. 1999
yılından bu yana Bodrum'daki antik şehir surlarının restorasyonuna
destek vermektedir. Bu projenin son aşamasında antik bir tiyatronun
restorasyonu 2003 yılında tamamlanmıştır.
Avrupa'da önemli bir bilgi teknolojisi fuarı olan CeBIT'e 2007 yılı
itibariyle 10'uncu defa sponsor olmuştur.
2000 yılında başlattığı "Modern Türkiye'nin Modern Kızları" ana
eğitim projesi kapsamında her yıl 5.000 genç kadına eğitim bursu
vermektedir.
Ayrıca Turkcell, eğitimde nitelikli insan kaynağı oluşturma
projeleri, eğitim, kültür, sanat ve spora verdiği destekleri,
girişimciler tarafından hazırlanan örnek projeleri, kadınların
eğitimi ve ekonomiye katılımı için verdiği destek projelerini
(Kardelenler gibi), sivil toplum kuruluşları ile işbirliği
içerisinde gerçekleştirdiği çalışmaları, çalışanları için verdiği
isimle Turkcell Gönüllüleri projesini ve istihdam oluşturmak
amacıyla yatırımlarını sürekli sürdürmektedir.
Turkcell ürünleri
Turkcell T serisi üretimine ilk olarak T10 modeli ile başlamış ve
daha sonra T20 ve T30 telefon modellerini piyasaya sürmüştür.
Turkcell 2013 yılında kendi mühendisleri tarafından geliştirilen
"Turkcell T40" isimli telefonu üretmiş ve piyasaya sunmuştur. 31
Mayıs 2014 tarihinde ise T50'yi tanıtmıştır. T40 halen 499 TL gibi
bir fiyattan satılırken, T50 için 699 TL fiyat belirlenmiştir.
Ancak, Turkcell bir cep telefonu operatörü olduğundan dolayı bu
telefon modellerini, kampanyaları ile birlikte de piyasaya
sunmaktadır.
Turkcell iletişim
Turkcell'in genel merkez müdürlüğü Turkcell Plaza Meşrutiyet Cad.
No: 71 34430 Tepebaşı İstanbul adresinde bulunmakta olup, merkeze
erişim telefon numarası ise 0 212 313 10 00'dır. Ayrıca Turkcell'in
İstanbul Maltepe, Kartal ilçelerinde, İzmir ilinde Bornova
ilçesinde, Ankara ilinde, Adana ilinin Seyhan ilçesinde, Antalya'da
ve Diyarbakır'da Turkcell Plaza ismini verdiği genel merkezleri
bulunmaktadır.
Ayrıca Türkiye geneline yaygın şekilde yayılmış olan Turkcell
İletişim Merkezleri, Turkcell Flag Ship Mağazaları, Kurumsal Çözüm
Merkezleri ve Teknik Servisleri bulunmaktadır.
Abonelerine hizmet amacıyla turkcell.com.tr web sitesinden destek
verdiği gibi yine bu web sitesinden canlı destek hizmeti ile
şikayet taleplerini almaktadır. Ayrıca yine bu sitede online üye
hizmetleri olarak, kullanıcılar tarafından telefon numarası ve
şifre ile girebildikleri bir alandan çok çeşitli hizmetler
sunmaktadır.
Turkcell'e ulaşmak isteyen kendi müşterileri telefonlarından
yalnızca 532 numarasını çevirmeleri yeterli olmaktadır. Müşteri
hizmetlerine diğer operatörler ve sabit hatlardan ulaşmak
isteyenler ise 0 532 532 00 00 telefon numarasını aramaları yeterli
olmaktadır.