UEFA

UEFA Nedir?
Türkçe açılımı Avrupa Futbol Federasyonları Birliği olan UEFA, İngilizcedeki Union of European Football Associations sözcüklerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Tüm Avrupa ülkeleri ile birlikte Kıbrıs, İsrail, Kazakistan, Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Rusya gibi ülkeleri de kapsayan bir spor federasyonları birliğidir. UEFA spor branşlarından futbol, futsal ve plaj futbolunun Avrupa’daki yöneticisidir. UEFA’nın merkezi İsviçre’nin Nyon şehrindedir.

UEFA Tarihi
UEFA (Avrupa Futbol Federasyonları Birliği), 15 Haziran 1954 yılında kuruldu. Bu sayede dönemin önde gelen bir grup futbol idarecisi Avrupa futbolu adına öncü bir vizyonun oluşmasını sağladı. O zamandan günümüze Avrupa futbolunun ana gövdesi (FIFA organizasyonunda altı kıtadan biri olan Avrupa’nın temsilcisi) futbolu tanıtarak, oyunun konumunu güçlendirdi. Daha sonra Avrupa ulusal futbol dernekleri ve diğer paydaşlarla birlikte çalıştı. Bu hedefte hareket ederek oyunun bu kıtadaki temel taşına dönüştü.

Dünya kuruluşu FIFA’nın 50. yaş gününü kutladığı İsviçre’deki 1954 FIFA Dünya Kupası final turuna kadar olan dönem, Avrupa futbolu için temsilci bir birlik kurulmasına yönelik hamleler için çok önemliydi. 1950’lerin başında, eski İtalyan Futbol Federasyonu sekreteri ve başkanı Ottorino Barassi ve Fransa Futbol Federasyonu ile Kraliyet Belçika Futbol Federasyonu’ndaki meslektaşları, Henri Delaunay ve José Crahay dahil olmak üzere bir dizi vizyoner futbol idarecisi, birleşik bir Avrupa bloğu oluşturma düşüncesi içindeydiler. FIFA’nın 1953’te yapılan kıta futbolu konfederasyonlarının oluşturulması için yasal dayanağı onaylamasının ardından Avrupa ulusal futbol birliklerini birleştiren bir organı destekleyen hareket hızlandı.

UEFA’nın Kuruluşu
1950’lerin başında, futbolun sürekli büyümesini denetlemek ve yönlendirmek için dünya çapındaki tek bir merkezden ziyade kıta otoritelerine ihtiyaç olduğu açıktı. Sahnelerin ardındaki tartışmalar ve teklifler sonunda 15 Haziran 1954’te İsviçre’nin Basel şehrinde resmi bir toplantı yapıldı. Bu durum UEFA’nın resmi kurulması çağrısıyla sonuçlandı. Birliğin ilk tüzüğü 2 Mart 1955’te Viyana’daki açılış UEFA Kongresi’nde onaylandı. O tarihten sonra UEFA, Avrupa futbolunda öne çıkan her adımın öncüsü oldu. İlk sembolik liderleri, 22 Haziran 1954’te ilk UEFA Başkanı olan Ebbe Schwartz (Danimarka) ve önce geçici olarak kuruluş toplantısından 8 Kasım 1955’e kadar UEFA’nın ilk genel sekreterliği görevini yapan daha sonra oradaki başarısından dolayı 8 Haziran 1956’dan itibaren resmi olarak bu görevini sürdüren Henri Delaunay’dır.

1955’te Avrupa kıtasında yer alan ulusal liglerin şampiyon kulüplerini içeren Avrupa Şampiyonası Kulüpler Kupası kuruldu. İki yıllık altyapı çalışmasının ardından 1958’de ulusların temsilci ekipleri için Avrupa genelinde yeni bir turnuva olan Avrupa Milletler Kupası’nı kurdu. UEFA ayrıca 1956’da, 1948’den bu yana düzenlenen bir etkinlik olan Uluslararası Gençlik Turnuvasını sahnelemek için FIFA’nın sorumluluğunu üstlendi.

UEFA’nın Avrupa futbolunun temsilci birliği olarak ilk adımlarını 1950’lerin sonlarında ve 1960’ların başlarındaki ilerlemeler izlemiştir. UEFA İcra Kurulu ilk karar alma otoritesiydi. Ancak oyunun çeşitli yönleriyle ilgilenmek için yavaş yavaş ilave uzman komiteleri kuruldu. UEFA’nın faaliyet yelpazesi artmaya devam etti. UEFA Başkanı Ebbe Schwartz, bu genişleme dönemine görevini Nisan 1962’de Gustav Wiederkehr’e (İsviçre) devredene kadar öncülük etti. 1 Nisan 1960’ta Hans Bangerter (İsviçre) Pierre Delaunay’dan genel sekreterlik görevini devraldı ve yaklaşık otuz yıl boyunca bu pozisyonda UEFA adında çalıştı.

Avrupa Kupa Galipleri Kupası Nedir?
Aynı zamanda, yarışmaların sayısı arttı. UEFA Kupa Galipleri Kupası (daha sonra Avrupa Kupa Galipleri Kupası olarak adlandırılan), yerli kupa galiplerinin katılımıyla, ilk kez 1960/61’de sahnelendi ve Avrupa Şampiyonası ve Güney Amerika Kupası şampiyonalarının galipleri yarıştı. İki kıtadaki kulüplerin yarışmaları, 1960 yılında gerçekleşti.

UEFA’nın 1960’larda giydiği görev ve rolü daha da gelişti. Daha da fazla sayıda uzman komitenin kurulmasına ek olarak, UEFA, statü kazandıkça Avrupa futbolunda iyileştirme için sürekli bir diyalog ve arayışı teşvik etti. Genel sekreterler ve ulusal birlik başkanları için konferansların yanı sıra, antrenörler ve hakemler için düzenli eğitim kursları başlatıldı. Özellikle futbol maçlarının televizyon yayınlarının düzenlenmesi konusunda medya ve yayın kuruluşları ile daha kapsamlı anlaşmalar yapılması konusunda önemli rol oynadı.

Avrupa Milletler Kupası, 1968’de final turu zamanında UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası adını aldı. Genç futbolcuların gelişimine büyük önem verildi ve 23 yaşın altındaki oyuncular için milli takım yarışması başlatıldı.

UEFA Kupası Nedir?
1970’lerde, futbol muazzam bir seyirci kitlesine hitap ediyordu ve UEFA gelişmelere ayak uydurdu. 1955 yılında kurulan Şehirler Arası Fuar Kupası, UEFA’nın tam kontrolüne girdi ve adı 1971’de UEFA Kupası olarak değiştirildi. Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası ve UEFA Kupa Galipleri Kupası kazananlarını içeren UEFA Süper Kupası düzenlenmeye başlandı. Üç yıl sonra, 23 yaş altı avrupa futbol turnuvasının yaşı 21’e düşürüldü. UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası final turu katılımcılarının sayısı İtalya’daki 1980 final turu için dört ila sekiz takım yerine 16’ya çıkarıldı.

Çok sayıda başka önemli karar alındı. 1976’da Stadyum siparişinin sürdürülmesi için bağlayıcı önerilerde bulunuldu. 1972’de disiplin organları (Kontrol ve Disiplin Komitesi ve Temyiz Kurulu) UEFA yönetiminin geri kalanından ayrıldı ve bağımsız statü garantisi verildi ve tüm UEFA kulüp müsabakaları için standart düzenlemeler kabul edildi. 7 Temmuz 1972’de UEFA Başkanı Gustav Wiederkehr aniden öldü. 15 Mart 1973’te ondan boşalan koltuğa Artemio Franchi (İtalya) getirildi.

1980’lerin başında, Uluslararası Gençlik Turnuvası, 18 yaş altı ve 16 yaş altı takımlar için ayrı iki Avrupa müsabakası haline geldi. Bu dönemde yavaş yavaş kadın futbolu da kendi kimliğini geliştirmeye başladı ve 1982’de UEFA Avrupa’nın ilk kadın futbol turnuvasını başlattı.

1983’te İtalya’daki trafik kazasında Artemio Franchi trajik bir şekilde öldürüldü. Jacques Georges (Fransa), 1980’lerin geri kalanında UEFA Başkanlığı rolünü devraldı. 1990’lı yıllarda Avrupa futbolu patlayıcı bir büyüme ve gelişme yaşadı. Televizyon, işletme ve finans, pazarlama, sponsorluk ve küresel iletişim gibi yönler oyunun yüzünü değiştirdi. Bir kez daha, UEFA zamana ayak uydurabilmiş, çeşitli yenilikçi önlemlere başlamış veya dahil olmuştur. Bu dönemdeki yöneticiler 1990 yılında göreve seçilen UEFA Başkanı Lennart Johansson (İsveç) ve 1989’da UEFA Genel Sekreteri olarak Hans Bangerter (İsviçre) yerine geçen Gerhard Aigner (Almanya) idi.