Konuttaki fiyat düşüşünü faiz indirimi tersine çevirecek

Konut fiyatlarının kredi faizleriyle yakından ilgili olması konut yatırımcısının gözünü Merkez Bankası’na çevirmesine neden oldu. Merkez Bankası’nın eylülde muhtemelen başlaması beklenen faiz indirimi hareketinin 2025’te de devam etmesi bekleniyor. Kredi faizlerinin indirilmesi ile konut fiyatlarında yeniden artış dönemi başlaması mümkün.

TCMB, Konut Fiyat Endeksi (KFE), Mayıs 2024’te aylık yüzde 1,3 ve yıllık yüzde 45 arttı. Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE (2017=100), mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,3 artarak 1273,5 oldu.
Bu dönemde reel olarak azalış yüzde 14,9 oldu. Üç büyük il için KFE değişimine bakıldığında nisanda bir önceki aya göre İstanbul için yüzde 1,1, Ankara için yüzde 2,4 ve İzmir için yüzde 2,6 artış görüldü.

Endeks değerleri geçen yılın aynı ayına göre ise İstanbul’da yüzde 35,3, Ankara’da yüzde 53,9, İzmir’de yüzde 44,2 yükseldi.

Haziranda 79 bin 313 konut satıldı

Türkiye genelinde konut satış sayısı, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 azalarak 79 bin 313 oldu. Yabancıya satışta yüzde 45, ipotekli satışlarda yüzde 49 düşüş yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. Türkiye genelinde konut satış sayısı, haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,2 azalışla 79 bin 313’e geriledi.

Ocak-haziranda ise satışlar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 azalarak 545 bin 74’e düştü. İstanbul, haziranda konut satışlarında 13 bin 25 ile en yüksek paya sahip il oldu. Bu kenti 6 bin 866 konut satışıyla Ankara, 4 bin 361 ile İzmir takip etti. Konut satışının en az olduğu iller ise 34 ile Ardahan, 40 ile Hakkari, 44 ile Tunceli ve Bayburt olarak sıralandı.

İpotekli konut satışları azaldı

Türkiye genelinde ipotekli konut satışları haziran geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49,4 azalarak 6 bin 813’e düştü. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 8,6 olarak gerçekleşti. Ocak-haziran döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 57,7 azalışla 51 bin 415 oldu.

Haziran ayındaki ipotekli satışların 1547’si, ocak-haziran dönemindeki satışların 12 bin 176’sı ilk el satışları olarak hesaplandı. Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, haziranda yıllık bazda yüzde 1,8 azalarak 25 bin 425’e düştü. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı yüzde 32,1 olarak tespit edildi. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları, haziranda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,7 azalış göstererek 53 bin 888’e geriledi.

Yabancıya satış 1440 oldu

Haziranda yabancılara 1440 konut satıldı. Söz konusu satışlar, yıllık bazda yüzde 45,1 azaldı. Toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1,8 olarak belirlendi.

Yabancılara yapılan satışlarda ilk sırayı 593 konutla Antalya aldı. Bu ili 478 konutla İstanbul ve 116 konutla Mersin takip etti. Yabancılara konut satışı ocak-haziran döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45,7 azalarak 10 bin 461 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya vatandaşlarına yapıldı.
Haziranda Rusya vatandaşları Türkiye’den 332 konut satın aldı. Bu ülke vatandaşlarını 156 konutla İran, 102 konutla Ukrayna vatandaşları izledi.

Kira artış hızı gerilemesini sürdürdü

Endeksa verilerine göre, kiralık konut fiyatları Haziran 2024’te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 52, son 6 aya göre yüzde 30 arttı.

Fiyat değişimleri enflasyondan arındırıldığında ise kiralık konut değerlerinin bir yılda yüzde 13 düştüğü görülüyor. Son 6 ayda reel fiyat artışı yüzde 3 seviyelerinde gözlemlendi. Endeksa, 2024’ün ilk 6 ayında gayrimenkul piyasasında yaşanan değişimleri derlediği Gayrimenkul Değer Raporu’nu paylaştı. Rapora göre, satılık konut fiyatları bir önceki yılın haziran ayına göre yüzde 43 artarken bu artış 2024’ün ilk 6 aylık döneminde yüzde 11’le sınırlı kaldı.
Türkiye genelinde satılık konut fiyatları, enflasyondan arındırıldığında Haziran 2023’e göre yüzde 17 azalırken, yılın ilk 6 ayında ise yüzde 12 geriledi. Türkiye genelinde ortalama metrekare fiyatı haziran ayında 26 bin 348 TL/metrekare, ortalama konut satış fiyatı ise 3,4 milyon lira oldu.

Kiralık konut fiyatları Haziran 2024’te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 52, son 6 aya göre yüzde 30 arttı. Fiyat değişimleri enflasyondan arındırıldığında ise kiralık konut değerlerinin bir yılda yüzde 13 düştüğü görülüyor. Son 6 ayda reel fiyat artışı yüzde 3 seviyelerinde gözlemlendi. Rapora göre, İzmir’de satılık konut fiyatları yıllık bazda yüzde 43 artarken enflasyondan arındırılmış verilere göre yüzde 17 azaldı.

Antalya’daki satılık konut fiyatları ilk yarıyılda yüzde 13 artarken, enflasyondan arındırılmış rakamlara göreyse yüzde 10 azaldı. İstanbul’da konut satış fiyatlarında ilk 6 ayda artış yüzde 11 olurken, enflasyondan arındırılmış fiyatlar yüzde 11 düşüş gösterdi. Ankara’da ise konut fiyatları, 2024’ün başından haziran ayına kadar yüzde 10 artış gösterirken enflasyondan arındırılmış verilere göre yüzde 12 düştü.

"Sıfır konutlarda fiyat düşüşü beklemiyoruz"

Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt, “Reel yıllık değer kaybı yüzde 17’yi bulmuş durumda. Kiralık konut piyasasında da özellikle yüzde 25 kira artış sınırlamasının kalkmasıyla birlikte önümüzdeki günlerde daha çok konutun piyasaya girmesi, fiyatlarda normalleşmeye vesile olacaktır. Ek olarak, inşaat maliyetlerinin çok yüksek olması sebebiyle Türkiye hala ihtiyacının en fazla yarısı kadar konut üretimi yapabiliyor. Konut üretimi talebi karşılayamadığı için, sıfır konutlarda fiyatların rakamsal olarak düşmesini beklemiyoruz” ifadelerini kullandı.