LATİFE HANIM’IN SATIRLARIYLA CUMHURİYET TARİHİNE DAİR HİÇ DUYMADIKLARINIZ!
Tarihe yeni bir pencere açan, bilinmeyenlerin tanıklıklar ve belgelerle anlatıldığı “Konuşulmayanlar”ın yeni bölümü SuperHaber YouTube kanalında yayında…
SuperHaber yazarı Prof. Dr. Metin Hülagü ile Latife Hanım'ın yeğeni Mehmet Sadık Öke’nin tarihin eski dönemlerine yolculuk yaptığı “Konuşulmayanlar”ın yeni bölümünde, Mustafa Kemal Atatürk’ün eski eşi Latife Hanım’ın 1930’ların siyasi olayları, İsmet Paşa hükümeti ve çok partili siyasal yaşama geçiş döneminde kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın bilinmeyenlerini anlattığı sırlarla dolu defterinin tozlu satırları masaya yatırıldı.
MEHMET SADIK ÖKE: BU DEFTERDE LATİFE TEYZEM’İN O DÖNEMİN YÖNETİM BİÇİMİYLE İLGİLİ SIKINTILAR GÖRDÜĞÜ GÖRÜŞLERİ VAR!
Mehmet Sadık Öke, “1930 yılından Latife Teyzem’e ait bir defter bu. 1930’lara ve dönemin siyasi olaylarını içeriyor. 1930 Serbest Fırka, Türkiye’nin meşhur demokrasi denemesi. Atatürk, Fethi Okyay’ı çağırıyor ve diyor ki; “Bugünkü manayla Türkiye, bir diktatörlük olarak algılanıyor. Bunu değiştirmemiz lazım.” Dikensiz gül bahçesi bir muhalefet partisi kurma talimatı veriyor. Tabi dönem çok enteresan dönem. Atatürk de görüntünün ‘bir diktatörlük görüntüsü’ olduğunu kabul ediyor ve bunu değiştirmek istiyorlar. ‘Muhalefet’ tabirinden Mustafa Kemal’in anladığı şu; muhalefet, iktidarın yaptığı iyi şeylere hayır demeyecek. Yanlışları düzeltecek ama zaten biliyorsunuz partinin içinde çeşitli hizipler var. Onlar zaten bir şekilde muhalefet yapıyorlar aslında ama bir şekilde muhalefet partisinin kurulmasına izin veriliyor. Başına da Fethi Bey getiriliyor. Benim anneannemin eşi yani dedem Hayri İlmen’in babası olan meşhur Süreyya Paşa da Fethi Bey’in kurduğu partinin kurucuları arasında yer aldı. Fethi Bey ile Mustafa Kemal, eski arkadaşlar. Atatürk, düşüncelerine tamamen muhalif, yaptığı her şeyi bozacak bir muhalefet liderinden ziyade onun düşüncelerini anlayabilen beraber çalışmış bir insanın yapmasını istiyor. Dönemin çeşitli problemleri de var. Mesela Fethi Bey, ondan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın başından istifa etmesini istiyor. Diyor ki; ‘Bir parti başkanı olarak siz reis-i cumhur ve Cumhuriyet Halk Fırkası başkanı olamazsınız eğer bir muhalefet partisi kurulacaksa. Partili cumhurbaşkanı olmaz’ diyor Fethi Bey. Mustafa Kemal Paşa, reis-i cumhurluktan ayrılacağına dair söz veriyor. Ancak bu sözünü yerine getirmiyor. Fethi Bey'in partiyi kapatma sebeplerinden biri de bu sözün yerine getirilmemesidir. Bunun üzerine Mustafa Kemal, ‘Ben kendi kurduğum partiden istifa edemem. Bu olmaz çocuğumu katletmiş gibi olurum’ diyor.Hatta meşhur hikaye büyük dedem Süreyya Paşa'nın yazdığı zavallı Serbest Fırka kitabında da var. Makbule Hanım, Ankara çevresinde seçim gezilerine çıkınca Mustafa Kemal çok kızıyor ve onu İstanbul'a gönderiyor. O dönem öyle çok demokrasi ile harmanlanmış bir dönem değil. Burada Latife Teyzem’in Makbule Hanım ile görüşmeleri, Fethi Bey Atatürk'ün yakın arkadaşı olup partide kalan Serbest Fırka’ya geçmeyen Vasıf Çınar Bey, Atatürk ile beraber İstanbul'a geldiği zaman Latife Teyzem’in Ayaz Paşa'daki köşkte ziyareti ve bu durumu konuşmaları ve dönemin çeşitli milletvekilleriyle İsmet Paşa hakkındaki görüşleri mevcut. Bu defterden de ortaya çıkan dönem içinde çok ciddi bir sıkıntı mevcut İsmet Paşa hükümetinde. Devleti yönetiş şekli dahil olmak üzere ve 1929 ekonomik buhranın hemen akabinde Türkiye'nin de ekonomik şartlarının içinde bulunduğu ortamda ülkede ciddi sıkıntılar mevcut. İsmet Paşa'nın yönetim anlayışının çok vesveseli, şüpheci olduğunu ve eleştirilere kulak tıkadığı yönünde bir görüşü var Latife Teyzem’in.” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Metin Hülagü ve Mehmet Sadık Öke ile “Konuşulmayanlar”ın tamamını SuperHaber YouTube kanalında izleyebilirsiniz…