Lozan Anlaşması belgelerine nasıl bakılır? Lozan nedir? Lozan maddeleri neler? Lozan'ın gizli maddeleri var mı?

Lozan Antlaşması'nın 100. yıl dönümü vesilesiyle İnönü Vakfı, arşivinde bulunan Lozan ile ilgili belgeleri, fotoğrafları ve videoları internet ortamında halka açtı. Bu çalışma, araştırmacılara ve halka tarihi bir döneme ait önemli belgeleri erişim imkanı sunmak amacıyla yapıldı. Bu gelişmenin ardından  'Lozan nedir?' sorusu vatandaşlar tarafından araştırılmaya başlandı. Peki Lozan Anlaşması belgelerine nasıl bakılır? Lozan nedir? Lozan maddeleri neler? Lozan'ın gizli maddeleri var mı? İşte ayrıntılar...

LOZAN ANLAŞMASI BELGELERİNE NASIL BAKILIR?

İnönü Vakfı arşiv sisteminde, Lozan Antlaşması ve dönemiyle ilgili belgeler, fotoğraflar, kitaplar, karikatürler, videolar, dergiler ve gazete örnekleri bulunmaktadır. Arşivdeki belgelerin birçoğu orijinal ve tek nüsha olup mektuplar, telgraflar, faturalar ve raporlar gibi çeşitli belgelere ulaşılabilmektedir. Arap harfli belgeler Latin harfine, Almanca, Fransızca, İngilizce ve diğer dillerde olanlar ise büyük bir bölümü Türkçe'ye çevrilerek siteye eklenmiştir. Belgeler, internet sitesi adresinden ulaşabilirsiniz.

Sitede ayrıca, İsmet İnönü ve Lozan heyetiyle Lozan Antlaşması'nın imzalandığı ana ait fotoğraflar ve tarihi belgeler bulunmaktadır. Mevhibe İnönü'nün Lozan'a gitmeden önce çektirdiği pasaport vesikalığı, konferansa giden ilk heyetin toplu pozu, İsmet İnönü'nün kullandığı kartvizit, antlaşmayı imzaladığı kalem ve mühür gibi önemli ayrıntılar da yer almaktadır. Ünlü karikatüristlerin İsmet İnönü ile ilgili çizdikleri karikatürler de sitede bulunmaktadır.

Ayrıca, 100. yıl kutlama programı kapsamında "Lozan 1923 Olmak ya da Olmamak" adlı belgesel de hazırlanmıştır. Bu belgeselde, Lozan Delegasyonu Başkanı ve Dışişleri Bakanı İsmet İnönü'nün anıları temel alınarak, çeşitli ülke ve kurum arşivlerinden elde edilen belgelerle Lozan'ın hikayesi anlatılmaktadır. Belgeselde ayrıca, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Bilsay Kuruç ve Prof. Dr. Seçil Akgün gibi akademisyenler de Lozan hakkında görüşlerini paylaşmaktadır. Belgeselin özgün müziği Derya Köroğlu tarafından yapılmıştır.

Bu önemli çalışmalarla, Lozan Antlaşması'nın 100. yıl dönümü vesilesiyle İnönü Vakfı, tarihi bilgileri ve belgeleri halkla paylaşarak geçmişe ışık tutmakta ve araştırmacılara büyük bir katkı sağlamayı amaçlıyor.

LOZAN NEDİR?

Lozan, Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan bir antlaşmadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olarak tanındığı ve sınırlarının belirlendiği bu antlaşma, Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonucunu ve Türkiye'nin modern devleti olarak kuruluşunu şekillendiren önemli bir dönüm noktasıdır. Lozan Antlaşması, İsviçre'nin Lozan şehrinde düzenlenen konferans sonucunda imzalanmıştır.

LOZAN MADDELERİ NELER?

Lozan Antlaşması'nın maddeleri, çeşitli konuları ve Türkiye'nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü güvence altına alan hükümleri içerir. Bu antlaşmanın temel maddeleri şunlardır:

1. Cemiyet-i Akvam İle İlişkiler: Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne üye olma hakkına sahip olmuş ve uluslararası arenada tanınmış bir devlet olarak kabul edilmiştir.

2. Misak-ı Milli: Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesi sırasında belirlenen Milli Misak'ın (Milli Sözleşme) tanındığı bir madde. Bu madde, Türk Kurtuluş Savaşı'nın temel prensiplerini içerir ve Türk milletinin egemenliği, toprak bütünlüğü ve bağımsızlığına vurgu yapar.

3. Sınır Değişiklikleri: Lozan Antlaşması ile Türkiye'nin sınırları belirlenmiş ve modern Türkiye'nin coğrafi sınırları çizilmiştir. Batı Trakya, Hatay, Musul ve Süleymaniye meseleleri de antlaşma ile çözüme kavuşturulmuştur.

4. Azınlık Hakları: Lozan Antlaşması, Türkiye'nin çeşitli azınlıklara karşı sorumluluğunu ve haklarını düzenler. Türkiye'deki azınlıklara din, dil ve eğitim gibi haklar tanınmıştır.

5. Askeri Konular: Türkiye'nin askeri sınırları ve silahlandırma politikaları belirlenmiştir. Türk ordusu ve donanması düzenlenmiş ve azınlık bölgelerinde askeri güçlerin kontrolüne ilişkin hükümler bulunmaktadır.

6. Ekonomik ve Ticari Konular: Lozan Antlaşması, Türkiye'nin ekonomik ilişkilerini düzenler ve yabancı sermayenin korunması konusunda hükümler içerir.

7. Mülkiyet ve Vatandaşlık: Lozan Antlaşması ile Türk vatandaşlığı ve mülkiyet hakları düzenlenmiştir. Türkiye dışında kalan Türklerin vatandaşlık haklarına ilişkin düzenlemeler de yer alır.

Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda tanındığı, sınırlarının belirlendiği ve egemenliğinin kabul edildiği önemli bir anlaşmadır. Bu antlaşma, Türkiye'nin modern devlet olarak kuruluşunda ve uluslararası alanda etkin bir aktör olarak yer almasında kritik bir rol oynamıştır.