Mardin'de Süryani rahip ve 2 kişi gözaltına alındı

Mardin İl Jandarma Komutanlığı ekipleri, Cumhuriyet Başsavcılığı'nda yürütülen terör soruşturması kapsamında Süryanilerin yoğunlukta yaşadığı Üçyol köyü ve kırsal mahallelerine terör operasyonu düzenledi.

Operasyonda, adreslerinde arama yapılan Mor Yakup Kilisesi'nin rahibi Sefer Bileçen ile Üçköy Muhtarı Joseph Yar ile kimliği açıklanmayan bir şüphelinin gözaltına alındığı bildirildi. 

Bileçen, Yar ve diğer şüphelinin jandarmadaki işlemleri sürüyor.

SÜRYANİLİK NEDİR? SÜRYANİLER KİMLERDİR?

Süryaniler, 451 yılında yapılan Kadıköy Konsili’ni tanımayarak, Hristiyanlık içinde bağımsız bir kol olarak ortaya çıktılar. Dolayısıyla Süryaniler Hristiyanlık dinine mensup bir mezheptir.

Günümüzde yaklaşık 5 milyon civarında Süryani Kilisesi’ne mensup kişinin olduğu tahmin ediliyor.

Türkiye’de Mardin, İstanbul, Mersin, Diyarbakır’da Süryani Kilisesi’ne mensup 20.000 civarında Süryani bulunmaktadır.

Süryani kelimesi, Asurca’dan türemiş bir kelime olup Asurlular anlamına da gelmektedir.

Havari Thomas tarafından kurulduğu belirtilen Süryani Kilisesi, 5. yüzyılda Doğu Süryanileri (Nesturiler) ve Batı Süryanileri (Yakubiler) olmak üzere ikiye ayrıldı.

Bu ayrılığın temelinde Hz. İsa’nın tabiatı ile ilgili tartışmalar yer alır.

Nesturiler’in lideri olan Nestorius (ö. 451), Hristiyanlık’ta Hz. İsa’nın tabiatı ile ilgili tartışmalar sırasında Hz. İsa’da ilahi ve insani olmak üzere iki ayrı tabiat bulunduğunu ve bunların birbirine karışmadığını, Hz. Meryem’in Tanrı annesi (theotokos) değil insan annesi (antropokos) olarak isimlendirilebileceğini ifade eder.

İlk zamanlarda Urfa, Nesturilerin merkezliğini yapmış iken zamanla Nesturiler, Arabistan, Hindistan ve Çin’de yaygın hale gelmiştir. 

Batı Süryanileri olarak da bilinen Yakubiler ise Yakub Baradaeus (ö. 578) tarafından kurulmuştur. Yakubiler, Hz. İsa’nın tabiatı ile ilgili tartışmalarda Hz İsa’da hem tanrısal hem de insani tabiatın birleşerek yeni bir tabiat oluştuğu inanışına sahiptirler. Ayrıca Yakubiler, Meryem’e, tanrı annesi denilebileceğini söyleyerek de Nesturilerden ayrı düşerler.

Günümüzde Süryani Kilisesi denildiğinde daha çok Yakubiler kastedilmektedir.

18 ve 19. yüzyılda Katolikler ve Protestanlar, bu kilise mensuplarına da misyonerlik faaliyetinde bulunmuş ve birçok Süryani bu faaliyetler sonucu, Katolik ya da Protestan olmuştur.

SÜRYANİ KİLİSESİNİ DİĞER KİLİSELERDEN AYRILAN 8 TEMEL FARK VARDIR

1- Süryani (Yakubi) Kilisesi, Hz. İsa’da hem tanrısal hem de insani tabiatın birleşerek onda yeni bir tabiatın (miafizit) oluştuğuna inanırlar. Bu noktada Katolik, Ortodoks, Protestan gibi kiliselerdeki Hz. İsa’da iki tane tabiatın birbirine birleşmeden ve karışmadan aynı anda bulunduğu şeklindeki iki tabiat (diofizit) öğretisini reddeder.

2- Süryanilerin ana merkezi, 1293’ten 1932 yılına kadar Mardin’deki Deyru’z-Zaferan manastırı olmuştur. Merkez, 1932’de önce Humus’a (Suriye) ardından da 1959’da Şam’a (Suriye) taşınmıştır.

3- Ruhban sınıfı, diyakoz (rahip yardımcısı), rahip, piskopos ve Patrik şeklinde sıralanmaktadır. Diyakoz ve rahipler evlenebilir, ancak daha üst sınıfta bekarlık esastır.

4- Ritüeller, Süryanice yapılır.

5- Sakrament olarak (Vaftiz, Evharist, Konfirmasyon, Günah İtirafı, Evlilik, Rahip Takdisi, Son/Hasta Yağlama) yedi adet sakrament kabul edilir.

6- Secdenin de olduğu ve günde üç vakit namaz şeklinde bir ayin yapılır ve kıble olarak da Doğu’ya dönülür.

7- Zina ve tıbbi zorunluluk gibi durumlar olmadığı sürece boşanmak yasaktır.

8- Ayin sırasında erkekler önde, kadınlar arkada dururlar ve kadınların başlarının örtülü olması gerekir.