Merkez Bankası bir taşla iki kuş vurmaya çalışıyor

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) TL mevduatlarını dövizdeki değer kaybından koruyan Kur Korumalı Mevduat payına sınırlama getirerek faiz artırımlarına geçişin ardından daha ortodoks politikalara doğru bir başka adım attı. TCMB’den yapılan açıklamada, döviz mevduatlarının KKM olarak bilinen lira koruma programına belirli seviyelerde dönüştürülmesi için bankalara uygulanan hedeflerin kaldırıldığı belirtildi. 

Reuters’ın haberine göre merkez bankası, kısmen şirketleri ve bireyleri KKM hesaplarını yenilemekten caydırarak, bankalardan KKM hesaplarını normal lira hesaplarına dönüştürmek için yeni bir hedef belirlemelerini istiyor. Resmi Gazete’de yayımlanan ayrı bir kararnameye göre Merkez Bankası ayrıca bankaların döviz mevduatları için zorunlu karşılık oranlarını artırarak müşterileri lira hesaplarına daha fazla yönlendirdi. 

Türkiye’de iktidar, yükselen enflasyona rağmen faiz oranlarını düşürmeye yönelik alışılmışın dışındaki hamlesinin yol açtığı dövizdeki tarihi düşüşü durdurmak için 2021‘in sonlarında KKM programını başlattı. KKM hesapları o zamandan bu yana yaklaşık 117 milyar dolara yani toplam banka mevduatlarının yaklaşık dörtte birine ulaştı. Bu durum, son iki yılda liranın yaklaşık yüzde 68 oranında düşmesiyle daha da arttı. 

KKM amortisman maliyetlerini karşılamak için Merkez Bankası, liranın tekrar değer kaybetmeye başladığın Haziran ve Temmuz aylarında tahmini 300 milyar lira ödedi. Bu ayki maliyetin 350 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. Mayıs ayında yeniden seçimleri kazanan Erdoğan, 900 baz puanlık faiz artışlarını da içeren bir politika değişikliği yapmak üzere yeni bir maliye bakanı ve merkez bankası başkanı atadı ve yetkililer enflasyonu düşürmek ve ticaret açığını dengelemek için önceki birçok düzenlemeden vazgeçme sözü verdi.

Merkez Bankası, KKM hamlesinin lira mevduatlarını destekleyerek makro finansal istikrarı güçlendireceğini söyledi ve bu tür adımların devam edeceğini belirtti. Resmi Gazete’de bir gecede yayınlanan ayrı bir karara göre bir aya kadar vadeli döviz hesapları için karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 29’a yükseltildi. Bir yıla kadar olanlarda ise oran yüzde 25.

Bilkent Üniversitesi’nde görev yapan Merkez Bankası’nın eski Baş Ekonomisti Hakan Kara, bankanın mevduat faizlerini yükseltirken KKM hesaplarını sınırlayarak bir taşla iki kuş vurmaya çalıştığını söyledi. Kara, “Resmi faiz oranları bu karmaşık işlere girmeden de yükseltilebilirdi” diye ekledi.