Mikdat Hoca'dan çığ tüneli önerisi!
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Afet Yönetim Bölümü Öğretim Üyesi Mikdat Kadıoğlu, çığ riski bulunan bölgelerde çığı tetiklememek için nasıl hareket edilmesi gerektiğini açıkladı. Mikdat Hoca, Bahçesaray gibi çığ riski yüksek bölgelerdeki yollar içinse 'çığ tüneli' yapılmasını önerdi.
Van'ın Bahçesaray ilçesinde önceki gün yaşanan çığ felaketinin ardından kayıp 2 kişiyi bulmak için çalışmalarını sürdüren arama kurtarma ekipleri ve onlara destek vermek için gelen vatandaşların üzerine ikinci bir çığ düştü. Felaket son olayla katlandı. Her iki olayda toplamda asker, korucu ve itfaiye görevlileri ile aralarında sivillerinden olduğu 38 kişi yaşamını yitirdi.
Peki, çığ riski olan bölgelerde bugün yaşanan ikinci çığda olduğu gibi bir felaketle karşılaşmamak için neler yapılmalı? Çığa karşı hangi önlemler alınabilir?
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Afet Yönetim Bölümü Öğretim Üyesi Mikdat Kadıoğlu çığ riski olan bölgelerde nasıl davranılması gerektiğini ve alınabilecek önlemleri Habertürk'te Didem Aslan Yılmaz'ın sunduğu programda anlattı.
"ÇIĞ TÜNELLERİ İLE TEDBİR ALINMASI GEREKİYORDU"
Bahçesaray'da çığ felaketi yaşanan bölgenin arazi olarak çok zor bir bölge olduğunu belirten Kadıoğlu, "Yumuşak bir eğimle yükseliyor. Bu aylarda çok kar topluyor. Eskiden orası 6 ay kapalıydı. Şimdi orası açık tutulmaya çalışılıyor o zaman da çığ geliyor. Aslında çığ tünelleriyle vs. ile oraların tedbirinin alınması gerekiyordu. Artık o planlandıysa ne zaman devreye girer bilemiyorum. Çığ tüneli bizim Karadeniz'de Hamsiköy'de vardır. Çığ bir yamaçtan gelir tünelin üzerinden binanın üzerinden geçer gider alttaki yola bir şey yapmaz. Bir çeşit tünel ama üstü kapalı değil, etrafı açık olabilir." dedi.
"EN ÖNEMLİSİ ÇIĞI TETİKLEMEMEK"
Çığ riski olan bölgelerde en önemli meselenin çığı tetiklememek olduğunu ifade eden Mikdat Kadıoğlu, "Ama en önemlisi çığı tetiklememek. Bu önemli bir problem. Yamacı kesecek şekilde, yukarısı ile aşağısını ikiye bölecek şekilde yürümek, kazmak, orada bir şeyler yapmak, orada silah atmak, otobüsle, kamyon gibi ağır vasıta araçlarını çalıştırmak bunların hepsi çığı tetikleyebilir. Zaten çığ kurbanlarının çoğu kendi tetikledikleri çığdan ölür. Bu literatürde vardır. Çığ riski olduğu zaman en önemli şey o araziye, bölgeye gitmemektir. Eğer giderseniz çığ bölgesinde nerede yürüyeceksiniz kar kütlesini bölmemek ve harekete geçirmemek için nereden yürüyeceğinizi bilmeniz lazım." diye konuştu.
"MUTLAKA GÖZLENMESİ GEREKİYORDU"
Felaketin yaşandığ bölgede zamanla yarış olduğunu vurgulayan Kadıoğlu, "Tabi bu da bir arama kurtarma işi. Orada 2 kişiyi kurtarmak için zamanla yarış var. Ama çığın koptuğu yukarı tarafların da mutlaka gözlenmesi gerekiyordu." ifadesini kullandı.
Çığa neden olan kar kütlesinin nasıl oluştuğunu ise "Kar yağıp birkaç gün sonra hava açınca güneş vurduğunda karın üzeri eriyor. Gece olunca donuyor, ince bir cila atılmış gibi bir tabaka oluşuyor. Bundan birkaç gün sonra tekrar kar yağmaya başladığı zaman oluşan tabaka ile eski tabaka arasında bağlantı çok zayıf oluyor. " diye anlatan Kadıoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu nedenle kar testlerinde bir kürekle kar tabakasını kesip aşağı doğru bakmak gerekiyor. Tabakalar arasında bağlantı nedir ne değildir yukarıda ne kadar yük var bunu çok yukarıdan takip etmek gerekir. Keşke oraya bir tane meteoroloji mühendisi getirselerdi veya kardan çığdan anlayan kayak federasyonundan kar testleri yapıp yani gözetilmesi gerekirdi."