Nükleer tehlike kapımızda! TBMM gündemine geldi...
Türkiye'nin hemen yanıbaşında büyük bir tehlike var. Tehlikenin adı ise Metsamor Nükleer Enerji Santrali. Teknoloji çok eski olan santral Iğdır'a sadece 16 kilometre uzaklıkta ve her an büyük bir kaza riski taşıyor. Ermenistan'a ait santral Meclis gündemine de geldi. CHP’li Deniz Yavuzyılmaz’ın santrale ilişkin alınan önlemlerin neler olduğuna dair sorusunu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay cevapladı.
Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 36, Iğdır’a ise sadece 16 kilometre mesafede kurulu bulunan Metsamor nükleer enerji santrali, TBMM Genel Kurulu'na geldi.
CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'a, santral ile ilgili Türkiye’nin ne önlem aldığını uluslararası alanda ne tür girişimlerde bulunduğunu sordu.
Oktay, soru önergesine yanıtını Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan aldığı cevap ile verdi.
BÖLGE İÇİN RİSK
Bakanlığın cevabında Metsamor’un nükleer güvenlik şartlarının gerektirdiği güncel teknik standartlarda olmadığı ifade edildi. Bakanlığın cevabında, “Santrali Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) yakından izlenmektedir. UAEA’nin tesisin yapısal eksikliklerinden kaynaklanan güvenlik zaaflarını gidermeye yönelik olarak yürüttüğü çalışmalar, santralin yeniden çalışmaya başladığı tarihten bu yana sürdürülmektedir” dendi. Santralin kapatılması ile ilgili Türkiye’nin girişimde bulunamayacağı bildirilirken, “Bir nükleer santralin kapatılması münhasıran o ülkenin yetkisi altındadır” bilgisi verildi. Yazıda, “Ermenistan’ın da taraf olduğu Nükleer Güvenlik Sözleşmesi’nin gözden geçirilmesi toplantılarında, doğal afetlerin yaşandığı bir bölgede ve sınırımıza çok yakın bir mevkide konuşlu, eski teknolojiyle işletilen bir tesis olan santralin, tüm bölge için gerçek bir risk unsuru teşkil ettiği Türkiye tarafından vurgulanmaktadır. UAEA’nın 60. Genel Konferansı’nda da ulusal beyanımızda konu dile getirilmiştir. Ermenistan, 1963 tarihli nükleer zarardan hukuki sorumluğuna dair sözleşmeye taraftır. Acil bir durum halinde nükleer zararların tazmininde sözleşme hükümleri uygulanacaktır” dendi.
EN GÜVENSİZ REAKTÖR
Metsamor, 1977 yılında inşa edildi. Dünyadaki mevcut santraller içerisinde “en güvensiz reaktör” olma özelliği taşıyan santralin “Ağrı Dağı fay hattı” üzerinde olduğuna dair raporlar da var.
1988’de Gümrü yakınlarında meydana gelen Spitak depreminin ardından 1989’da kapatılan santral, 1993’te yeniden açıldı. 2005’te teknik ömrünü tamamlamasına rağmen, Ermenistan parlamentosunun kararı ile 2016’ya kadar çalışmaları uzatılan Santral için ek bir karar daha alındı. Buna göre santralin çalışmaları 2026’ya kadar uzatıldı.
Bilim adamlarına göre santral, her an bir kazaya sebep olabilecek potansiyele sahip. TUAEA’nın bölgede 14 Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı bulunuyor.