Sebze ve meyvelerin fiyatı, tarladan sofraya gelene kadar yüzde 400 artıyor
Gıda fiyatlarında yaşanan artışın sebze ve meyvelerde ne boyuta geldiği bir kez daha gözler önüne serildi. Antalya'da tarladan çıkan bir ürünün İstanbul'da sofraya gelene kadar yüzde 400 zamlandığı ortaya çıktı. Üreticiler, fiyat artışında kendi suçlarının olmadığını belirtirken, marketler ise kedi maliyetlerinin de arttığını savunuyor.
Sebze-meyve fiyatlarında, ekonomik ya da mevsimsel gerekçelerle açıklanamayacak fiyat artışları yaşandı. 1 kilo domatesin fiyatı 19 lira, 1 kilo biberin fiyatı 30 lira, 1 kilo limonun fiyatı 9 liraya dayandı. Vatandaş dahi bu artışa anlam veremezken, yapılan araştırmalar fahiş fiyatın nedenini ortaya çıkardı.
Sabah'ta yer alan habere göre, Antalya'da çiftçilerin ortalama 4 TL'ye sattığı domates, üretici halinden 5 TL'ye yola çıkıyor. Aynı şekilde üretici halinde, salatalık 6 TL, limon 2 TL'den büyük şehirlere doğru yola çıkıyor. Fiyat artışları da bu 700 kilometrelik yolculukla birlikte başlıyor.
Antalya'da çiftçiden ürünleri alan komisyoncular ve marketler, İstanbul'da fahiş karlarla satış yapıyor. İyi bir domates, İstanbul halinde 12-16 TL arasında, markette ise 19 TL'ye satılıyor. Üreticinin 5 TL'ye sattığı salatalık, İstanbul Sebze Hali'nde 9 TL, markette ise 14 TL'ye satılıyor.
Yine üreticiden 1 TL'ye alınan limon, İstanbul Sebze Hali'nde 6 TL'ye mutfağa ise 9 TL'ye giriyor. Diğer meyve-sebzelerde de rota değişmiyor. Yani Antalya'dan çıkan ürünler en az yüzde 250-400 arası zam yemeden mutfağa girmiyor.
"5 AYDA KAZANDIĞIMIZ PARAYI 1 GÜNDE KAZANIYORLAR"
Antalya'da üretici, sebze ve meyvelerin pazar ve marketlerde yüksek fiyattan satılmasının suçlusu kendilerinin olmadığını söyledi. Çiftçi Ali Çelikbaş, "Biz, 5 ay çalışıp ürün yetiştiriyoruz. İlaç, gübre, odun belimizi büküyor.
24 saat aralıksız çalışıyoruz. Ürünü teslim ederken vergimizi ve komisyoncu payını peşin kesiliyor. Her türlü yük bizim sırtımızda. 5 ay çalışıp kazanamadığımız parayı birileri 1 günde alıp satan kazanıyor" diye konuştu.
"FİYATLARA BİZ BİLE İNANAMIYORUZ"
Antalyalı çiftçi Osman Güren ise vatandaşa sebze ve meyvenin pahalı satılmasında kendilerinin suçu olmadığını söyledi. Çiftçi olarak fiyatları kendilerinin belirlemediklerini de belirten Güren, "Fiyatlar halde günlük, saatlik belirleniyor. Fiyat belirlemek bizim işimiz değil. Arz - talep dengesi. Ancak sabah halde sattığım domatesi bir gün sonra İstanbul'da markette pazarda 5-6 katına satıldığını görünce biz bile bu fiyatlara inanamıyoruz" diye konuştu.
"KİLODA 60 KURUŞ FİYAT EKLENİYOR"
Ambarcı Hüseyin Akdağ ise Antalya merkezden İstanbul'a TIR'ların 13 bin liraya gittiğini söyledi. Bu fiyat ile ürünlere kilo başına 60 kuruş ek ücret bindiğini de belirten Akdağ, "Alanya ve Kumluca'dan çıkan TIR'larda ise kilo başına binen ücret 1 lirayı buluyor" diye konuştu.
MARKETLER: BİZİM MALİYETLERİMİZ DE YÜKSELDİ
Market işletmecileri ise halde fiyatların zaten yüksek olduğunu, başta yakıt olmak üzere kendi maliyetlerini de eklediklerinde fiyatların son duruma geldiğini söylüyorlar. Marketler olarak maliyetlerin artmasından kendilerinin de sıkıntıya düştüğünü söyleyen işletmeciler, "Marketler suçlanıyor ama bu işin suçlusu biz değiliz" yorumunda bulundular.
Öte yandan araştırmanın yapıldığı gün Antalya hali, İstanbul hali ve market fiyatları şu şekilde kaydedildi:
ANTALYA HALİNDE GÜNLÜK FİYATLAR
Domates: 5
Salatalık: 6
Patlıcan: 7
Biber: 20
Kıvırcık: 5
Kabak: 4
Limon: 2
İSTANBUL HALİNDE GÜNLÜK FİYATLAR
Domates: 12-16
Salatalık: 9-14
Patlıcan: 20-25
Biber: 22-28
Kıvırcık: 8-10
Kabak: 5-8
Limon: 6-8
MARKET FİYATLARI
Domates: 19
Salatalık: 14
Patlıcan: 20
Biber: 30
Kıvırcık: 14
Kabak: 14
Limon: 9